حضور وزیرخارجه پیشین باعث بروز برخی ناراحتیها در دولت دموکراتها شده است
معمای کری در دولت بایدن
شخصیت بزرگ کری و پیگیری پیروزیهای دیپلماتیک «دیوانهوار»- چنانکه دو همکار سابق وی آن را چنین توصیف کردند- پرسشهایی را در مدار دولت بایدن در مورد این مساله مطرح کرده که آیا سایه این سیاستمدار ۷۶ ساله ممکن است بر دیگر چهرههای کلیدی سنگینی کند یا خیر؛ آیا سایه کری چهرههای دیگر را تحت الشعاع قرار خواهد داد یا خیر؛ چهرههایی از جمله بلینکن که به گفته کسانی که او را میشناسند، خلق و خویی آرام تر دارد. درحالیکه از «کری» بهعنوان «سنگآسیاب» یا «خردکننده» نام برده میشود؛ چراکه تمام مسوولیتهایی که به وی محول شده بود خواه در زمینه هستهای با ایران باشد و خواه در زمینه مذاکرات دیپلماتیک در مورد سوریه یا غیر آن را با موفقیت به سرانجام رسانده است؛ اما اعتبار او به سبب «ماجراجویی دیپلماتیک»ش- چنانکه در پروفایل آتلانتیک در مورد او در سال ۲۰۱۳ چنین آمده بود، میتواند در وهله اول یک تحرک نامناسبی را موجب شود. کری که آخرین بار بهطور مستقیم به رئیسجمهور گزارش میداد، به زودی خود را در موقعیتی خارج از وزارت خارجه مییابد؛ اما این بار بهعنوان فردی که مطیع و زیردست بلینکن است؛ فردی [منظور بلینکن است] که به بایدن در امور سیاست خارجی بیش از هر کس دیگری نزدیک است و این چیزی است که یک مقام سابق دولت اوباما در شورای امنیت ملی به آن اشاره کرد. کری همچنین یک همتای داخلی هم دارد که بهطور مشخص بر مسائل آب و هوایی در ایالات متحده متمرکز است و انتظار میرود که با او هم هماهنگی داشته باشد. «برتراند- توسی» در گزارش خود به نقل از آن مقام سابق دولت اوباما که عضو شورای امنیت ملی هم بود و خواست نامش فاش نشود، افزودند: «این یک اقدام غیرمعمول است. او وزیر امور خارجه بود.» این مقام و چندین مقام دیگر خواستند که نامشان در این گزارش قید نشود. با این حال، این مقام سابق افزود: «همه یکجورهایی از این مساله متعجب شدهاند.» او خاطر نشان ساخت که در مسائل اقلیمی چندین مقام دخیل هستند: از مقامهای مسوول در امور انرژی گرفته تا مقامهای مسوول در حوزه امنیت و اقتصاد. این مقام سابق گفت: «اما این کار خوبی است و بنابراین، کسی را غافلگیر نخواهد کرد.» همچنین سوالاتی درمورد این مساله وجود دارد که آیا مقامهای خارجی که به دیپلماسی مغشوش و درهمریخته ترامپ عادت کرده بودند، میکوشند از ماهیت منحصر به فرد انتصاب کری استفاده کنند یا خیر. یک فرد نزدیک به اعضای ارشد کابینه میگوید: «در میان برخی اعضای شورای امنیت ملی در دولت بایدن ناراحتیهایی در این مورد وجود دارد. این احساس وجود دارد که رهبران خارجی ممکن است کری را به مثابه راه جایگزینی به سوی رئیسجمهور ببینند. بنابراین اگر آنچه را که وزیر خارجه میگوید دوست نداشته باشند، ممکن است به کری متوسل شوند.» شاید پیچیده ترین مساله برای کری مذاکره در مورد توافق با چین در مسائل آب و هوایی باشد، چنانکه بلینکن همزمان تلاش میکند تا اهرم فشار بیشتری بر چین در راستای تقابل با چیزی داشته باشد که بایدن آن را «رفتارهای سوء استفادهکننده پکن و نقض حقوق بشر» عنوان کرده است. چندین مقام ارشد سابق که در دولت اوباما با جان کری همکاری نزدیک داشتند، میگویند او آدمی نیست که به عمد بخواهد پا در کفش بلینکن در سمت جدیدش کند که اگر چنین کند باعث میشود که او هم بهعنوان دیپلمات «سرگردان» (البته با تمرکز بر مسائل آب و هوایی) و هم بهعنوان عضو کمیته اصلی شورای امنیت که یک آژانس بینانهادی ارشد برای مقامهای سطح بالای کابینه است، توانمند شود. (روزنامه دنیای اقتصاد در گزارش «سنتشکنی بایدن؛ دو زن و یک لاتین تبار در کابینه» که در تاریخ ۵ آذرماه ۹۹ منتشر شد به این مساله پرداخته بود). این مقامها تاکید دارند که کری (که بر اساس بسیاری از روایتها روابطی عالی با بلینکن دارد) کاملا از نیاز به همکاری و خروج از مسیر آنها در جایی که مورد نیاز است، آگاه است.
این حقیقت که بلینکن، بایدن و کری متحدان دیرینه درمورد مسائل کلیدی سیاست خارجی و امنیت ملی هستند، احتمالا تاثیرات منفی مربوط به راهحلهای جایگزین یا کانالهای پشت پرده یا دور زدنها را به حداقل میرساند.
برخی میگویند کری در کسوت وزیر خارجه سابق نباید تقلیل مقام داده شود و برخی هم میگویند بایدن برای اینکه از مهرههای کلیدی استفاده کند، سعی میکند آنها را به نوعی در چیدمان کابینه قرار دهد. «دانیل راسل» که معاون وزیر خارجه در دوران کری در امور شرق آسیا و اقیانوس آرام بوده، میگوید: «من نمیگویم که او مذاکراتی طولانی با رهبران خاورمیانه در مورد مسائل مختلف در این منطقه نداشته یا چنین و چنان. بلکه این پست جامهای نیست که برای کری دوخته شده باشد. او ادعای انجام چنین کاری را ندارد. کری بیتردید دوست ندارد در امور رفیق دیرینهاش که بسیار او را دوست دارد [منظور بلینکن است] موازیکاری کند یا او را تضعیف کند. شاید بایدن او را به خاطر روابط گسترده اش وارد کابینه کرده باشد. نمیدانم!». وِندی شرمن که بهعنوان معاون وزیر خارجه در امور سیاسی در دوران کری خدمت کرده است، میگوید: دولتهای خارجی «احتمالا تلاش خواهند کرد» تا از کری بهعنوان کانال پشت پرده یا کانالی برای دور زدن برخی مقامها استفاده کنند. اما او پیش بینی کرد که چنین تلاشهایی ممکن است به کانالهای سیاسی درست «کشیده شوند». او میگوید: «این دولت، دولتی با فرآیند سیاستگذاری خواهد بود.»
کری ماه گذشته زمانی که بلینکن نقش جدید خود را بهعنوان وزیر امور خارجه پذیرفت، وی را مستقیما مورد خطاب قرار داد و این نفر دوم مقام وزارت خارجه در دوران خود را «شریک» نامید نه «رئیس» یا القابی از این دست. کری در اظهار نظری گفت: «ما سالها با یکدیگر کار کردهایم هم در کمیته روابط خارجی سنا و هم در وزارت خارجه و باعث افتخار است که بار دیگر با تو شراکت کنم. تو وزیر خارجهای عالی خواهی بود.» یک مقام انتقالی در دولت آتی تاکید کرد که نقش جان کری در درون دستور کار دیپلماتیک گسترده بایدن بافته شده نه خارج از آن؛ همان دستور کاری که البته بلینکن مجری و هدایتگر آن است. این مقام گفت: «بایدن میخواهد مساله آب و هوا در «اتاق وضعیت» مطرح باشد و به همین دلیل است که این پست را خلق کرد و جان کری را هم برای آن برگزید و او را در زمره اعضای اصلی شورای امنیت ملی در آورد. در چنین جایگاهی، جان کری نفر اصلی برای مذاکرات آب و هوایی و دیگر مذاکرات بینالمللی خواهد بود. نقش کری احتمالا در دستور کار گستردهتر بایدن-هریس گنجانده میشود که از قضا از سوی وزیر خارجه هدایت میشود. بنابراین اگر قرار به انجام مذاکرات بینالمللی باشد، بیتردید از توانمندیهای کری در سطوح بالاتر که مربوط به دستور کار گستردهتر بایدن- هریس خواهد بود استفاده خواهد شد.» [اتاق وضعیت یا Situation Room: همان «اتاق مرکز مدیریت» است که معمولا با نام اتاق کنفرانس جان کندی شناخته میشود. این اتاق امروزه بهعنوان مرکز مدیریت اطلاعات شناخته میشود و در زیرزمین بال غربی قرار گرفته است. این اتاق توسط کارکنان شورای امنیت ملی و رئیسجمهور به همراه مشاوران وی استفاده میشود. اتاق موقعیت مجهز به تجهیزات ارتباطی پیشرفته و ایمن برای رئیسجمهور است تا بتواند فرماندهی و کنترل نیروهای آمریکایی در سراسر جهان را حفظ کند].