چرخش آمریکا به سوی قطر

در این میان نیز مقامات آمریکایی دست به تعریف و تمجید از قطری‌ها زدند. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده قطر را یک شریک قدرتمند و دوستی قدیمی خواند. جیمز متیس، وزیر دفاع ایالات‌متحده، قطر را هم شریکی خواند که برای مدت طولانی است که حامی آمریکا برای مسائل امنیتی منطقه بوده است. این گفته‌ها را اما با ۸ ماه پیش مقایسه کنید که این کشور کوچک حاشیه خلیج‌فارس از سوی کشورهای عربی با تحریم مواجه شد و دونالد ترامپ نیز این کشور را متهم به حمایت از تروریسم در منطقه و جهان کرد. این تغییر رویه موجب شده است که نقشه‌های رقبای منطقه‌ای قطر، یعنی عربستان سعودی و امارات‌متحده‌عربی خنثی شود. بعد از مهندسی چهار کشور عربی در جهت تحریم قطر، حالا ابوظبی و ریاض مشاهده می‌کنند نه تنها هیچ تغییر رفتاری در مقامات دوحه ایجاد نشده، بلکه ارتباطات این کشور با بقیه نقاط دنیا نیز افزایش پیدا کرده است.

به همین جهت روزنامه نیویورک‌تایمز برای تشریح دقیق‌تر وقایع اخیر با سفارتخانه‌های عربستان و امارات در واشنگتن تماس برقرار می‌کند اما سفرای این دو کشور می‌گویند تمایل ندارند در این‌باره اظهارنظر کنند. تحلیل‌ها به ما نشان می‌دهد که واقعیت پیچیده‌تر از این گفته‌ها است. آرون دیوید میلر، از مرکز ویلسون و یکی از مذاکره‌کنندگان سابق و تحلیلگر خاورمیانه در وزارت امور خارجه می‌گوید: قطری‌ها در مبارزه با تروریسم نمره قابل قبول‌تری نسبت به عربستانی‌ها می‌گیرند و سعودی‌ها شانس خود را از دست دادند. او می‌افزاید: این نشان می‌دهد که آمریکا توانسته است تعادل را در ارتباط با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس حفظ کند.

رکس تیلرسون قرار است به خاورمیانه سفر کند تا روند رو به رشد ارتباط بین دو کشور آمریکا و قطر به نحو بهتری به نمایش در آید. در جلسه‌ای که به میزبانی کویت برگزار خواهد شد تا در مورد کمک‌ها به بازسازی عراق بحث شود، قرار است قطر پیشنهاد کمک سخاوتمندانه‌ای را به آمریکایی‌ها و عراقی‌ها بدهد. این گفته را یکی از مقامات وزارت امور خارجه آمریکا هم تایید کرده است. دو مقام وزارت امور خارجه به شرط ناشناس ماندن، درباره این جلسه به نیویورک‌تایمز گفتند: عربستان به‌دلیل جنگ طولانی‌مدت خود با یمن و امارات و به‌دلیل شک همیشگی‌اش به دولت شیعه‌محور عراق، قرار نیست کمک مالی قابل‌توجهی بکند.

قطر هفته گذشته هیاتی از نمایندگان خود را به همراه وزیر دفاع و وزیر امور خارجه‌اش به ایالات‌متحده فرستاد تا در نخستین اقدام راهبردی خود با واشنگتن به گفت‌وگو بپردازد. این گفت‌وگوها برای دولت ترامپ نیز در راستای گسترش ارتباطات خود با جهان خارج که اخیرا رخ داده مفید  است. رکس تیلرسون نیز در دولت آمریکا تنها کسی بود که از ارتباط بیشتر با قطر دفاع کرد. او به‌عنوان مدیر سابق اکسون موبیل در توسعه میادین گازی قطری‌ها نیز نقش عمده‌ای ایفا کرده بود.

در عین حال به‌نظر می‌رسد دیدگاه تیلرسون در دفاع از قطر در داخل کاخ سفید نیز تقویت شده است. از تابستان که دولت ترامپ به‌دلیل حرکت سعودی‌ها در ماجرای سعد حریری و به زندان انداختن صدها شاهزاده سعودی برآشفته شده‌اند، در این معادله به سمت قطر حرکت کرده‌اند. همچنین استیو بنن، مدافع سرسخت امارات و منتقد اصلی سیاست‌های قطر نیز مدتی است که از کاخ سفید اخراج شده و این به سود دوحه تمام شده است. هفته گذشته ترامپ به دلیل اینکه قطر توافق‌نامه مبارزه با تروریسم را امضا کرد دست به ستایش از امیر قطر زد و به نظر می‌رسد این دو کشور به سمت یک ارتباط نوسازی شده حرکت می‌کنند.