رونمایی از طرح مسکو برای سوریه

دنیای اقتصاد: دور جدید مذاکرات میان جناح‌های سوری که قرار بود هشتم فوریه برگزار شود به تعویق افتاد. این تعویق در حالی است که در مذاکرات آستانه توافق شده بود که این مذاکرات در هشتم فوریه در ژنو از سر گرفته شود. بر همین اساس، ریاض حداد، سفیر سوریه در مسکو، اعلام کرد که این مذاکرات به درخواست نماینده ویژه سازمان ملل متحد به تعویق افتاده است. به گزارش راشاتودی، سفیر سوریه، تاکید کرد که اگرچه دولت متبوعش آمادگی شرکت در دور جدید مذاکرات میان جناح‌های مختلف سوری در ژنو را دارد، اما در مرحله فعلی تصمیم گرفته که با تصمیم استفان دی‌میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه، تا پایان ماه فوریه همراهی کند. حداد خاطرنشان کرد: «تاریخ دقیق این مذاکرات به تعویق افتاده و هنوز مشخص نشده است.» وی افزود: «ما در آستانه توافق کردیم که این مذاکرات هشتم فوریه برگزار شود؛ اما متاسفانه تعویقی به‌وجود آمد که علت آن، این است که جامعه بین‌المللی آمادگی برگزاری چنین مذاکراتی را ندارد.»

طرح پیشنهادی روسیه برای قانون اساسی سوریه

پس از مذاکرات آستانه اتفاقات جدیدی افتاد. این مذاکرات از یکسو با رضایت مقام‌های دمشق مواجه شد و آن را «موفقیت آمیز» خواندند؛ اما اتفاق مهم دیگری که افتاد و بر این مذاکرات سایه افکند طرح پیشنهادی روسیه برای قانون اساسی جدید سوریه بود. بر همین اساس، سفیر سوریه در روسیه اظهار کرد: «دمشق آمادگی این را دارد که درباره پیشنهادهای مسکو درباره پیش‌نویس قانون اساسی سوریه با روسیه رایزنی داشته باشد.» گزارش خبرگزاری‌های روسی حاکی از این است که این قانون اساسی جدید به مقام‌های دمشق و مخالفان سوری ارائه شده است و مسکو منتظر دریافت نظر آنهاست. خبرگزاری روسی اسپوتنیک در گزارشی برخی از بندهای مهم پیش‌نویس قانون اساسی سوریه را به این شرح منتشر کرد:

۱- نام پارلمان سوریه از «مجلس الشعب» به «جمعیه الشعب» تغییر یابد و اختیارات «جمعیه الشعب» شامل تصمیم‌گیری درباره مسائل مربوط به جنگ و صلح، برکناری رئیس‌جمهور از منصبش، تعیین اعضای دادگاه عالی قانون اساسی و انتصاب یا برکناری رئیس بانک مرکزی می‌شود.

۲- کلمه «العربیه» از نام «جمهوری عربی سوریه» حذف و به «جمهوری سوریه» تبدیل شود و از اصطلاحاتی که نشانگر ضمانت تنوع جامعه سوریه است، استفاده شود.

۳- جمهوری سوریه یک کشور مستقل با حاکمیت و دموکراسی است که بر قانون و تساوی همگان در برابر قانون اتکا دارد. همچنین همبستگی اجتماعی و احترام به حقوق و آزادی‌ها به همراه مساوات همه شهروندان در حقوق و آزادی‌ها را در بر خواهد داشت.

۴- در این پیش نویس همچنین پیشنهاد داده شده که امکان تغییر مرزها از طریق همه‌پرسی وجود دارد و بر رعایت مساوات بین دو زبان عربی و کردی در این مناطق تاکید شده است. بر همین اساس، در بند دوم از ماده نهم عنوان شده است: «اراضی سوریه قابل دست اندازی نیست و تنها راه تغییر مرزهای آن نیز همه‌پرسی میان تمام شهروندان و براساس اراده مردم سوریه
است.»

5- نیروهای مسلح تحت نظارت جامعه هستند و از اراضی کشور محافظت می‌کنند. بنابراین از آنها نباید به‌عنوان وسیله‌ای برای فشار بر اهالی سوریه استفاده شود و در زمینه‌های سیاسی و روند انتقال قدرت نباید ایفای نقش کنند.

6- مدت ریاست‌جمهوری براساس قانون اساسی جدید 7 سال خواهد بود و هر رئیس‌جمهوری پس از اتمام مدت ریاست‌جمهوری برای یک دوره دیگر نیز می‌تواند رئیس‌جمهور شود. با این وجود، بشار اسد که سال 2014 برای مدت 7 سال انتخاب شد پس از اتمام این دوره می‌تواند دو دوره دیگر رئیس‌جمهوری شود و به این ترتیب تا سال 2035 رئیس‌جمهور سوریه باقی بماند.

7- برخی دیگر از بندهای این قانون اساسی شامل این موارد است: در مناطقی که اکثریت غیر عرب زندگی می‌کند حق استفاده از زبان محلی به جای زبان رسمی در صورت موافقت اکثریت ساکنان وجود خواهد داشت. همه قوانین عادی باید براساس قانون اساسی وضع شوند؛ حق سلب تابعیت از شهروندان سوری وجود ندارد و الخ. با این توصیف، سفیر سوریه در روسیه گفت: «ما به‌عنوان یک کشور این پیش‌نویس را از دوستان خود پذیرفته و محتوای آن را بررسی خواهیم کرد و مسلما حاضر هستیم به رایزنی در مورد آن نیز بپردازیم.»

لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز در توضیح این اقدام مسکو یادآور شد که در این سند تلاش شده تا نقاط مشترکی که در جریان مذاکرات سال‌های گذشته هم نمایندگان دولت و هم مخالفان سوری مطرح کرده بودند، گنجانده شود. به گفته وی، روسیه پیش نویس خود را به کسی تحمیل نمی‌کند، صحبت تنها بر سر ارائه یک نمونه است تا موضوع مذاکرات آینده در ژنو قرار بگیرد.

شایعاتی در مورد سکته اسد

بسیاری از خبرگزاری‌های دنیا از جمله دیلی‌میل در گزارشی اعلام کردند که بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، سکته کرده است. ظاهرا اصل این خبر متعلق به خبرگزاری اسپوتنیک روسیه است. این خبرگزاری روسی می‌نویسد بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، به علت سکته مغزی در بیمارستان بستری شد. روزنامه لبنانی المستقبل نیز می‌گوید بشار اسد دچار سکته مغزی شده است. طبق مشاهدات این نشریه، اسد در بیمارستانی واقع در دمشق تحت حفاظت شدید امنیتی بستری است. روزنامه الدیار لبنان نیز از سکته بشار اسد خبر داده است. سایت‌های متعلق به گروه‌های اپوزیسیون سوریه، بشار اسد متعاقب حمله مغزی در وضعیت بسیار بدی به سر می‌برد. برخی رسانه‌های عربی نیز پا را فراتر گذاشته و سخن ازفوت رئیس‌جمهوری سوریه بر زبان آوردند. برخی دیگر هم اعلام کردند که به جان او سوء قصد شده است. کنشگران سیاسی سوری نیز می‌گویند او چند روز پیش از بیمارستان آمریکایی بیروت مرخص شد. دولت سوریه در صفحه فیس‌بوک خود اعلام کرد که اسد در وضعیت سلامتی بسیار عالی است و در حال انجام فعالیت‌های خود به‌صورت طبیعی است.

صرف‌نظر از درستی یا نادرستی این اخبار به نظر می‌رسد در روزهایی که مذاکرات آستانه «موفقیت‌آمیز» خوانده شده و قرار شده دور جدید از مذاکرات در ژنو برگزار شود (هرچند موقتا به تعویق افتاده) اما به نظر می‌رسد اپوزیسیون سوری به همراه دولت‌های مخالف (عربستان، قطر و ...) به شایعه‌سازی روی آورده و می‌کوشند تا دست برتر اسد و متحدانش در مذاکرات آتی را با بحران و مشکل مواجه کنند. برخی کارشناسان معتقدند که پیروزی در حلب که برگزاری مذاکرات آستانه یک موفقیت برای دولت اسد به حساب می‌آید. اپوزیسیون سوری معتقد است که حلب و آستانه باعث تداوم حکومت اسد خواهد شد. دولت سوریه برای اثبات اینکه حال اسد خوب است اعلام کرد که رئیس‌جمهوری سوریه با همتای ونزوئلایی خود تلفنی گفت‌وگو کرده است. اسد در گفت‌وگوی تلفنی با رئیس‌جمهوری ونزوئلا گفت: «آنچه در سوریه و ونزوئلا رخ می‌دهد بهای پایبندی دو کشور به حاکمیت و همچنین رد دیکته‌های غربی‌ها و هم‌پیمانان آنان است.» در این تماس رئیس‌جمهوری ونزوئلا نیز به اسد و ملت سوریه دستاوردهای ارتش در مبارزه با تروریسم را تبریک گفت.