ارزیابی‌های دولت آمریکا از تاثیر نظامی و دیپلماتیک این آزمایش که از سوی نهادهای مختلف دولتی آمریکا در ماه‌های پس از این آزمایش صورت گرفت نیز بیانیه چین را مدنظر قرار نداد. دانشمندان و محققان چینی بیانیه اکتبر ۱۹۶۴ چین را به مثابه سندی اساسی می‌نگرند که ریشه‌های برنامه تسلیحات هسته‌ای چین را توضیح داده و اهدافی که باید برآورده شود را اعلام می‌کند.

ارزیابی‌های آمریکا نشان می‌دهد که دولت آمریکا به دنبال متوقف کردن آزمایش‌های بعدی دولت چین بود اما مخالف مشارکت چین در مذاکرات مربوط به کنترل تسلیحات هسته‌ای بین‌المللی بود. ایالات‌متحده باور داشت که جمهوری خلق چین به دنبال مختل کردن این مذاکرات به منظور توسعه برنامه‌های خود بود. هیچ نشانه‌ای نیست که نشان دهد دولت آمریکا این احتمال را در نظر داشت که درخواست چین در بیانیه سال ۱۹۶۴ برای منع استفاده از تسلیحات هسته‌ای و تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی برای بحث در مورد حذف تسلیحات هسته‌ای صادقانه بوده یا شایسته مداقه رسمی یا پیگیری باشد. با استفاده از ادبیات «وایت»، می‌توان این فقدان مداقه را به مثابه بازتاب غفلت گزینشی آمریکا نسبت به نفع چین در صلح دانست.

نویسندگان این مجموعه این برداشت را رد می‌کنند که رهبران چین به منظور افزایش جایگاه بین‌المللی دولت چین تصمیم به توسعه تسلیحات هسته‌ای گرفت. در عین حال، آنها بر این باورند که توسعه تسلیحات هسته‌ای نتیجه مفید این تصمیم بود. با این حال، بیانیه اکتبر ۱۹۶۴ به‌طور مستقیم مساله جایگاه و اعتبار را با رد اهمیت نظامی و سیاسی تسلیحات هسته‌ای زیر سوال می‌برد. این بیانیه روشن‌کننده این حقیقت است که با وجود آزمایش موفقیت‌آمیز اما دولت چین همچنان معتقد است که تسلیحات هسته‌ای «ببر کاغذی» است. این بیانیه اقرار می‌کند که «چین در حال توسعه تسلیحات هسته‌ای نیست زیرا نه به قدرت آن باور دارد و نه قصدی برای استفاده از آن دارد.» «لحن» و «فحوای» زبان این بیانیه نشان می‌دهد که رهبران چین بر این فرض هستند که این کشور به دلیل این برداشت که توسعه هسته‌ای‌اش مربوط به تلاش‌هایش برای شناسایی از سوی سازمان ملل و نقش برجسته‌تر در امور بین‌المللی است متحمل هزینه‌های دیپلماتیک جدی شده است.

در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی، بیشتر حمایت‌های بین‌المللی از چین از سوی کشورهای عدم تعهد بود. این کشورها موضع محکمی علیه تسلیحات هسته‌ای در کنفرانس باندونگ در سال ۱۹۵۵ اتخاذ کردند و از چین می‌خواستند تا از توسعه تسلیحات هسته‌ای به محض آزمایش عقب بنشیند. «چوئن لای»، نخست‌وزیر چین در آن زمان، در سخنرانی خود در این گردهمایی تاریخی کشورهای تازه استقلال‌یافته اجماعی آفریقایی- آسیایی در حمایت از منع تسلیحات هسته‌ای شکل داد. اظهارنظر به‌شدت تحسین‌برانگیز او شامل بیانیه‌ای تکان‌دهنده بود برای ابراز همدردی با ماهیگیران ژاپنی که سال گذشته در معرض تشعشعات به‌وجود آمده از سوی تسلیحات هسته‌ای آمریکا بودند. بسیاری از کشورهای غیرمتعهد تصمیم چین برای آزمایش تسلیحات هسته‌ای را به مثابه خیانت به باندونگ می‌پنداشتند.

بیانیه اکتبر ۱۹۶۴ تلاش داشت تا این لطمه را کاهش دهد. این بیانیه نشان می‌دهد افزایش جایگاه بین‌المللی چیزی نیست که رهبران چین انتظار دستیابی به آن را در نتیجه تصمیم خود به توسعه تسلیحات هسته‌ای داشته باشند.  بیانیه چین نیز می‌کوشد تا نگرانی روزافزون بین‌المللی درباره اشاعه تسلیحات هسته‌ای را خنثی کند؛ امری که به پیش‌بینی رهبران چین، ضمیمه آزمایش هسته‌ای این کشور خواهد شد. این بیانیه اعلام می‌دارد که «در توسعه تسلیحات هسته‌ای، هدف چین شکستن انحصار هسته‌ای قدرت‌های هسته‌ای و حذف تسلیحات هسته‌ای است.» منطق بیانیه اکتبر ۱۹۶۴ چین گریزناپذیر است؛ دستیابی به تسلیحات هسته‌ای از سوی چین تنها راه برای این کشور و سایر کشورهای غیرمتعهد برای واداشتن دولت‌های دارای تسلیحات هسته‌ای به پذیرش نیاز برای منع جهانی در استفاده از تسلیحات هسته‌ای و ضرورت شروع مذاکرات منتهی به حذف آنها است.

یا تمام دولت‌ها باید به تسلیحات هسته‌ای دست یابند یا هیچ کشور نباید امکان دستیابی به آن را داشته باشد. ارزیابی‌های آمریکا از واکنش‌های بین‌المللی به آزمایش چین حامی این استدلال است. این ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که آزمایش چین موجب حمایت گسترده داخلی در دولت آمریکا برای کنترل تسلیحات هسته‌ای بین‌المللی به‌ویژه تلاش برای ممانعت از اشاعه هسته‌ای بعدی در میان متحدان آمریکا شده است.  باور مهم دیگر آمریکا در مورد نیات چین که از زمان آگاهی این کشور از برنامه هسته‌ای چین تغییر نکرده این است که جمهوری خلق چین تسلیحات هسته‌ای را توسعه داد تا همسایگانش را بترساند، آمریکا را از آسیا خارج کرده و چین را به قدرت نظامی مسلط در منطقه تبدیل کند. ارزیابی‌های آمریکا از زمان آزمایش نشان داد که تصمیم‌گیران آمریکایی آشکارا نگران استفاده واقعی چین از تسلیحات هسته‌ای نبودند. آنها بیشتر نگران این بودند که این تسلیحات اراده چین برای استفاده از قوای نظامی متعارف را افزایش دهد.

اخبار مرتبط