اردوغان از سفر به واشنگتن چه اهدافی را پیگیری میکرد؟
تنشزدایی ترکیه در کاخ ترامپ
دنیای اقتصاد: دونالد ترامپ روز سهشنبه میزبان رئیسجمهوری ترکیه بود. وی از رجب طیب اردوغان بهعنوان یک رئیسجمهور اقتدارگرا استقبال گرمی داشت.
به گزارش سیانان ترامپ در کنفرانس مشترک خبری با اردوغان گفت: «آمریکاییها و مردم ترکیه برای دهههای متمادی است که با یکدیگر متحد هستند. »
او که در کنار اردوغان ایستاده و این پیغام را خوانده بود،؛پیشتر دیداری پشت درهای بسته با اردوغان داشت. حضور اردوغان در آمریکا در بحبوحه خبرساز شدن ترامپ درباره کردها موجب شده است برخی این گمانه را مطرح کنند که رئیسجمهوری ترکیه بهدنبال این است که آمریکا را از ارائه تحویل سلاحهای سنگین به کردها منصرف کند.
دنیای اقتصاد: دونالد ترامپ روز سهشنبه میزبان رئیسجمهوری ترکیه بود. وی از رجب طیب اردوغان بهعنوان یک رئیسجمهور اقتدارگرا استقبال گرمی داشت.
به گزارش سیانان ترامپ در کنفرانس مشترک خبری با اردوغان گفت: «آمریکاییها و مردم ترکیه برای دهههای متمادی است که با یکدیگر متحد هستند.»
او که در کنار اردوغان ایستاده و این پیغام را خوانده بود،؛پیشتر دیداری پشت درهای بسته با اردوغان داشت. حضور اردوغان در آمریکا در بحبوحه خبرساز شدن ترامپ درباره کردها موجب شده است برخی این گمانه را مطرح کنند که رئیسجمهوری ترکیه بهدنبال این است که آمریکا را از ارائه تحویل سلاحهای سنگین به کردها منصرف کند. رویترز در این باره گزارش داد: رئیسجمهوری ترکیه که برای دیدار و گفتوگو با رئیسجمهوری آمریکا به واشنگتن رفت، در حالیکه خواستار بهبود روابط دو کشور شده، در مورد ارسال سلاح برای شبهنظامیان کـرد سوریه، هشدار داده است.
دونالد ترامپ و رجب طیب اردوغان، ۱۶ ماه مه در کاخ سفید در برابر خبرنگاران حاضر شده و هر دو در مورد گفتوگوهای خود ابراز خوشبینی کردند. اردوغان گفته است دو رهبر «در حال ساختن عصر تازهای» از روابط آنکارا و واشنگتن هستند. با این حال رئیسجمهوری ترکیه تاکید کرده کشورش هرگز حاضر نیست همکاری ایالاتمتحده و «یگانهای مدافع خلق» (یپگ) را بپذیرد. «یگانهای مدافع خلق»، گروهی مسلح از کـردهای سوریه است که ترکیه مدعی است این گروه یک گروه تروریستی و ارتباط نزدکی با پکک دارد. این در شرایطی است که «یپگ» در قالب تشکلی با عنوان «نیروهای دموکراتیک سوریه» همراه با شماری از شبهنظامیان عرب سوریه و حمایت ائتلاف به رهبری آمریکا، در حال نبرد با «داعش» برای بازپسگیری رقه است.
آنکارا میگوید آمریکا همچنان که پکک را یک گروه تروریستی میداند ی.پ.گ را هم باید بهعنوان یک گروه تروریستی بشناسد. ایالاتمتحده «پکک» را گروهی ترویستی میداند، اما چه در دوره باراک اوباما، چه در دوره فعلی از پذیرش تفسیر ارائهشده از سوی ترکیه در مورد «پکک» و «یپگ» خودداری کرده است. وزارت دفاع ایالاتمتحده نهم ماه مه اعلام کرد دولت این کشور بنا دارد در جریان ادامه نبردها علیه گروه داعش در سوریه، تا جایی که اقتضا کند تسلیحات در اختیار شبهنظامیان کـرد بگذارد. دونالد ترامپ روز سهشنبه به خبرنگاران گفت که گفتوگوهایش با رجب طیب اردوغان «بسیار موفقیتآمیز بوده است.» رئیسجمهوری آمریکا گفته است «ما روابط بسیار خوبی داشتیم و آن را بهتر هم خواهیم کرد.»
دیدار ترامپ و اردوغان در حالی انجام میشود که جنگ داخلی سوریه در هفتمین سال با صدها هزار کشته و میلیونها آواره و بدون آنکه تلاشهای بینالمللی راه بهجایی ببرد، ادامه دارد. ترکیه و آمریکا، هر دو از مخالفان دمشق به شمار میروند و هر دو کشور نیز از شماری از شورشیان و شبهنظامیان سوری حمایت میکنند. آمریکا ائتلافی برای نبرد با داعش در عراق و سوریه تشکیل داده و حمایت از شبهنظامیان کرد نیز در راستای نبردها با گروه داعش صورت میگیرد. ترکیه در عین حال یکی از سه کشور اصلی در«مذاکرات آستانه» است؛ مذاکراتی که با حضور روسیه و ایران، حامیان اصلی بشار اسد، برپا شده و در حال حاضر به توافقی برای آتشبس و ایجاد مناطق امن در سوریه انجامیده است.شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید، روز دوشنبه گفت کشورش آمادگی دارد تا با روسیه و ایران برای برقراری صلح در سوریه مذاکره کند.
گفته میشود در جریان دیدار اردوغان و ترامپ، رئیسجمهوری ترکیه در عین حال تلاش خواهد کرد تا فتحالله گولن، خطیب ناراضی ساکن ایالاتمتحده به آنکارا برگردانده شود. دولت ترکیه، گولن را رهبر کودتای نافرجام تیرماه سال گذشته میداند. فتحالله گولن بارها این اتهام را رد کردهاست. همچنین گولن موضوع صحبت مایک پمپئو، رئیس مخلوع سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با مقامات ترکیه نیز بود. اردوغان و بینالی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه از پمپئو که به آنکارا سفر کرده بود خواستند، برای بازگرداندن فتحالله گولن به ترکیه تلاش کند.
آینده رابطه آنکارا با کاخ سفید
رابطه ترکیه با دولت قبلی آمریکا بسیار دچار فراز و نشیب بود. ترکیه حتی بهدلیل برخی اختلافات با باراک اوباما تا مدتها به آمریکا و گروه ائتلاف ضدداعش اجازه نداد تا از پایگاه اینجرلیک استفاده کنند. باراک اوباما نیز بارها از رفتار اردوغان انتقاد کرده بود. حتی جو بایدن معاون اول سابق باراک اوباما بهطور تلویحی اعلام کرده بود که ترکیه در هرج و مرج سوریه نقش اساسی دارد و اجازه عبور افراطیون را به سوریه میدهد.
روابط سینوسی دو کشور که گاهی بالا میرفت و گاهی سقوط میکرد تا پایان دوره اوباما ادامه داشت، اما زمانی که ترامپ در انتخابات پیروز شد ترکیه جزو نخستین کشورهایی بود که به وی تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که رابطه این دو کشور بهتر شود. ترکیه امید دارد در ارتباط با ساکنان جدید کاخ سفید دو موضوع را همزمان پیگیری کند: ابتدا برگرداندن گولن برای محاکمه وی و سپس کمرنگ کردن نقش کردها در مبارزه با داعش.
این در حالی است که دونالد ترامپ از آغاز کار خود بهعنوان رئیسجمهوری آمریکا بارها خشم مقامات ترکیه را برانگیخته است. یکی از آخرین موارد، اظهارنظر او درباره کشتار ارامنه توسط دولت عثمانی بود. ترامپ این جنایت تاریخی را «فاجعهای بزرگ» نامید، اما از بهکار بردن واژه «نسلکشی» پرهیز کرد. با وجود این دولت ترکیه او را به انتشار «اطلاعات نادرست» و «تعریف ناصحیح» از یک رویداد تاریخی متهم کرد.
رئیسجمهوری ایالاتمتحده همانطور که در زمینههای دیگر متضاد رفتار میکند، در رابطه با ترکیه نیز گاهی باعث دلآزردگی و گاهی باعث خرسندی دولتمردان این کشور میشود. او یکی از سیاستمدارانی بود که به رجب طیب اردوغان، موفقیتش در همهپرسی جنجالبرانگیز را تبریک گفت. این در شرایطی است که بسیاری از رهبران دنیا همهپرسی اردوغان را گامی در جهت اقتدارگرایی بیشتر خود خوانده بودند.
ارسال نظر