بشار با ۹۵ درصد آرا پیروز انتخابات شد
آغاز چهارمین ریاست‌جمهوری اسد
بشار اسد برای چهارمین بار برنده انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه شد. «حمودا صباغ»، رئیس مجلس سوریه در یک کنفرانس زنده خبری گفت که اسد برنده ۱/ ۹۵ درصد آرا شده است. او میزان مشارکت را ۶/ ۷۸ درصد اعلام کرد. بی‌بی‌سی در گزارش پنجشنبه ۲۷ می نوشت، دو رقیب او یعنی «عبدالله سلوم عبدالله» و «محمود احمد مرعی» به ترتیب ۵/ ۱ (۲۱۳ هزار و ۹۶۸ رأی) و ۳/ ۳ درصد (۴۷۰ هزار و ۲۷۶ رأی) آرا را کسب کردند. مخالفان اسد این رای‌گیری را رد کرده و آمریکا و کشورهای اروپایی هم «آزادانه» یا «منصفانه» بودن آن را زیر سوال بردند. اسد روز چهارشنبه هنگام انداختن رای خود به صندوق گفت که نظر غرب «هیچ» ارزشی ندارد. انتخابات سوریه در نواحی تحت کنترل دولت و در برخی سفارتخانه‌های سوریه در خارج برگزار شد. اسد ۵۵ ساله، از سال ۲۰۰۰ رئیس‌جمهور بوده است. او جانشین پدرش حافظ اسد شد که برای بیش از یک ربع قرن حاکم بود. آخرین انتخابات سوریه در سال ۲۰۱۴ به‌رغم نبردهای شدید در سراسر این کشور برگزار شد. انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه بدون حضور ناظران بین‌المللی و تنها در مناطقی از سوریه که تحت کنترل دولت است برگزار شد و با پیروزی بشار اسد و کسب ۹۵درصد آرا به پایان رسید. با این حال، گفته شده ایران، روسیه و بلاروس به عنوان متحدان اسد هیات‌های نظارت بر انتخابات سوریه به این کشور فرستاده‌اند. آرای ۹۵ درصدی به این معناست که در اوان جنگ داخلی در این کشور مخالفان فقط ۵ درصد جمعیت را تشکیل می‌دادند.
به این ترتیب او بیست و یکمین سال حاکمیت بر سوریه را آغاز می‌کند. گفته شده در مناطق کردنشین انتخابات به طور کلی تحریم شد و در مناطقی که تحت کنترل شورشیان است هم انتخاباتی برگزار نشد. به گفته مقام‌های سوریه در این انتخابات ۱۸ میلیون نفر واجد شرایط رای دادن بودند. به گزارش اسکای‌نیوز عربی، رئیس مجلس سوریه میزان مشارکت شهروندان سوریه در این انتخابات را بیش از ۱۴ میلیون نفر (۱۴ میلیون و ۲۳۹ هزار و ۱۴۰ نفر) یعنی در حدود ۷۸ درصد اعلام کرد که از این تعداد ۱۳ میلیون و ۵۴۰ هزار و ۸۶۰ نفر به اسد رأی دادند. به گزارش رویترز، در انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه در سال ۲۰۱۴ نیز اعلام شد که میزان مشارکت واجدان شرایط در آن انتخابات ۷۳ درصد بود و بشار اسد نیز ۸۹ درصد آرا را کسب کرد. در دمشق طرفداران اسد به خیابان‌ها رفته و پیروزی او را جشن گرفتند و پرچم‌های سوریه را به اهتزاز در آورده بودند.
مخالفان اسد چه می‌گویند؟
مخالفان داخلی اسد با زیر سوال بردن انتخابات اعلام کردند که حاضر به برگزاری انتخابات و شرکت در آن نیستند. این مخالفان شامل دو دسته مخالفان داخلی و مخالفان تبعیدی می‌شود. با این حال، تظاهراتی علیه انتخابات در استان ادلب که در کنترل مخالفان اسد است برگزار شد. مخالفان تبعیدی هم این رای‌گیری را ساختگی خواندند. یحیی الاریدی، سخنگوی کمیسیون مذاکرات سوریه گفت که هدف این انتخابات «تحقیر مردم سوریه بود». خبرگزاری آلمان به نقل از یک معلم سوری می‌نویسد که او و همکارانش از سوی حزب حاکم بعث، به شرکت در انتخابات مجبور شده‌اند. بشار اسد برای از بین بردن انزوای بین‌المللی خود نیاز به مشارکت بالای مردم سوریه در انتخابات دارد تا به این ترتیب مشروعیت از دست رفته حکومتش را به دست آورد. این در حالی است که پیش از برگزاری انتخابات، سخن از بهبود رابطه سوریه با عربستان در میان بود و حتی دیدارهایی میان مقام‌های اطلاعاتی و امنیتی دو کشور هم صورت گرفته بود. (روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی با عنوان «روی خوش بن‌سلمان به اسد» در تا‌ریخ ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ به این مساله به تفصیل اشاره کرده بود).
برخی دیگر از گزارش‌ها برگزاری انتخابات را به دلیل مواجه بودن مردم این کشور با فقر و قحطی و جنگ بی‌موقع دانسته بودند. اما دسته دیگری از مخالفان(غیر از مخالفان داخلی و تبعیدی)، شامل کشورهای مخالف بشار اسد می‌شود. بر همین اساس، وزرای خارجه فرانسه، آلمان، ایتالیا، بریتانیا و آمریکا پیش از رای‌گیری در بیانیه مشترکی مشروعیت انتخابات را زیر سوال برده و گفتند بدون نظارت سازمان ملل این انتخابات «نه آزادانه و نه عادلانه» بود. در این بیانیه آمده بود: «ما از صدای همه مردم سوریه از جمله سازمان‌های جامعه مدنی و مخالفان سوری حمایت می‌کنیم.» نماینده سازمان ملل در امور سوریه نیز این انتخابات را به شدت مورد انتقاد قرار داده و آن را مغایر تلاش بین‌المللی برای راه‌حل دیپلماتیک بحران سوریه دانست. به گفته او سازمان ملل هیچ نقشی در این انتخابات نداشته است. در قطعنامه شورای امنیت تصریح شده که انتخابات در سوریه تنها زمانی قانونی است که دولت و نیروهای اپوزیسیون بر سر یک قانون اساسی جدید به توافق برسند. کار کمیته قانون اساسی در ژنو نیز از ماه‌ها پیش متوقف مانده است. این کشورها افزودند که این انتخابات هیچ پیشرفتی در جهت حل و فصل بحران سیاسی در سوریه نخواهد بود.
پیش از این گفته شده بود که ۵۱ تن برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه ثبت‌نام کرده بودند، اما محکمه قانون اساسی این کشور تنها سه تن را واجد شرایط نامزدی در انتخابات شناخت. با توجه به اینکه سوریه نتوانسته است قطعنامه سال ۲۰۱۵ ملل متحد در مورد تا‌مین صلح را عملی کند، جامعه بین‌المللی انتخابات روز چهارشنبه را یک نمایش صرف عنوان کرده است. در این قطعنامه در کنار تا‌مین صلح بعد از خیزش‌های بهار عربی، برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه زیر نظارت ملل متحد پیش‌بینی شده بود. کمیته قانون اساسی سوریه که به کمک ملل متحد ایجاد شده بود و در ماه ژانویه امسال به دلیل عدم پیشرفت در کارهایش منحل شد نیز به هدفش مبنی بر تا‌مین صلح و تدوین یک قانون اساسی جدید در این کشور دست نیافت.
جنگ داخلی سوریه
سوریه در اثر یک دهه جنگ داخلی ویران شده است. بحران در این کشور از سال ۲۰۱۱ شروع شد. در این جنگ حداقل ۳۸۸ هزار نفر کشته و نیمی از جمعیت سوریه از خانه‌های خود گریخته‌اند که شامل ۶ میلیون نفر می‌شود که به خارج پناه برده‌اند. به نوشته خبرگزاری‌های آسوشیتدپرس و آلمان، ۱۰ سال و اندی جنگ داخلی سوریه، آوارگی بیش از ۱۲ میلیون نفر از جمعیت ۱۷ میلیونی این کشور را به‌دنبال داشته است. اگرچه اسد با کمک متحدان منطقه‌ای خود توانست کنترل خود بر بخشی از کشور را به دست آورد، اما هنوز بخش‌های بزرگی از این کشور تحت کنترل شورشیان، نیروهای جهادی و نیروهای تحت هدایت کردها است و چشم‌انداز یافتن راه‌حلی سیاسی برای این مناقشه کمرنگ به‌نظر می‌رسد. از سال ۲۰۱۵ به‌دنبال حمایت متحدان منطقه‌ای اسد، او توانست کنترل بر بخش‌هایی از کشور را به دست بگیرد. در هر حال، فرانس ۲۴ و الجزیره هم نوشتند که این انتخابات باعث می‌شود اسد ۷ سال دیگر در قدرت بماند.
بشار اسد بعد از اعلام پیروزی‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه تا‌کید کرد: «باید از فردا کار را شروع کنیم تا امید به ساختن سوریه را آن‌طور که باید باشد، بیشتر کنیم.» بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه بعد از اعلام پیروزی‌اش در پیامی از تمامی سوری‌ها به خاطر احساس ملی‌گرایی بالای‌شان و مشارکت چشم‌گیرشان در این اقدام ملی قدردانی کرد. بشار اسد خاطرنشان کرد: «در پایان روند انتخابات و آغاز مرحله کار، رحمت از آنِ روح شهدای پاک ما باد که اگر آنها نبودند سوریه باقی نمی‌ماند، مجروحان ما شفا یابند، درود فراوان به مردان ارتش عربی سوریه قهرمان. به خاطر جانفشانی‌های همه آنها و به خاطر آینده کودکان سوریه و جوانانش، باید از فردا مرحله کار را شروع کنیم تا امید را به ساختن سوریه آن‌طور که باید باشد، بیشتر کنیم». نتیجه انتخابات هر چه باشد اما – دست کم- دو روایت دیگر هم وجود دارد: از یکسو، دولت سوریه می‌گوید انتخابات این کشور نشان می‌دهد به‌رغم یک دهه جنگ، روند عادی شدن شرایط در سوریه ادامه دارد. از سوی دیگر و به نوشته رویترز، کشورهای غربی انتخابات سوریه را (با وجود زیر سوال بردن) مهر تایید بر کنترل قدرت اسد می‌دانند. برخی دانشجویان در دانشگاه دمشق هم به رویترز گفتند، برای رأی دادن صف کشیده‌اند. یک دانشجو می‌گفت: «ما برای انتخاب رئیس جمهور بشار اسد آمده‌ایم... بدون او سوریه، سوریه نخواهد بود.» دیگری می‌گفت: «جان و خون خود را قربانی بشار می‌کنم.»
