نخستین وتوی دونالد ترامپ

دونالد ترامپ روز جمعه از اولین وتوی خود حرف زد. رئیس‌جمهوری آمریکا روز جمعه در واکنش به رد طرح اضطراری از سوی کنگره گفت که آن را وتو خواهد کرد. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، این طرح به طرز قابل‌توجهی حمایت جمهوری‌خواهان را به دنبال داشته و جزو معدود دفعاتی است که یک طرح از چنین حمایت قاطعی بهره می‌برد. ترامپ به خبرنگاران گفت: «من طرح را وتو می‌کنم. کنگره مختار است که طرح را تصویب کند و من هم وظیفه دارم آن را وتو کنم.» رئیس‌جمهوری آمریکا این طرح را خطرناک، بی پروا و رایی علیه واقعیت خواند. ترامپ با مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری، ویلیام پی. برَ، دادستان کل و کریستین نیلسن، وزیر امنیت داخلی در جلسه خبرنگاران حضور پیدا کرده بود. برَ دادستان کل آمریکا گفت: «حالت فوق‌العاده اختیاری است که در قانون برای رئیس‌جمهور لحاظ شده و کاملا قانونی از آن استفاده کرده است.»

وتو که کاملا انتظارش می‌رفت، به کنگره ارسال خواهد شد؛ چرا که طرح نمایندگان به اندازه کافی نتوانست رای بیاورد تا از وتوی رئیس‌جمهوری آمریکا در امان باشد. این به آن معنا است که همچنان شرایطی که مد نظر ترامپ است، پابرجا باقی خواهد ماند. دموکرات‌ها پس از وتوی رئیس‌جمهوری، بلافاصله آن را محکوم کردند. سناتور چاک شومر، رهبر دموکرات‌ها از نیویورک در اظهاراتی گفت:« جای تعجب ندارد که رئیس‌جمهور ما حاکمیت قانون و قدرت قانون اساسی را به حداقل برساند. هیچ حالت اضطراری وجود ندارد و کنگره چندبار تامین وجه لازم برای دیوارسازی ترامپ را رد کرد، مکزیک هم پولی بابت ساخت آن پرداخت نخواهد کرد و هر دو حزب نیز با اکثریت به بازگرداندن حالت جعلی اضطراری به شرایط عادی رای دادند.»

نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا هم گفت: « مجلس نمایندگان و سنا با قاطعیت، دور زدن قانون از سوی ترامپ را رد کردند. این در حالی است که رئیس‌جمهوری راه به چالش کشیدن قانون اساسی، کنگره و اراده مردم آمریکا را برگزیده است.»

دونالد ترامپ برای مدت‌های مدیدی است که می‌گوید در مرز آمریکا با مکزیک بحران انسانی و ناامنی وجود دارد و این البته ادعایی است که خود ترامپ مطرح کرده است. او روز جمعه نیز آمارهایی در این زمینه اعلام کرد که ابهام‌آمیز است. او اعدادی را که مربوط به مسائل انسانی است به جای مسائل و مباحث ناامنی القا و مطرح کرد. دموکرات‌‌ها پیش از این سخنان تاکید کرده بودند که هیچ نشانه‌ای مبنی بر سیل مهاجرت مجرمان به این کشور وجود ندارد. برخی جمهوری‌خواهان نیز در این زمینه با دموکرات‌ها هم عقیده هستند.

برخی با رئیس‌جمهوری مبنی بر این گفته که این وظیفه کنگره است تا دلارهای مالیات دهندگان را در جای مناسب خرج کند، مخالفند و می‌گویند که رئیس‌جمهوری از اختیارات خود فراتر رفته است. روز پنج‌شنبه ده‌ها جمهوری‌خواه به دموکرات‌های سنا پیوستند تا وضعیت اضطراری را که ترامپ اعلام کرد، لغو کنند. رای به دست آمده ۵۹ به ۴۱ بود؛ اما چون بیش از دو سوم آرای سناتورها را به همراه نداشت، بنابراین رئیس‌جمهوری آمریکا توانایی وتو کردن آن را پیدا کرد. سناتور لامار آلکساندر از جمهوری‌خواهان تنسی پس از رای‌گیری گفت: «هیچ گاه یک رئیس‌جمهور برای تامین وجه درخواست نداشته که کنگره با آن مخالفت کرده باشد. از این رو ترامپ از قانون مصوب سال ۱۹۷۶ استفاده می‌کند تا با اعلام شرایط اضطراری وجه مورد نظرش را تامین کند.» سناتور جری موران، جمهوری‌خواهی از کانزاس گفت: «فکر می‌کنم که اعلام درخواست ترامپ غیرقانونی باشد.»

ترامپ در پاسخ به این پرسش که می‌داند چرا برخی از جمهوری‌خواهان بر این باورند که کار او غیرقانونی بوده است، روز جمعه گفت: «آنها کاری را که باید انجام می‌دهند و من هیچ فشاری به کسی وارد نمی‌کنم.» ترامپ افزود: «من در واقع گفتم برخی از آنها را می‌توانم متقاعد کنم که با من کنار بیایند. من می‌خواهم با قلب تان رای بدهید. هر کاری که دوست دارید انجام بدهید. من هیچ فشاری متوجه شما نمی‌کنم.»

ترامپ تصریح کرد: «اجازه دادم بدانند که چه زمانی فشار وجود خواهد داشت و به آنها این را گفتم. وقتی به رای شما احتیاج دارم شما را خبر می‌کنم. من به رای آنها احتیاج نداشتم؛ چرا که می‌دانستم وتویی در کار خواهد بود و آنها قادر نخواهند بود که رای لازم برای مصونیت از وتو را به دست آورند. این به سرعت خواهد گذشت.»

ترامپ در دو سال نخست ریاست جمهوری‌اش کنگره را تقریبا در مشت خود داشت. اما تصمیمی که با رای ده‌ها جمهوری‌خواه علیه برنامه مرکزی دونالد ترامپ گرفته شد، می‌تواند این ادعا را مطرح کند که کنگره مجددا در حال به دست آوردن نقش اصلی خود است و قصد دارد جایگاه خود را پس بگیرد و شاخه‌ای از حکمرانی شود. زمانی که زمزمه‌های رای جمهوری‌خواهان به لغو شرایط اضطراری پیچیده شنیده می‌شد دونالد ترامپ در توییت خود از «وتو» نوشت تا قدم بعدی وی در برابر این اقدام کنگره مشخص شود. ترامپ روز جمعه گفت که ورود مهاجران غیرقانونی به آمریکا چیزی کمتر از «اشغال گری» نیست و افزود که بیشتر این مهاجران غیرقانونی دستگیر شده اما دیگر جایی برای نگهداری آنها وجود ندارد.

کارشناسان می‌گویند که حتی اگر کنگره بتواند حق وتوی ترامپ را لغو کند، حالت اضطراری از پیش چالش‌های قانونی بسیاری رقم زده است. یک ائتلاف از ۲۰ ایالت که کالیفرنیا و نیویورک نیز جزو آن هستند از ترامپ به دلیل استفاده از حق «استفاده از شرایط اضطراری»  شکایت و استدلال کرده‌اند که رئیس‌جمهوری حق استفاده از وجوه مردم را برای ساخت دیوار در مرز با مکزیک ندارد، برای اینکه این کنگره است که بر هزینه‌ها نظارت می‌کند. خاویر بسه را دادستان کالیفرنیا می‌گوید: «کنگره پیغامی روشن به ترامپ فرستاد و مطمئنا پیغامی روشن مبنی بر این بود که شما حق استفاده از شرایط اضطراری را ندارید.» او افزود: « ما بر آنیم تا مانع اعمال شرایط اضطراری دروغین شویم.»

آنتونی دی. رومرو، مدیر اجرایی اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا هم گفت: «حتی برخی از اعضای خود حزب ترامپ هم متوجه شده‌اند که او مرد یک تنه بحران آفرین برای قانون اساسی است.» او افزود: «وتوی رئیس‌جمهوری در این شرایط اصلا معنا و منطق ندارد.» او تصریح کرد: «کنگره ادعای رئیس‌جمهوری را رد کرد و ما دنبال این هستیم که او را در دادگاه ببینیم و تقاص جرمی که کرده است از سوی دستگاه قضایی مستقل به وی تحمیل شود.»