دومینوی بحران

دنیای اقتصاد: بحران رابطه اروپا با ترکیه هر روز ابعاد گسترده‌تری پیدا می‌کند. در یک سوی میدان اردوغان و دولت این کشور قرار دارد و در سوی دیگر کشورهای اروپایی.

به گزارش سی‌ان‌ان گفته‌های اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه درباره هلند که این کشور را فاشیست خوانده، بسیار گران آمده و دیگر کشورهای اروپایی نیز رویه‌ای مشابه هلند در پیش گرفته‌اند و اجازه حضور نمایندگان ترکیه را در این کشورها نمی‌دهند. در این راستا در اولین واکنش به اظهارات اردوغان، دانمارک بود که واکنشی سخت نشان داد و سفر نخست‌وزیر ترکیه به این کشور را لغو کرد.

نخست‌وزیر دانمارک پیشنهاد کرد برنامه سفر بینالی ییلدیریم نخست‌وزیر ترکیه به این کشور به تعویق بیفتد. او دلیل آن را مناقشه میان ترکیه و هلند عنوان کرد. تنش میان کشورهای اروپایی و ترکیه روندی سریع و افزایشی پیدا کرده است. لارس راسموسن، نخست‌وزیر دانمارک روز یکشنبه به همتای ترکیه‌ای خود پیشنهاد کرد که به‌دلیل تشدید تنش در مناسبات ترکیه و هلند فعلا به دانمارک سفر نکند. به گفته راسموسن در شرایط عادی دیدار ییلدیریم اشکالی نداشت اما بعد از اتفاقی که میان ترکیه و هلند افتاده این موضوع نمی‌تواند دیگر عادی تلقی شود. قرار است ۱۶ آوریل همه‌پرسی برای تغییر نظام پارلمانی به ریاست‌جمهوری در ترکیه انجام ‌گیرد. تغییرات قانون اساسی سبب افزایش قدرت و اختیارات رئیس‌جمهوری ترکیه خواهد شد. این موضوع با نگرانی‌ها و انتقادهای شدیدی در اروپا مواجه شده است.

ییلدیریم قرار بود در روزهای یکشنبه و دوشنبه در حاشیه دیدار رسمی خود از دانمارک با ترک‌تباران دانمارک نیز ملاقات کند. دانمارک در بیانیه رسمی اعلام کرد که این کشور نگران تحولات جاری ترکیه است و ملاقات با ییلدیریم می‌تواند به‌عنوان «نرمش دانمارک» در قبال این تحولات تلقی شود. این نخستین بار نیست که سخنرانی و کارزار تبلیغاتی مقام‌های ترکیه لغو می‌شود. اتریش، آلمان و هلند نیز با سخنرانی مقام‌های ترک مخالفت کرده‌اند.

تعداد ترک‌تباران به‌ویژه در آلمان و هلند بیشتر از دیگر کشورهاست و سیاستمداران ترکیه تلاش می‌کنند با حضور در جمع اقلیت ترک‌تبار و تبلیغ برای تغییرات مورد نظر حزب حاکم آرای آنها را کسب کنند. اما این موضوع به چالشی در روابط ترکیه با کشورهای اروپایی تبدیل شده است. پیش‌تر هلند مانع ورود هواپیمای چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه شده بود که سبب واکنش شدید مقام‌های ترکیه و حتی اپوزیسیون این کشور شد. با این حال اردوغان به‌شدت روی رای ۶/ ۴ میلیون ترک‌تباری که در کشورهای غربی زندگی می‌کنند حساب باز کرده است. این در حالی است که بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله سوئیس، آلمان، هلند و دانمارک حاضر نیستند در این زمینه با دولت اردوغان همکاری داشته باشند.

واکنش اپوزیسیون ترکیه

خبرگزاری آناتولی ترکیه درباره ممانعت پلیس هلند از فرود هواپیمای وزیر خارجه ترکیه و لغو سفرهای مقامات ترک به کشورهای اروپایی، نظر سران اپوزیسیون را در این‌باره منتشر کرد و گفت که حتی نیروهای اپوزیسیون نیز مخالف این رفتارها هستند. این خبرگزاری به نقل از تکین بینگول، معاون رئیس «حزب جمهوریت خلق» ترکیه نوشت: «نحوه رفتار کشورهای مدعی دموکراسی در قبال وزرای کشورمان غیرقابل قبول و خلاف ارزش‌های دموکراتیک است.»

دولت باحچه‌لی، رهبر «حزب حرکت ملی‌گرای ترکیه» هم با محکوم کردن اقدام کشورهای اروپایی گفته است اروپایی‌ها به دشمن ترکیه تبدیل شده‌اند. البته سخنان تند و تیز باحچه‌لی از این رو صورت می‌گیرد که خود وی نیز جزو کمپین «بله» است. بخشی از حزب حرکت ملی در کنار حزب اردوغان قرار دارد و آنها نیز خواستار تغییر قانون اساسی ترکیه هستد. پیوستن بخش مسن‌تر حزب حرکت ملی موجب شده در درون این حزب دودستگی ایجاد شود. حزب عدالت و توسعه برای اینکه بتواند رفراندوم را اجرایی کند، احتیاج به ائتلاف با یک حزب در درون پارلمان داشت و در نهایت بخشی از نمایندگان حزب حرکت ملی که به باحچه‌لی نزدیک هستند، درخواست حزب عدالت و توسعه را اجابت کردند.

در ترکیه اما «کمپین نه» را حزب جمهوری خلق ترکیه و حزب دموکراتیک خلق‌ها که کردتبار هستند، تشکیل می‌دهند.