داعش مسوولیت حملات خونین سریلانکا را برعهده گرفت
چشم در برابر چشم
روان ویجرواردن، وزیر دفاع سریلانکا گفت که باید عاملان حملات را «بخشی از یک شبکه بین‌المللی ترور» در نظر گرفت. به گفته مقامات سریلانکا حملات کار یک گروه مذهبی تندرو و نسبتا ناشناخته به نام «جماعت ملی توحید» است. وزیر دفاع سریلانکا افزود که جماعت ملی توحید با گروه تندرو دیگری به نام «جماعت مجاهدین هند» مرتبط بوده است. او توضیح بیشتری در این باره نداد و در باره این گروه هم اطلاعات چندانی وجود ندارد؛ جز اینکه سال پیش تاسیس شده و با گروه مشابهی در بنگلادش مرتبط دانسته می‌شود. ویجرواردن به پارلمان کشورش گفت «تحقیقات اولیه» نشان می‌دهد هشت حمله مرگبار به کلیساها و هتل‌های لوکس «انتقام» حمله به دو مسجد در نیوزیلند بوده است. اشاره وزیر دفاع سریلانکا به حملات چهل روز پیش به دو مسجد در شهر کرایست‌چرچ نیوزیلند بود که باعث کشته شدن پنجاه نفر شد.
«گریفیث- گوپتا» می‌نویسند مداخله و مشارکت یک سازمان خارجی توضیح می‌دهد که چگونه یک گروه داخلی افراطیِ کمتر شناخته شده می‌تواند به یکی از خشن‌ترین و بی‌رحم‌ترین اقدامات تروریستیِ پس از ۱۱ سپتامبر به این سو تبدیل شود. برخی تحلیل‌ها حاکی است که اگرچه داعش مسوولیت این حملات را به عهده گرفته، اما به این موضوع باید به دیده تردید نگریست؛ چون معمولا داعش خود را مسوول تمام حملات مشابه معرفی می‌کند. تاکنون چهل مظنون بازداشت شده‌اند که یکی از آنها شهروند سوریه است.
گزارشگران سی.ان.ان می‌افزایند همزمان با آغاز خاکسپاری قربانیان این حملات، خشم همگانی از عملکرد دستگاه‌های اطلاعاتی سریلانکا هم رو به افزایش است. وزرای دولت می‌گویند «رانیل ویکرمسینگه»، نخست‌وزیر و کابینه‌اش در جریان این تهدید گذاشته نشده بودند. راجیتا سناراتنه، سخنگوی دولت در کنفرانسی خبری گفت که نخست‌وزیر در جریان گزارش اطلاعاتی مربوط به این تهدید گذاشته نشده بود، وضعیتی که به گفته او ناشی از اختلاف میان نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور مایتریپالا سیریسنا است. سیریسنا، نخست‌وزیر و کابینه او را در ماه اکتبر برکنار و سعی کرد نخست‌وزیر دیگری را منصوب کند؛ تحولی که باعث بحران در این کشور شد. او تحت فشار دیوان عالی مجبور شد ویکرمسینگه را دوباره ابقا کند، اما ظاهرا نخست‌وزیر را در جریان گزارش‌های اطلاعاتی نمی‌گذاشت.
سخنگوی دولت گفت سازمان‌های اطلاعاتی از روز ۴ آوریل شروع به صدور هشدارهایی درباره این گروه کردند که به‌دنبال آن وزارت دفاع گزارشی مشروح از این هشدار را برای رئیس پلیس فرستاد و در روز ۱۱ آوریل یادداشتی برای روسای بخش‌های مختلف امنیتی ارسال شد. او گفت اطلاعاتی که در اختیار پلیس گذاشته شد شامل هشداری از یک دستگاه اطلاعاتی خارجی درباره حمله احتمالی این گروه و همچنین نام اعضای آن بود. مقام‌های سریلانکایی می‌گویند که هم هند و هم آمریکا اوایل آوریل در مورد این تهدید به سریلانکا هشدار داده بودند. راف حکیم، وزیر برنامه‌ریزی شهری، این حملات را «ناکامی عظیم اطلاعاتی» توصیف کرد وگفت: «برای همه ما شرم‌آور است. همه ما به‌خاطر این موضوع خجالت‌زده هستیم».
به هر روی، منابعی از سرویس اطلاعاتی هند که این اطلاعات را به سی.ان.ان داده‌اند می‌گویند: «مظنون دستگیرشده هندی نقش مهمی در رادیکالیزه کردن هاشم داشت.» با این حال، آنها مشخص نکردند که این مظنون داعشی چه زمانی دستگیر شده است. نام هاشم در گزارشی به تاریخ ۱۱ آوریل دیده شده که از سوی معاون بازرس کل پلیس سریلانکا امضا شده است. این گزارش که نسخه‌ای از آن از سوی سی.ان.ان رویت شده، هاشم را به عنوان رهبر «جماعت ملی توحید» (NTJ) معرفی می‌کند. در بخشی از این گزارش آمده است:«یک سرویس اطلاعاتی خاص گزارش داده است که رهبر جماعت ملی توحید به نام محمد قاسم محمد زهران که به زهران هاشم هم معروف است همراه با پیروانش در حال برنامه‌ریزی برای حملات انتحاری در سریلانکا هستند.» این گزارش به‌طور گسترده‌ای در میان طیف گسترده‌ای از مقام‌های امنیتی این کشور و برخی وزرای دولتی دست به دست می‌شد.
گزارش‌ها حاکی است که شمار قربانیان حملات مرگبار به کلیساها و هتل‌های سریلانکا در روز یکشنبه عید پاک، به ۳۵۹ نفر رسیده و تعداد مجروحان نیز بیش از ۵۰۰ نفر گزارش شده است. سخنگوی پلیس اعلام کرد که تا صبح دیروز چهارشنبه ۱۸ تن دیگر بازداشت شدند و شمار کل بازداشت‌شدگان به دست‌کم ۵۸ نفر رسیده است. همچنین گزارش‌هایی از بازداشت‌ها و اخراج شماری از شهروندان این کشور از امارات‌متحده عربی منتشر شده است. ساندی‌تایمز سریلانکا می‌نویسد: شهروندی به‌نام ابوبکر محمد، از دبی به کلمبو بازگردانده شده است که در حال حاضر تحت بازجویی قرار دارد. این روزنامه می‌افزاید: سه هفته پیشی گروهی ۳۱ نفره از شهروندان سریلانکا، از جمله ماکاندوره مدوش، رهبر یک گروه زیرزمینی و شماری دیگر از «رهبران گروه‌های زیرزمینی» در دبی بازداشت شده بودند؛ فردی که اخیرا به سریلانکا پس فرستاده شده، یکی از آنهاست. تاریخ بازداشت این افراد به مدت‌ها قبل از حملات سریلانکا بازمی‌گردد. به نوشته «گریفیث- گوپتا»، روز سه‌شنبه ویدئویی از سوی داعش منتشر می‌شد که در آن ۸ مرد با گروه «دولت اسلامی» بیعت می‌کردند. همگی آنها دست در دست هم گرفته و چهره‌های پوشیده داشتند به جز یک نفر. این یک نفر کسی نبود جز همان «زهران هاشم». «عزت سالی»، فرماندار استان غربی سریلانکا می‌گوید: «زهران مغز متفکر این حملات بود. او کسی است که به پیروان و همراهان خود ایدئولوژی می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که وقتی با مردم صحبت می‌کند اغلب قانع می‌شوند.»
جماعت توحید ملی، زیرشاخه داعش
«سانجیو میگلانی» و «آلاسدایر پال» نیز در گزارش ۲۳ آوریل برای رویترز نوشتند که خشم مردمی از این شکست بزرگ اطلاعاتی بسیار زیاد است. رئیس‌جمهور این کشور اعلام کرد که وزیر دفاع را به‌خاطر شکست در اقدام به موقع برکنار خواهد کرد. رئیس‌جمهور سریلانکا افزود: «در هفته‌های آینده کاملا ساختار پلیس و نیروهای امنیتی را بازسازی خواهم کرد.» گزارشگران رویترز علاوه بر گروه ملی توحید به یک گروه دیگر هم اشاره می‌کند که در این حملات مشارکت داشته است: «جماعت ملت ابراهیم» .
«گروه توحید ملی» یک گروه سریلانکایی «تندرو» و نوپا است. به گفته «آلان کینان» از تحلیلگران سیاسی در سریلانکا که در انستیتوی بین‌المللی حل و فصل بحران‌ها فعالیت دارد، این گروه به‌تازگی تشکیل شده و اطلاعات درباره آن کم است. کینان معتقد است: «تا پیش از حملات روز یکشنبه، این گروه تنها یک نام مبهم بود که از زمان تحریب شماری از مجسمه‌های بودایی در دسامبر گذشته مطرح شد». او این فرضیه را که این گروه، از «گروه توحید سریلانکا» منشعب شده باشد، بعید ندانست؛ گروهی که اندیشه‌ای تندرو و ستیزه‌جو علیه بودایی‌ها دارد. او توضیح داد که بسیاری از گروه‌ها در سریلانکا، از نام «گروه توحید» استفاده می‌کنند.
شخصی به نام «عبدالرزاق» که سخنگوی «گروه توحید ملی» است، راهبان بودایی را به شدت هدف حمله لفظی قرار داد که در نهایت، راهبان علیه او و ۶ تن از گروهش شکایت کردند. این شکایت به دستگیری عبدالرزاق و این ۶ تن انجامید که در نهایت پس از عذرخواهی، به قید کفالت آزاد شدند. اعضای «گروه توحید ملی» سال ۲۰۱۶ نیز در شهرهای مالیجواتا و مارادانا علیه تغییر حداقل سن ازدواج که ۱۲ سال بود، دست به تظاهرات زدند. گزارش‌های خبری هم منتشر شده که می‌گوید: «گروه توحید ملی» نسخه‌ای از داعش است که از راه بروشورهای دعوت به خشونت، اجباری کردن حجاب و رفتار تندروانه، در جامعه سریلانکا پدیدار شد. از سویی احمد حلمی، رئیس مجلس اسلامی سریلانکا، به شبکه یورونیوز گفت که ۳ سال پیش به مقام‌های کشوری درباره «گروه ملی توحید» هشدار داده بود. او افزود : این گروه، از هواداران خود می‌خواهد غیر مسلمانان را به نام دین بکشند. روهان کوناراتنا، کارشناس امنیتی مقیم سنگاپور می‌گوید که «گروه توحید ملی» شاخه محلی گروه داعش به شمار می‌آید. او افزود: «شماری از سریلانکایی‌های مرتبط با گروه، برای پیوستن به داعش، به سوریه و عراق رفته بودند.»
ارسال نظر