انتقاد بی‌سابقه وزیر دفاع آمریکا از چین

شاناهان روز جمعه ۱۰ خردادماه در حضور خبرنگاران و صدها هیات اعزامی به کنفرانس «دیالوگ شانگری-لا» اگرچه از بردن نام چین پرهیز داشت اما از «برخی در منطقه» انتقاد کرد که از «عنصر اجبار» در هند و پاسیفیک استفاده می‌کنند. اشاره آشکار او به اقدامات مناقشه‌انگیز چین در دریای چین جنوبی بود. «براد لندون» و «ایوان واتسون» در گزارش اول ژوئن برای سی‌ان‌ان نوشتند که انتقاد شاناهان از جزیره‌سازی، به‌کارگیری تسلیحات پیشرفته در مناطق مورد مناقشه، رویکرد اقتصادی تهاجمی و سرقت فناوری‌های نظامی و غیرنظامی از سوی چین بود.

شاناهان همچنین هشدار داد که جزایر مصنوعی می‌توانند به باجه‌ای برای اخذ عوارض تبدیل شوند. او در ادامه گفت آمریکا مایل به همکاری با چین است و از رقابت استقبال می‌کند اما رفتاری که حاکمیت ملی دیگر کشورها را از بین ببرد و مایه بی‌اعتمادی به نیات چین شود، باید متوقف شود. او گفت آمریکا به این منطقه متعهد است و در برنامه‌هایی برای امن نگه داشتن آن سرمایه‌گذاری می‌کند. شاناهان روز جمعه به خبرنگاران در کنفرانس مذکور گفت از اقدامات پکن برای استفاده از تهدید و اجبار برای پیشبرد منافع خودش انتقاد می‌کند. او گفت ساخت باند و استقرار موشک‌های زمین به هوا در آن جزایر «بیش از حد» است و فراتر از تدابیر دفاعی محسوب می‌شود. همزمان با اتهام‌زنی آمریکا به پکن مبنی بر تضعیف ثبات منطقه‌ای و تاکید بر متحدان برای تقویت بودجه‌های دفاعی خودشان، پکن هم به آمریکا هشدار داد تا اراده آن در دفاع از حاکمیت خودش را دست‌کم نگیرد. وزیر دفاع چین در دیدار کوتاه روز جمعه با شاناهان از گشت‌زنی مکرر واشنگتن به بهانه «آزادی کشتیرانی» در تنگه تایوان انتقاد و تاکید کرد آمریکا به «اصل چین واحد» احترام بگذارد.

سخنان وزیر دفاع موقت آمریکا اندکی پیش از دیدار او با وی فنگه، وزیر دفاع چین در حاشیه کنفرانس امنیتی شانگری-لا مطرح شد. اظهارات او نشان‌دهنده تیرگی روابط آمریکا با چین است؛ در شرایطی که آمریکا جنگ تجاری علیه پکن به راه انداخته، تحریم‌هایی را علیه شرکت هوآوی اعمال کرده و فروش تسلیحاتی به تایوان را تایید کرده است. سخنگوی وزیر دفاع چین تاکید کرد: «طرف چینی قاطعانه مخالف یکسری اقدامات اخیر آمریکا در مساله تایوان است.» شاناهان در سخنانش به متحدان آسیایی آمریکا هشدار داد که حاکمیت ملی خود آنها به این مساله بستگی دارد که آنها چقدر روی بودجه نظامی و خرید فناوری‌های نظامی آمریکا هزینه می‌کنند. چین مدعی است که کل ۳/ ۱ میلیون مایل مربع دریای چین جنوبی به این کشور تعلق دارد. شی جین پینگ هم گفته که از «یک اینچ از سرزمین چین» هرگز نمی‌گذرد. آمریکا در عوض وعده تداوم یک هند و پاسیفیک باز و ایمن را داده است. شاناهان افزود: این منطقه در زمره حیاتی‌ترین منافع آمریکا از چشم‌انداز امنیتی است.

شاناهان همچنین گفت: «ما نمی‌توانیم... بپذیریم که کشورها از لحن دوستانه استفاده کنند تا توجه ما را از اقدامات عملی غیردوستانه‌شان پرت کنند.» او افزود آمریکا دارای شبکه‌ای از متحدان و شرکای «قوی‌تر و بیشتر و دیرپاتر» از چین است. پیتر لیتون، افسر نظامی سابق استرالیا و تحلیلگر موسسه آسیایی گریفیث، سخنان شاناهان را «اندکی ناامید‌کننده» خواند. او افزود: «شاناهان به انتقاد از چین ادامه می‌دهد اما هیچ استراتژی‌ای برای پرداختن به نگرانی‌ها ارائه نمی‌دهد یا هیچ استراتژی‌ عملیاتی‌ به‌دست نمی‌دهد.» میا نوونز، محقق موسسه بین‌المللی برای مطالعات استراتژیک در لندن هم می‌گوید شاناهان از خشم متحدان آسیایی‌اش نکاست. او می‌گوید: «این طبیعی است که کشورهای منطقه مجبور به انتخاب میان چین و آمریکا شوند.» شاناهان با اشاره‌ای مستقیم به چین افزود این کشور روزگاری شریک آمریکا در رفاه منطقه بوده و اگر روش خود را تغییر دهد بار دیگر می‌تواند به شریکی مثبت برای ما تبدیل شود.

شاناهان معتقد است رفتارهایی که حاکمیت دیگر کشورها را زیرسوال می‌برد نشان می‌دهد که نیات بی‌اعتمادساز چین باید متوقف شود. وزیر دفاع موقت آمریکا که لحن تندتری نسبت به چین گرفته بود تاکید کرد: «ما رفتار چین را نادیده نمی‌گیریم و بی‌پاسخ نمی‌گذاریم.» او افزود واشنگتن و پکن مجموعه مسائلی دارند که باید مورد رسیدگی قرار گیرند. شاناهان همچنین منکر «جنگ تجاری» شد و گفت: «آنچه وجود دارد مذاکرات تجاری است نه جنگ تجاری.» او افزود اعتماد میان دو کشور می‌تواند با همکاری مشترک‌شان در مورد مسائل مورد مناقشه بهبود یابد. از جمله این مسائل اجرای تحریم‌های کره‌شمالی است.