دستان خالی ترامپ و اردوغان
گفتنی است که قبل از فراهم شدن شرایط دیدار رهبران ترکیه و ایالات‌متحده در واشنگتن، مخالفت‌هایی از سوی سناتورهای آمریکایی و همچنین سیاسیون ترکیه در مورد این دیدار مطرح شده بود؛ به‌طوری که موضوع نامه تحقیرآمیز ترامپ خطاب به اردوغان یکی از دلایل عمده‌ای بود که نه تنها سیاسیون و رهبران احزاب و حتی دولت باغچه‌لی، رهبر حزب حرکت ملی ترکیه واکنش تندی را نسبت به آن نامه نشان دادند. اکثریت تحلیلگران سیاسی در ترکیه نیز انتظار نداشتند که اردوغان حاضر به انجام این سفر شود. در همین حال قانون‌گذاران آمریکایی نیز همصدا با برخی از رسانه‌های خبری دیدار ترامپ با اردوغان را منطقی ندانسته و به دلیل اینکه ترکیه با حمله نظامی خود به سوریه در سرکوب کردهای سوری ایفای نقش کرده و در داخل نیز فشارهای مداومی علیه روزنامه‌نگاران وجود دارد؛ تلاش‌های زیادی را برای انصراف ترامپ از دیدارش با اردوغان انجام دادند. اما ترامپ قبل از ۱۳ نوامبر (۲۲ آبان ماه) طی تماس تلفنی که محتوای آن مشخص نیست، اردوغان را متقاعد به سفر به واشنگتن کرد.
باید گفت که دیدار روسای‌جمهور دو کشور در کاخ سفید نتایج ملموسی به همراه نداشت. از همان ابتدا هم مشخص بود که انتظارات طرفین برآورده نخواهد شد. با اینکه هر دو رئیس‌جمهور در کنفرانس مطبوعاتی با استفاده از الفاظ پرمعنایی سعی کردند که بازتاب لازم را انعکاس دهند ولی در وهله اول باید گفت که مشکلات ساختاری در روابط دوجانبه و همچنین عدم‌تطابق بین اولویت‌های طرفین، اهداف، علایق و درک رهبران دو کشور از تنش‌های موجود باعث شد که هر دو رئیس‌جمهور از این دیدار و مذاکرات دوجانبه دست خالی برگردند و حتی میزگردهای اقتصادی متشکل از صاحبان صنایع و اعضای اتاق‌های بازرگانی و انجمن همکاری‌های تجاری ترکیه- آمریکا نیز با خوش‌بینی صرف به کارش خاتمه داد و دو کشور نسبت به رساندن سطح مبادلات تجاری از ۲۰ میلیارد به ۱۰۰ میلیارد دلار امیدوار هستند. دوم اینکه، موضوع استیضاح ترامپ نیز از مهم‌ترین عواملی بود که دیدار دوجانبه اردوغان- ترامپ را تحت‌الشعاع خود قرار داده و به ردیف دوم اخبار روز سوق داد. با این حال ترامپ مثل همیشه برای اثبات کیش شخصیت خود و برتری رفتاری در برابر فرد مقابل دست به بازی با کلمات زده و همان شیوه‌ای را که در دیدارش با ولادیمیر پوتین و کیم جونگ اون به‌کار برد، در قبال رجب طیب اردوغان نیز در پیش گرفت. در همین حال قدردانی از اردوغان بابت آزادسازی سرکان گولکه، کارمند ناسا شباهتی به تشکر وی در رابطه با آزادی راهب برانسون داشت، او در عین حال خواست که اردوغان موضوع اعاده فتح الله گولن را مطرح نسازد.حال اگر اردوغان در نگاه او فردی شایسته و رهبری برجسته است، دلایل نگارش نامه تحقیرآمیز وی در تاریخ ۹ اکتبر چه بوده است؟ ترامپ با رفتار دلال‌مآبانه و همیشگی خود سعی کرد مسائل را به حاشیه بکشاند، اما اردوغان با تأکید بر اعاده فتح‌الله گولن، قطع همکاری آمریکا با کردهای سوری و ادامه حضور نیروهای آمریکایی در بخش‌های نفت‌خیز سوریه تلاش کرد که جدیت مذاکرات و کنفرانس را تداوم بخشد. او با ذکر پیشینه همکاری ترکیه و آمریکا و تمایل آنکارا به خرید سامانه پاتریوت و همچنین ارتقای سطح مبادلات تجاری، سعی کرد که فضای کنفرانس مطبوعاتی را در مدیریت خود داشته باشد. موضوع نامه ترامپ به اردوغان را یکی از روزنامه‌نگاران آمریکایی مطرح کرد که اردوغان نیز بدون اینکه به محتوای آن اشاره کند، موضوع مکاتبه مظلوم کوبانی فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه که خطاب به ترامپ نوشته بود را پیش کشید و بار دیگر اعمال تروریستی تشکیلات پ.ک.ک و یگان‌های مدافع خلق کرد سوریه را مورد توجه قرار داد.
در واقع ترامپ نه تنها از زیر بار مسوولیت اعاده فتح‌الله گولن طفره رفت، بلکه از بیان تعهد به قطع حمایت مالی و تسلیحاتی از کردهای سوری نیز خودداری کرد. در کنار اینها آنچه بیش از همه جای تأمل دارد اینکه در زمان حضور اردوغان در واشنگتن، دو پایه کنگره آمریکا (مجلس نمایندگان و سنا) درحالی‌که حمایت خود از مخالفان ترکیه را نشان دادند، حتی ادعای نسل‌کشی ارامنه توسط دولت عثمانی را به‌صورت فرآیندی از فشار سیاسی مطرح کردند.
بر طبق اظهارنظر کارشناسان تجاری، در شرایط کنونی تراز بازرگانی میان دو کشور تحت تاثیر کسری ۱/ ۴ میلیارد دلاری به زیان ترکیه قرار دارد. اگر نیاز ترکیه به خرید تسلیحات پیشرفته از آمریکا را در کنار سایر نیازمندی‌ها مورد توجه قرار دهیم آنگاه افزایش وابستگی ترکیه به آمریکا اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و همین سطح وابستگی در ابعاد سیاسی، دیپلماتیک و امنیت ملی نیز تأثیر خواهد گذاشت. نتیجه اینکه، مشکلات میان دو کشور بسیار زیاد و از شدت اثر بالایی برخوردار است. رسیدن به راه‌حل در کوتاه‌مدت امری دشوار بوده و نتیجه چنین مذاکرات بی‌نتیجه‌ای بیش از فایده، اثرات سوئی را در درک متقابل باقی می‌گذارد.
