حمله انتحاری بغداد٣٢ کشته بر جای گذاشت
پنجشنبه خونین عراق
دقایقی بعد دومین بمبگذار انتحاری هم در همان حوالی خود را با جمعی دیگر به هوا فرستاد. داعش در کانال تلگرامی خود (اعماق) مسوولیت این حمله را بر عهده گرفت و اعلام کرد که هدف این حمله شیعیان بودهاند. داعش بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ یکهتاز تحولات عراق و سوریه بود اما از سال ۲۰۱۹ تقریبا کنترل خود بر عراق را از دست داد. دولتهای عراق و آمریکا میگویند که داعش تا حد زیادی در عراق شکست خورده و به همین دلیل، نیروهای آمریکایی به تعداد چشمگیری در عراق کاهش یافتهاند. دولت آمریکا میگوید عراق از توانایی مبارزه با داعش برخوردار است. با این حال، به نوشته گزارشگر نیویورکتایمز، عراق به لحاظ حمایتهای اطلاعاتی و نظارتی و حمایتهای هوایی به ایالات متحده وابسته است. این دو کشور مذاکرات گستردهای در مورد آینده روابطشان را آغاز کردهاند و در حال مذاکره در مورد این مساله هستند که چگونه و به چه میزان مشاوران نظامی آمریکا در این کشور باقی بمانند. چهار سال پس از اینکه آخرین شهر عراق از دست داعش آزاد شد، این کشور هنوز با مجموعهای از حملات و عملیات پراکنده عمدتا در نقاط صحرایی، در مخفیگاه کوهها، و نقاط هم مرز با سوریه مواجه است که هستههای خفته داعش مبادرت به انجام آنها میکنند. هستههای داعش - بازماندههای کوچکی که در سال ۲۰۱۴ یکسوم عراق را در اشغال خود گرفت - تا حد زیادی نیروهای امنیتی را هدف حملات خود قرار میدهند. با این وجود، تودههای مردم هم از حملات این گروه بینصیب نماندهاند. اگرچه مقامهای عراقی انگشت اتهام را به سوی داعش نشانه رفتهاند اما برخی ناظران عراق بر این باورند که این حملات ممکن است با افزایش تنشهای سیاسی پیش از انتخابات اکتبر در ارتباط باشد. پس از آنکه در ماه ژوئن مقامهای انتخاباتی اعلام کردند آمادگی برگزاری انتخابات در موعد معین را ندارند، انتخابات به ماه اکتبر منتقل شد. «حسین ناهی»، یک باربر که در فرغونی چوبی در آن حوالی و زمانی که اولین بمبگذار خود را منفجر کرد در حال جابهجایی بار بود، گفت: «این وضعیت به دلیل انتخابات است. آنها [مقامها] در حال نبرد برای مقام هستند. این به دلیل مناقشات از سوی سیاستمداران است زیرا همواره وقتی انتخابات نزدیک میشود ما باید هزینهاش را بدهیم.»
در مرکز بازار شلوغ میدان طیران بغداد، جایی که در آن انفجار رخ داد، مملو از مغازهداران و کاسبان بود. این بمبگذاری کارگران فقیر شهری را هدف گرفته بود چنانکه قبلا هم این گروه در زمره اهداف داعش بود. ساعاتی پس از انفجار، مغازهداران و میوهفروشان و سبزیفروشان بار دیگر کرکرههای خود را بالا دادند و کار خود را از سر گرفتند. حنان حسن، ۷۲ ساله درحالیکه فریاد میزد گفت: «اینهایی که کشته شدند کفش و لباس میفروختند و کاسبان خردهپا بودند. این سیاستمداران برای مقام و جایگاه خودشان مبارزه میکنند نه برای ما.»
مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق بعد از انفجارهای انتحاری در بغداد، دستور برکناری «عامر صدام»، معاون وزیر کشور در امور اطلاعات را داد و «احمد ابورغیف» را به جای وی گماشت. الکاظمی همچنین دستور برکناری «عبدالکریم عبد فاضل»، مدیرکل اطلاعات و مبارزه با تروریسم در وزارت کشور و تعیین «حمید الشطری»، معاون رئیس دستگاه امنیت ملی را به جای وی داد. همچنین دستورات الکاظمی شامل انتقال «قیس المحمداوی»، فرمانده عملیات بغداد به وزارت دفاع و تعیین «احمد سلیم» به جای وی و برکناری «جعفر البطاط»، فرمانده پلیس فدرال و تعیین «رائد شاکر جودت» به جای وی است. الکاظمی همچنین دستور برکناری «باسم مجید»، مدیر بخش اطلاعات و امنیت عملیات بغداد را داد. نخستوزیر عراق همچنین خطاب به داعش تاکید کرد که این کشور به عاملان انفجار پاسخی کوبنده خواهد داد. الکاظمی، در توییتی با اشاره به دست داشتن گروه تروریستی داعش در دو انفجار انتحاری بغداد نوشت: «ملت ما صلابت عزم خود در برابر تروریسم تکفیری داعش را ثابت کرده است.» وی گفت: «پاسخ ما به کسانی که خون پاک عراقیها را ریختند کوبنده و جدی خواهد بود.»
واکنشهای گسترده
برهم صالح، رئیسجمهور عراق حمله پنجشنبه را محکوم کرده و گفته است که دولت «با قوت مقابل تلاشها برای بیثبات کردن کشور میایستد.» پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان هم که امیدوار است بتواند در ماه مارس به عراق سفر کند این «عمل پوچ و بیرحمانه» را محکوم کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه «دانیل اسمیت»، سرپرست موقت وزارت خارجه آمریکا، گفت که این بمبگذاریها «یک عمل شرورانه کشتار جمعی و یادآور دردناک ادامه خطر تروریسم برای جان مردم بیگناه عراق است.» آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، هم در پیامی از مردم عراق خواست «هرگونه تلاشی برای پراکندن ترس و خشونت با هدف تضعیف صلح، ثبات و اتحاد را رد کنند.» اتحادیه اروپا این حملات را «پوچ و وحشیانه» توصیف کرد و بار دیگر بر حمایت کامل خود از مقامهای عراقی «در نبرد علیه افراطگرایی و تروریسم» تاکید کرد. نمایندگی سازمان ملل در عراق با ابراز همدردی با خانوادههای قربانیان گفت: «چنین عمل شنیعی حرکت عراق به سوی ثبات و رفاه را متوقف نمیکند.» رهبر جریان صدر عراق هم در واکنش به عملیات تروریستی روز پنجشنبه در مرکز بغداد اعلام کرد، اجازه نخواهد داد تروریسم، انفجار، بمبگذاریها و کمربندهای انفجاری دوباره به کشور بازگردد. مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق در توییتی نوشت: «همه ما سربازان آماده به خدمت هستیم، خواه آن اقدام از سوی تروریستها یا اشغالگران یا خارجیها یا افراد فاسد باشد، کشور ما گرانبهاتر از هر چیزی است.» گردانهای حزبالله عراق و حزبالله لبنان هم با صدور بیانیهای دو حمله تروریستی را که روز پنجشنبه در بغداد رخ داد، محکوم کردند.