«محور ثبات» آمریکا در حال از بین رفتن است
اردن تقسیم شده
«ایمن صفادی»، وزیر خارجه اردن، یکشنبه عصر در بیانیهای بهطور مستقیم شاهزاده حمزه را به همکاری با «باسم عوض الله» (وزیر سابق دارایی) و یکی از اعضای خانواده پادشاهی «شریف حسن زید» متهم کرد و افزود که آنها «امنیت و ثبات اردن را هدف گرفتهاند.» صفادی ضمن متهم کردن حمزه و عوض الله گفت که این دو نفر کل روز شنبه با هم در تماس و درصدد بودند تا «تلاشهایی را برای بسیج شهروندان علیه دولت ترتیب دهند.» با توجه به هجمه مقامهای دولتی علیه شاهزاده حمزه، مادرش «ملکه نور» که نامادری ملکه عبدالله، پادشاه فعلی اردن هم است در دفاع از فرزندش وارد میدان شد و افزود که حمزه «قربانی تهمتهایی شریرانه شده است.» برای خانواده پادشاهی که تمام اختلافات را مخفی نگاه میداشت، نمایش غیرقابل انتظار و عیان این شکافهای داخلی اقدامی عجیب بود که باعث بیاعتمادی داخلی و خارجی به آن میشود. «جواد عنانی»، وزیر خارجه اسبق اردن و اقتصاددان، در مصاحبهای تلفنی با نیویورکتایمز گفت: «روش اعلام این خبر و دستگیریها و ویدئوی پس از آن شوکهکننده بود. با وجود تنشها، خاندان پادشاهی اردن همواره تصویری از یک جبهه متحد در میان اعضای این خاندان به بیرون مخابره میکرد، اما اتفاقات اخیر این تصویر را از بین برد و نشان داد که شکافها در روز روشن سر باز کرده است.»
«سُوِیسی - راسگون - کینگزلی» در بخش دیگری نوشتند، در زمان حیات ملک حسین، همسران و فرزندانش برای کسب نفوذ بیشتر رقابت میکردند. وقتی عبدالله، پادشاه فعلی، جانشین برادرش حسین شد و زمام امور کشور را در سال ۱۹۹۹ به عنوان «ملک عبدالله» در دست گرفت، هیچگاه قدرت او به این حد عیان به چالش کشیده نشده بود. ملک عبدالله (پادشاه فعلی) و حمزه در دانشگاههای برجستهای در آمریکا و بریتانیا تحصیل کردهاند اما حمزه چهرهای آکادمیکتر از عبدالله محسوب میشود چرا که در سال ۲۰۰۶ از هاروارد فارغالتحصیل شد. او سالها به عنوان پادشاه احتمالی آینده تلقی میشد. عبدالله فقط در هفتههای آخر عمر ملک حسین به عنوان جانشین او تعیین شد. حمزه و عبدالله دو جناح را در خاندان حسین نمایندگی میکنند: عبدالله از همسر دوم حسین به نام «ملکه مونا» به دنیا آمد و حمزه از مادری زاده آمریکا به نام «ملکه نور» که همسر چهارم ملک حسین بود. حمزه – که بر اساس وبسایت شخصیاش - در ارتش اردن سمت سرتیپی دارد خود را به عنوان فردی ضدفساد مطرح کرده که از قابلیت اداره کشور در یک مسیر پویاتر و مستقلتر برخوردار است. از آنجا که اردن با سوریه، عراق، اسرائیل و اراضی غربی تحت اشغال اسرائیل همسایه است، همواره به عنوان محور و میخ ثبات و امنیت منطقهای تلقی میشد. در این کشور کوچک همچنین میلیونها فلسطینی تبعیدی هم حضور دارند. اردن در گذشته خادم رسمی مسجدالاقصی در بیتالمقدس بود. ایالات متحده پیوندهای نزدیک اطلاعاتی با اردن دارد و سال گذشته کمک ۵/ ۱ میلیارد دلاری در اختیار دولت اردن قرار داد. این شکاف نه تنها در وضعیت داخلی اردن که بر روابط خارجیاش بهویژه با واشنگتن هم میتواند اثرگذار باشد و نشان دهد که این کشور از پتانسیل بحران برخوردار است. ناظران بر این باورند که تقابل میان شاه و شاهزاده نشاندهنده شکنندگی ساختارهای اجتماعی است که دههها زیر لعابی از آرامش پنهان مانده بود. این کشور دارای ۶۰۰ هزار آواره سوری هم هست که علاوه بر پاندمی کرونا و حضور میلیونها فلسطینی باعث شده نه تنها اقتصادش با بحران روبهرو شود بلکه بر سیاستهای داخلی این کشور هم تاثیرگذار باشد.