برزیل ترامپیسم را در آغوش کشید
برزیل در تسخیر ترامپیسم
ژائر بولسونارو، نامزد «حزب سوسیال لیبرال» برزیل با به‌دست آوردن بیش از ۵۵ درصد آرا در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، یکشنبه ٢٨ اکتبر ۲۰۱۸ برابر با ۶ آبان ۹۷، به پیروزی رسید. رقیب سوسیالیست او، فرناندو حداد که کمتر از ٤۵درصد آرا را کسب کرد، با پذیرش نتیجه رای‌گیری از حزب پیروز خواست به بیش از ٤۵ میلیون نفری که به او رای داده‌اند، احترام بگذارد. ژائر بولسونارو، در نخستین اظهارات خود پس از اعلام نتایج انتخابات گفت که او با اتکا به انجیل و قانون‌اساسی برزیل حکومت را به دست می‌گیرد و تاکید کرد که این ماموریت را خداوند به او داده است و وی همواره خدا را در کنار خود احساس می‌کند. این سخنان بولسونارو پاسخی به حمایت جامعه اوانجلیست‌های برزیل از او و نیز بازتاب اعتقادات عمیق او به اوانجلیسم است. وی هر چند در خانواده‌ای کاتولیک زاده شده، در سال ٢٠١۶ به اوانجلیسم یا مسیحیت انجیلی که شاخه‌ای از پروتستانتیسم است، پیوست. شمار مسیحیان انجیلی در سال‌های اخیر در بسیاری از کشورها و از جمله در برزیل بسیار افزایش یافته است و اینک حداقل یک سوم شهروندان این کشور به اوانجلیست‌ها، یعنی همان فرقه‌ای که در ایالات‌متحده شدیدا از ترامپ حمایت می‌کند، پیوسته‌اند. اظهارات گوناگون بولسونارو از وی چهره‌ای همجنس‌گرا ستیز، پوپولیست، طرفدار آزادی حمل اسلحه و به‌کارگیری زور به‌عنوان ابزار حکومت و نیز حامی آمریکای دونالد ترامپ، اسرائیل نتانیاهو و ایتالیای سالوینی ساخته است.
یکی از دلایل پیروزی ژائیر بولسونارو، بدون تردید، بی‌اعتبار شدن رهبران سیاسی احزابی است که در دو دهه اخیر بر این کشور حکومت کرده‌اند. افتضاحات گوناگون مالی رهبران حزب چپ روسای‌جمهوری پیشین، «لولا دا سیلوا» و «دیلما روسف» و نیز حزب راست رئیس‌جمهوری کنونی، میشل تمر، مشروعیت آنان را نزد بسیاری از رای دهندگان از میان برد و راه را، چنانکه پیش از این در کشورهای دیگر دیده شده بود، بر نامزد «ضد نظام»گشود. ژائر بولسونارو که به سبب تشابه افکار، رفتار و برنامه‌های اجتماعی و امنیتی او به رئیس‌جمهوری آمریکا، «دونالد ترامپ استوا» لقب گرفته است، برنامه‌ای از نظر اقتصادی کاملا لیبرال و از نظر اجتماعی سختگیرانه دارد.
در هر حال، «ارنستو لاندونو» و«مانوئلا آندرونی»، گزارشگران نیویورک‌تایمز، در ۲۹ اکتبر در این باره نوشتند او «پدیده‌ای سرکش در سیاست برزیل» است که مبارزات و کارزار انتخاباتی او علیه فساد و خشونت مورد پسند بسیاری از مردم قرار گرفت. واعظی به نام «سیلیس مالافایا»، که از دوستان بولسونارو است، می‌گوید ماه گذشته او مورد اصابت چاقو در شکم قرار گرفت. او می‌گوید: «این حمله ظاهرا حس بزرگ‌تری برای رسیدن به اهدافش به او داد. پس از این حمله بیش از هر زمان دیگری از کمک به مردم، احیای کشور و... سخن گفت.» این واعظ برزیلی می‌گوید اگر ضربه چاقو اندکی این سو یا آن‌سوتر می‌خورد او قربانی همان خشونتی می‌شد که برای مبارزه با آن دم می‌زد. «لاندونو- آندرونی» مهارت بولسونارو در تبدیل بحران به فرصت بود که باعث شد وی پیروزی را در آغوش کشد و به رئیس‌جمهور بعدی برزیل تبدیل شود. او توانست هنجارها و احزاب سیاسی‌ای که از ۳۰ سال پیش و پس از پایان حکومت نظامی قدرت را در قبضه خود داشتند کنار بزند.
آنچه باعث می‌شود او مناسب جایگاه ریاست‌جمهوری نباشد (جدا از اظهارات افراطی او در مورد همجنس‌گرایان، رنگین پوستان و حتی دموکراسی و بازگشت به دیکتاتوری)، اظهارات آتش‌افروزانه وی در مبارزات انتخاباتی‌اش بود که باعث شد وی برای میلیون‌ها برزیلی جذاب شود. بسیاری او را فردی می‌بینند که پتانسیل در هم شکستن «وضع موجود» را دارد؛ همان مولفه‌ای که باعث شد ترامپ در سال ۲۰۱۶ پیروز انتخابات شود. چنین بود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، پس از پیروزی بولسونارو به وی تلفنی تبریک گفت و اظهار کرد «تماس تلفنی بسیار خوبی» با بولسونارو داشته و طی آن برای پیروزی در انتخابات به او تبریک گفته است. ترامپ همچنین در پیامی توییتری نوشت که هر دو برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا «در زمینه تجاری، نظامی و دیگر زمینه‌ها با یکدیگر همکاری نزدیکی داشته باشیم.»
«تام فیلیپس» هم در گزارش ۳۰ اکتبر برای گاردین نوشت که این رئیس‌جمهور راست گرای مدافع حمل اسلحه این سیگنال را مخابره کرده که قوانین مربوط به حمل اسلحه را آسان‌تر می‌کند تا اپیدمی آدمکشی در این کشور که سال گذشته جان ۶۴ هزار نفر را گرفت مهار کند. او چندی پیش اظهار کرده بود که کنگره این کشور را برای کاهش محدودیت‌های مالکیت اسلحه تحت فشار قرار خواهد داد. «ترامپ برزیل» معتقد است که گسترش مالکیت اسلحه به کاهش جرائم کمک خواهد کرد. بولسونارو در مصاحبه با یک کانال تلویزیونی به نام Record که متعلق به یکی از قدرتمندترین حامیانش است گفت: «باید به این اشتباه سیاسی درست که می‌گوید برزیل جای مناسب و بهتری برای کسانی است که غیرمسلح هستند پایان دهیم.» او افزود: «این خوب نیست. اگر تعدادی مسلح باشند مطمئنم که دیگر آدم‌های بد جرات نمی‌کنند پشت درهای ما بیایند و کار بد بکنند.» او در این مصاحبه گفته بود که قوانین حمل سلاح باید انعطاف‌پذیرتر شود. بولسونارو مدعی است که حمل سلاح از سوی مردم برای دفاع از خودشان بی‌تردید خشونت را کاهش خواهد داد: «آمارها نشان می‌دهد که وقتی ماموران پلیس در اجرای ماموریت خود دست به اسلحه می‌برند، خشونت در منطقه مربوطه کاهش می‌یابد.»
بولسونارو در نظر دارد دست به این اقدامات بزند: سن بلوغ و در نتیجه مسوولیت حقوقی را از ١٨ سال به ١٧ سال کاهش دهد؛ خواستار تغییر برنامه‌های درسی دبستان‌ها و دبیرستان‌ها شده؛ وعده کرده شمار مدارس نظامی را از ١٣ به ٢٦ برساند؛ با آسان‌تر کردن سقط جنین مخالف است و با آنکه این کشور در این زمینه قانونی سختگیرانه دارد، وی گفته است که هر گونه تلاشی را به این منظور «وتو» می‌کند؛ به مردم قول داد که «مطیع قانون‌اساسی» باشد و با اقتدار اما بدون زورگویی حکومت کند. وی اعلام کرد که در برزیل بولسونارو هر که قانون را محترم نشمارد جایی نخواهد داشت. با این حال، مواضع او بی‌پاسخ نماند. فیلیپس، گزارشگر گاردین، به نقل از «مارینا سیلوا»، نامزد سابق ریاست‌جمهوری و وزیر سابق محیط زیست برزیل می‌نویسد: «اکثریت مردم برزیل مخالف حق حمل سلاح هستند و خواهان راه‌حل‌های هوشمندانه‌تر هستند.» او معتقد است: «سلاح گرم مسوول ۷۱ درصد از قتل‌های داخلی در برزیل است.»
«دیوید. آ. آندلمان»، گزارشگر سی‌ان‌ان، نیز در ۲۹ اکتبر نوشت برزیل ترامپیسم را در آغوش کشیده است. او معتقد است رای‌دهندگان برزیلی از «چپ» به «راست» میل کرده‌اند. آنها با وداع از سنت چپ‌هایی مانند «لولا» به سنت راست‌گرایی بولسونارو روی آوردند. رئیس‌جمهور جدید برزیل وعده داده که رهبران نظامی را در پست بالا بگمارد و قضات هم کیش و هم نظر را در رای دیوان‌عالی منصوب کند. «آندلمان» معتقد است که آرژانتین، شیلی، کلمبیا، پاراگوئه و پرو هم به رهبران محافظه کارتر روی آورده‌اند اما هیچ‌کدام به اندازه بولسونارو افراطی نیستند. در سطح جهانی، او نمایاننده نامزدهای راست افراطی است که «اذهان مردمی مایل به تغییر به هر قیمت» را به سوی خود جلب کرده و گاهی دونالد ترامپ را «مراد» و «الهام بخش» خود قرار داده است. اکنون در اروپا کشورهایی مانند ایتالیا و مجارستان و لهستان هم به راست‌گرایی‌رو کرده‌اند. این گزارشگر معتقد است که بسیاری از احزاب و رهبران راست افراطی ترامپ را الگوی خود قرار داده و او را همچون «نور درخشان در دنیای محافظه کاری» می‌نگرند.
ارسال نظر