جنگ فرسایشی در مینسک ادامه دارد
مخالفان بهدنبال «اعتصاب سراسری»
زمانی که مردم بلاروس در تظاهرات چند صد هزار نفری در ماه آگوست به خیابانها ریختند-یعنی زمانی که لوکاشنکو ادعای پیروزی دوباره در انتخابات کرد، آن هم انتخاباتی که به شدت تقلب آمیز و دست کاری شده تصور شد- بسیاری پیشبینی میکردند که فقط چند روز یا چند هفته طول میکشد که رهبر اقتدارگرای این کشور با قدرت وداع گوید. اما در عوض، لوکاشنکو و گروه زیادی از مردمی که علیه او صف کشیده بودند مدتهاست رودرروی هم ایستادهاند و نیت و اراده یکدیگر را به محک آزمون گذاشتهاند و هیچ یک کوتاه نمیآیند. این در حالی است که آینده کشور هم در هالهای از ابهام قرار دارد. به نوشته گزارشگر نیویورک تایمز، هزاران تظاهراتکننده همچنان یکشنبه هر هفته به خیابانها میآیند و شعار «برو گمشو» سر میدهند و همزمان پرچم سفید و قرمز مخالفان را به اهتزاز در میآورند. در مقابل، لوکاشنکو با دست پر به میدان میآید. نیروهای پلیس حامی وی که پشتوانه روسیه را با خود دارند همراه با موجی از هوادارانش در مقابل معترضان صف آرایی میکنند و مصمم هستند که در برابر معترضان بایستند تا رهبرشان همچنان بر اریکه قدرت بماند. «آرتیوم شرایبمان»، محقق غیرمقیم در موسسه کارنگی مسکو که در مینسک حضور دارد، میگوید:«در این شرایط وخامت بار، بیتردید هر چیزی میتواند انگیزهای برای سرنگونی سیستم بدهد. سیستم میتواند ظرف یک هفته فرو بپاشد یا ممکن است روند احتضارش یک سال طول بکشد. هیچ انقلابی براساس برنامه پیش نرفته است». روز دوشنبه ۵ آبان کارگران کارخانهها، دانشجویان و بازنشستگان بلاروسی در حالیکه علیه دولت این کشور شعار میدادند، به خیابانها آمده و پلیس دست کم ۲۳۵تن را در جریان این اعتراض دستگیر کرد. این اعتراض در حالی صورت گرفت که اپوزیسیون این کشور به دنبال فشار حداکثری بر لوکاشنکو با برگزاری یک «اعتصاب سراسری» است. گزارشگر نیویورک تایمز هم مینویسد روز یکشنبه ۴ آبان ماه هم بیش از ۱۰۰ هزار نفر به خیابانها ریختند. الکساندر لوکاشنکو، به «اولتیماتوم مردم» و «اعتصاب سراسری» آنها برای کناره گیری از قدرت بیاعتنایی نشان داده و تهدید اپوزیسیون به فلج کردن کشور با اعتصاب سراسری را به جان خریده است. اگر این اعتصاب ادامه پیدا کند، میتواند به مرحله جدیدی در بحران موجود در بلاروس بدل شود و باعث میشود این مساله به محک آزمون گذاشته شود که آیا اپوزیسیون از حمایت گسترده در میان جمعیت ۵/ ۹ میلیون نفری این کشور برای متوقف کردن فعالیتهای اقتصادی برخوردار است یا خیر. اپوزیسیون پیشتر در کارخانههای دولتی بلاروس اعتصابهایی را رقم زده بودند، اما این جریان دوامی نداشت. بسیاری از مغازهها، کافهها و رستورانها در مرکز مینسک، پایتخت بلاروس تعطیل بودند. صدها دانشجو در خیابانهای پایتخت حضور داشتند و با دست زدن، شعارهایی را علیه دولت سردادند و سرنشینهای خودروها در حمایت از آنها بوق زدند. «سوتلانا تیخانوفسکایا»، رقیب انتخاباتی لوکاشنکو، میگوید:«رژیم آماده گفتن حقیقت نیست، آمادگی ندارد با مردم حرف بزند یا خواستههای مردم را برآورده سازد.» او میافزاید:«این بهاین معناست که رژیم ارزشی برای مردم کشور قائل نیست». سیر تحولات در بلاروس میتواند بر ژئوپلیتیک اروپا اثرگذار باشد. بلاروس متحد روسیه است و پوتین (رئیس جمهور روسیه) تهدید کرده که نیروهایی را برای در قدرت نگه داشتن لوکاشنکو عازم این کشور خواهد کرد. مقامهای روسی، جنبش اعتراضی مردم را جنبشی مورد حمایت غرب دانسته و میگویند که غرب میکوشد این متحد قدیمی روسیه را بیثبات کند. در هر حال، گزارشها حاکی است که در بسیاری از مناطق مینسک، افسران سیاهپوش وفادار به لوکاشنکو با ماسک از ونها پایین آمده، مردم را دستگیر کرده و آنها را با خود میبردند. در حالیکه معترضان یک زنجیره انسانی تشکیل داده و در خیابانها ایستاده و جلوی عبور و مرور خودروها را گرفته بودند اما مردان ناشناس با سلاح «پینت بال» در دو جهت به سمت زنجیره انسانی شلیک کردند.
سرویس امنیتی «کا.گ.ب» به معترضان هشدار داد که اقدامات آنها ممکن است برچسب تروریستی بخورد. تیخانوفسکایا، به مردم این کشور تاکید کرده که جادهها را مسدود کنند، کارهایشان را تعطیل و دیگر از مغازهها و فروشگاه و خدمات دولتی استفاده نکنند و حسابهای بانکی خود را ببندند و پولهایشان را خارج کنند. وی در بیانیهای اعلام کرد: «این اعتراض تنها زمانی پایان مییابد که ما به هدف خودمان برسیم. ما در کنار هم هستیم، ما خیلی هستیم و ما آمادهایم تا زمان پیروزی، به اعتراض ادامه دهیم.»
لوکاشنکو که به اعتماد به نفس خود باور دارد با حالتی تمسخرآمیز به معترضان گفت:«اگر اعتراضات ادامه پیدا کند و کارخانهها تعطیل شود، چه کسی میخواهد به کودکان غذا بدهد؟» از زمان آغاز بحران سیاسی در بلاروس، مسکو ۵/ ۱ میلیارد دلار وام به دولت مینسک داده و همکاری امنیتی خود را با بلاروس تقویت کرده است. بیش از ۱۵ هزار نفر از زمان آغاز اعتراضات در بلاروس و در جریان سرکوبها دستگیر شدهاند. گزارشگر نیویورک تایمز نوشت: مقامهای بلاروس میگویند ظرف یک هفته اخیر مانع ورود ۵۹۵ خارجی به کشور شدند که بیشتر آنها «مردان جوان تنومند و دارای هیکل ورزشی» بودهاند.