گزارش ویژه
قهرمان مبارزه با تبعیض نژادی در آمریکا درگذشت
عکس: AFP
جان لوئیس، از رهبران جنبش حقوق مدنی و از اعضای مجلس نمایندگان آمریکا در سن ۸۰ سالگی درگذشت. لوئیس یکی از «شش رهبر بزرگ» حامی حقوق بشر بود که در سازماندهی راهپیمایی تاریخی سال ۱۹۶۳ نقش داشت. او جوان‌ترین عضو گروه ۶ نفره‌ای بود که مارتین لوترکینگ تشکیل داد و هسته بنیادین جنبش آزادی‌خواهی سیاهان آمریکا را در دهه ۶۰ بنیان نهاد. جان لوئیس بود که پیش از سخنرانی معروف مارتین لوترکینگ با نام «رویایی دارم»، برابر همان جمعیت سخن گفت و کینگ را معرفی کرد.او در جوانی می‌خواست کشیش شود و علاقه شدیدی به مطالعه داشت؛ اما به‌خاطر سیاه‌پوست بودن، کارت کتابخانه عمومی را به او ندادند و همین، او را به خواننده پرشور کتاب تبدیل کرد. سرانجام وقتی نوجوان بود سخنرانی مارتین لوترکینگ را از رادیو شنید و آتش مبارزه برای حقوق برابر در نهادش شعله‌ور شد. او تنها ۲۵ سال داشت که پیشاپیش حدود ۶۰۰ تن در راهپیمایی «یکشنبه خونین» در شهر سِلما به‌راه افتاد. نیروهای پلیس در برابر دوربین‌ها او را به زمین انداختند و چنان او را کتک زدند که جمجمه‌اش ترک برداشت. انتشار تصاویر خشونت پلیس سبب شد موجی از خشم و اعتراض سراسری برپا شود که خونی تازه در رگ جنبش سیاهان آمریکا دوانید؛ جنبشی که فشار آن سبب شد تا همان سال موانع قانونی رأی دادن سیاهان برداشته شود. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین ایالات‌متحده پیش از آویختن مدال افتخار بر گردن لوئیس گفته بود: «او آنقدر این کشور را دوست داشت که جانش را برای آن به خطر انداخت.» او نماینده حزب دموکرات از ایالت جورجیا در مجلس نمایندگان آمریکا بود که بخش وسیعی از آتلانتا مرکز این ایالت را نمایندگی می‌کرد. لوئیس در دسامبر سال گذشته میلادی (۲۰۱۹) اعلام کرد که مبتلا به سرطان پانکراس است و پزشکان سرطان او را در مرحله ۴ تشخیص داده‌اند. او در بیانیه‌ای که در آن زمان منتشر کرد، گفت: «من تقریبا تمام عمرم را برای آزادی، برابری و برخورداری از حقوق اولیه انسانی جنگیدم و هرگز در جنگ با چیزی که الان با آن روبه‌رو هستم، نبودم.» جان لوئیس در جریان جنبش حقوق مدنی، یکی از بنیان‌گذاران کمیته دانشجویی هماهنگی مقابله با خشونت بود و از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۶ ریاست این کمیته را برعهده داشت. مرگ او همزمان با کشته شدن جورج فلوید و جنبش اعتراضی علیه نژادپرستی در آمریکا رخ داد. نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا مرگ جان لوئیس را با انتشار بیانیه‌ای در وب‌سایتش تایید کرد. پلوسی در این بیانیه درباره لوئیس گفته: «او اسطوره جنبش حقوق مدنی بود که با خوبی، ایمان و شجاعت، ملت ما را متحول کرد. هر لحظه از زندگی جان لوئیس وقف آزادی و عدالت برای همه شد.» باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا هم در بیانیه‌ای از تلاش‌های لوئیس قدردانی کرد. الیزابت وارن، از نامزدهای پیشین ریاست‌جمهوری هم در توییتی گفت که لوئیس «یک قهرمان واقعی آمریکا و نماد اخلاقی ملت ما بود.»
