«دنیای اقتصاد» بررسی می‌کند
وحشت جمهـوری‌خواهـان از مرزشکنی تـرامپ
دنیای اقتصاد: در حالی که هنوز ۳۵ روز به آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ مانده، اختلافات بین جمهوری‌خواهان و رئیس‌جمهوری منتخب در حال افزایش است.
از ابتدای کارزار انتخاباتی ترامپ رابطه میلیاردر نیویورکی با جمهوری‌خواهان سینوسی بوده است؛ گاهی از وی حمایت می‌کردند، گاهی نیز با گاف‌های وی حمایت خود را پس می‌گرفتند. دست‌کم این مورد برای جمهوری‌خواهان پرنفوذی مانند پل رایان، رئیس مجلس نمایندگان و مک‌کین سناتور آریزونا رخ داده است. این دو در برهه‌ای از وی در برابر نامزد دموکرات حمایت کردند، چندی بعد نیز حمایت خود را پس گرفتند.
عکس: AFP
دنیای اقتصاد: در حالی که هنوز ۳۵ روز به آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ مانده، اختلافات بین جمهوری‌خواهان و رئیس‌جمهوری منتخب در حال افزایش است.
از ابتدای کارزار انتخاباتی ترامپ رابطه میلیاردر نیویورکی با جمهوری‌خواهان سینوسی بوده است؛ گاهی از وی حمایت می‌کردند، گاهی نیز با گاف‌های وی حمایت خود را پس می‌گرفتند. دست‌کم این مورد برای جمهوری‌خواهان پرنفوذی مانند پل رایان، رئیس مجلس نمایندگان و مک‌کین سناتور آریزونا رخ داده است. این دو در برهه‌ای از وی در برابر نامزد دموکرات حمایت کردند، چندی بعد نیز حمایت خود را پس گرفتند.
در حالی که از آتش اختلافات پس از پیروزی ترامپ در انتخابات کاسته شده بود اما با انتخاب کابینه از سوی رئیس‌جمهوری منتخب، ققنوس اختلافات از دل آتش پیشین زاده شده است.
به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به‌رغم اینکه با هم اختلافات زیادی دارند اما بر سر اصول کلی این کشور توافق دارند. از جمله سیاست خارجی که به نظر می‌رسد در دوره ترامپ با یک انقلاب مواجه شود. همین امر ممکن است موجب شود دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به یک شکل عمل کنند و در کنار یکدیگر قرار بگیرند. جمهوری‌خواهان نیز به این نتیجه رسیده‌اند ترامپ از خطوط قرمز در حال گذر است. کنگره با اکثریت جمهوری‌خواهان قصد دارد تا کابینه ترامپ را زیر نظر بگیرد. حتی مجله پولیتیکو نزدیک به جمهوری‌خواهان نیز از کابینه انتخابی رئیس‌جمهوری منتخب ایراد گرفته و حضور پررنگ ژنرال‌های ۴ ستاره را یک خطر بزرگ برای امنیت آمریکا و جهان توصیف کرده است.
در این راستا توماس فریدمن، ستون‌نویس نیویورک‌تایمز نیز از دوره ترامپ با عنوان «دوره بی‌عقلی» یاد می‌کند و می‌نویسد: هر دو حزب به این نتیجه رسیده‌اند که انتخاب ترامپ آمریکا را در مسیر «غفلت و بی‌ملاحظگی» قرار داده است.
اختلاف دموکرات‌ها با ترامپ طبیعی است اما میلیاردر نیویورکی، حمایت کمی از جانب جمهوری‌خواهان دارد.
این اختلافات اما از زمانی اوج گرفت که باراک اوباما به سیا دستور داد نقش روسیه را در انتخابات آمریکا مورد بررسی قرار دهد. دستور رئیسجمهور فعلی آمریکا حاکی از این بود که آیا روسیه در انتخابات هشتم نوامبر در این کشور دخالت داشته است؟ آیا روسیه در هک کردن سایت مرکزی کارزار انتخاباتی دموکرات‌ها نقش داشته است؟ و در نهایت اینکه آیا این هک و فاش شدن اطلاعات دموکرات‌ها به موقعیت ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری کمک کرده است؟
تقریبا یک هفته پس از این دستور، سیا نتایج بررسی خود را اعلام کرد و گفت که پاسخ به همه سوال‌ها مثبت است. روسیه از طریق هک سایت مرکزی دموکرات‌ها در رئیسجمهور شدن دونالد ترامپ نقش موثری داشته است اما این پاسخ خوشایند رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا نبود و در توییت نیمه‌شب خود کار سازمان اطلاعاتی آمریکا را به استهزا گرفت و این سازمان اطلاعاتی را متهم به کار جناحی کرد.
این پاسخ البته نه با واکنش دموکرات‌ها بلکه با واکنش جمهوری‌خواهان روبه‌رو شد. روزنامه نیویورک‌تایمز در این‌خصوص نوشت: یک شکاف اساسی بین رئیس‌جمهوری منتخب و سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا به‌وجود آمده است. شکافی که ناشی از ارزیابی اخیر سیا از عملکرد روسیه در انتخابات آمریکاست. اما مساله این پرونده تنها به افشاگری این سازمان باز نمی‌گردد، بلکه واکنش ترامپ به یکی از نهادهای امنیتی موجب شده است موضوع حساس‌تر از پیش شود. میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت جمهوری‌خواهان در سنا با انتقاد از توییت ترامپ، از گزارش سیا دفاع کرد و گفت کسی نباید درخصوص بی‌طرفی سیا شک و شبهه به عمل آورد.
ترامپ درخصوص گزارش سیا دو عملکرد متفاوت داشت. او در ابتدا سعی کرد از یک حقه قدیمی استفاده کند. حقه‌ای که پیش‌تر در طول کارزار انتخاباتی در چندین جا به داد وی رسیده بود. به نوشته مجله فورچون، زمانی که واشنگتن‌پست گزارش سیا را درخصوص عملکرد روسیه و نقش این کشور را در پیروزی ترامپ فاش کرد، ترامپ پیامی در مورد یک برنامه تلویزیونی‌اش به نام «کارآموز» توییت کرد و از کنار این گزارش گذشت.
این انتقاد به ترامپ وارد است که ماه‌هاست کنفرانس خبری برگزار نکرده و در عوض از توییتر برای پاسخگویی استفاده می‌کند. اما حتی نحوه استفاده وی از این شبکه اجتماعی مورد انتقاد قرار دارد. به‌عنوان مثال زمانی که ترامپ در دادگاه به دلیل کلاهبرداری با جریمه ۲۵ میلیون دلاری روبه‌رو شد او توییتی درخصوص شوی برادوی، همیلتون نوشت. این در حالی است که وی به دلیل تاسیس دانشگاهش و کلاهبرداری از دانشجویان ثبت‌نام کرده به پرداخت جریمه ۲۵ میلیون دلاری محکوم شده بود. حالا او برای گزارش سیا نیز در ابتدا قصد داشت از این شیوه استفاده کند اما زمانی که انتقادها از سوی جمهوری‌خواهان بالا گرفت وی در توییتر مجبور شد به این گزارش‌ها واکنش نشان دهد اما این واکنش مجددا با بازخورد منفی روبه‌رو شد و جمهوری‌خواهان کنگره را راضی نکرد.
جمهوری‌خواهان کنگره بر سر دو موضوع با ترامپ اختلاف‌نظر دارند: ابتدا انتخاب یک مدیر نفتی به‌عنوان وزیر امور خارجه این کشور و دیگری نحوه تعامل ترامپ با چین.به نوشته روزنامه لس‌آنجلس‌تایمز، محافظه‌کاران کنگره روز دوشنبه به شدت از نفوذ روسیه در انتخابات آمریکا ابراز نگرانی کردند. به نوشته این روزنامه گزارش سیا موجب شده است تا زودتر از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید، جمهوری‌خواهان کنگره با وی درگیر شوند. ترامپ ابتدا قصد داشت تا جنجال اخیر درخصوص هک کارزار انتخاباتی دموکرات‌ها را کار مشترک هیلاری کلینتون و سیا معرفی کند اما در یک توییت دیگر نوشت: «مزخرف است هرکسی که بگوید یا فکر کند که روسیه در پیروزی من در انتخابات نقش داشته است.» اما این توییت روز دوشنبه با پاسخ تند میچ‌مک‌کانل روبه‌رو شد. او با انتقاد از نحوه گفتار ترامپ، از سیا و گزارش آن به شدت دفاع کرد. سایر جمهوری‌خواهان نیز در کنگره از تحقیقات سیا دفاع کردند و لس‌آنجلس‌تایمز در این خصوص اعلام کرد که کلنگ اختلافات رئیس‌جمهوری منتخب و آمریکا به زمین خورد.
جمهوری‌خواهان ارشد و با نفوذ کنگره نگران این هستند که روسیه در امور داخلی آمریکا نقش ایفا کند. انتخاب نفراتی همچون تیلرسون، به‌عنوان وزیر امورخارجه آمریکا که سابقه دوستی زیاد با پوتین دارد، این شائبه را بیش از پیش تقویت کرده است. این مساله زمانی حادتر می‌شود که ترامپ از این موضوع اعلام برائت نمی‌کند و حتی بی‌تفاوت از کنار سابقه دوستی تیلرسون و پوتین می‌گذرد و تنها به گفتن این جمله بسنده می‌کند که وی فردی شایسته و مقتدر است که می‌تواند سکان هدایت امورخارجی آمریکا را به‌دست گیرد. در بیانیه‌ای که ترامپ در مورد نامزد معرفی‌شده خود به سنا منتشر کرده، او را شخصی «با تجربه وسیع و درک عمیق از اوضاع ژئوپلیتیکی جهان» و «انتخابی عالی برای هدایت وزارت‌خارجه» توصیف کرده است. رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا همچنین در جریان یک سخنرانی در وست‌الیس نیز به دفاع از تیلرسون ادامه داد و گفت:«رکس روابط دوستانه‌ای با برخی سران جهان دارد، کسانی که ما با آنها در یک خط نیستیم و بعضی‌ها هم از این موضوع خوششان نمی‌آید.» به گزارش آسوشیتدپرس، ترامپ در سخنرانی خود البته، اشاره‌ای به روسیه یا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری آن نکرده، اما این سخنان واکنشی تلویحی به انتقادهای مطرح‌شده در مورد «روابط نزدیک» تیلرسون و رهبر روسیه است. این در حالی است که کاخ کرملین از معرفی مدیرعامل اکسون‌موبیل برای پست وزارت‌خارجه ستایش کرده و خبرگزاری فرانسه به نقل از یکی از مشاوران پوتین می‌گوید تیلرسون فردی «بسیار استوار» است که روسیه و رئیس‌جمهوری آن «روابط حرفه‌ای و عملی خوبی با او دارند.»
پیش از این جان مک‌کین، سناتور ارشد حزب جمهوری‌خواه، به رویترز گفته بود؛پوتین «مامور [پیشین] کا‌گ‌ب است که قصد دارد امپراتوری روسیه را دوباره بنا کند» و او در مورد تیلرسون و روابط نزدیکش با مسکو نگرانی‌هایی دارد. مارکو روبیو، دیگر سناتور با نفوذجمهوری‌خواه نیز سخنان مشابهی را روز دوشنبه مطرح کرد و وی نیز از نفوذ روسیه در ساختار این کشور ابراز نگرانی کرده است. اما ترامپ به نظر می‌رسد بی‌توجه به این انتقادها تیلرسون را فردی اصلح برای اصلاحات خود در سیاست خارجی می‌داند. او در سخنرانی خود در وست‌الیس تاکید کرده آمریکا لازم است به «مسیر تازه‌ای» وارد شود. ترامپ افزود: «به‌جای پریدن از یک شاخه به شاخه دیگر، دولت من، یک استراتژی بلندمدت بنا خواهد کرد: ایجاد ثبات، صلح، رفاه و بازسازی کشورمان.»
به‌نظر می‌رسد مسیر تازه ترامپ، با مسیر کرملین یکی شده است. او پیش‌تر نیز از سیاست‌های خارجی آمریکا انتقاد کرده و گفته بود باید با روسیه در برخی مسیرها همراه شد. از جمله دفاع وی از روسیه در حمله به داعش و نقد دولت باراک اوباما به دلیل حمایت وی از گروه‌های مخالف بشار اسد. او هرچند سعی کرده است از بشار اسد هم انتقاد کند اما گفته است که سیاست وی براندازی و جایگزینی دولت‌ها نیست.
این مسیر تازه که ترامپ از آن دفاع کرده و قرار است تیلرسون نیز فرمان آن را در این جاده به دست بگیرد، مورد خوشایند جمهوری‌خواهان واقع نشده است. روزنامه لس‌آنجلس‌تایمز می‌نویسد: سابقه اختلافات رهبران جمهوری‌خواه با ترامپ تنها به بعد از پیروزی وی برنمی‌گردد، آنها پیش‌تر به دلیل اختلافات شدیدی که با ترامپ داشتند به وی هشدار داده بودند. رهبران جمهوری‌خواه بر این باورند که ترامپ به هیچ‌کدام از ایدئولوژی‌های آنها درخصوص تجارت، امنیت ملی، مالیات و برخی مسائل مهم دیگر اهمیت نمی‌دهد. به‌عنوان مثال، بی‌توجهی ترامپ به ساختار ۳۵ ساله رابطه چین با آمریکا در دوران ترامپ ترک برداشت. در حالی که در این مدت هم روسای‌جمهوری‌خواه و هم دموکرات هیچ‌کدام به دنبال این نبودند تا این ساختار را از بین ببرند یا حتی به آن لطمه بزنند. اما گفت‌وگوی تلفنی ترامپ با رئیس‌جمهوری تایوان موجب شد تا نخستین خدشه، پس از ۳۵ سال به این رابطه وارد شود. پکن در راستای سیاست واحد تایوان را جزئی از خاک خود می‌داند و تمامی روسای‌جمهوری آمریکا طی این مدت سعی کرده‌اند به این سیاست آسیبی وارد نکنند. به همین دلیل جمهوری‌خواهان کنگره، پس از صحبت تلفنی رئیس‌جمهوری تایوان با ترامپ از وی انتقاد کردند و از رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا خواستند تا به سیاست‌های چین احترام بگذارد. اما ترامپ بی‌توجه به این انتقادها در شبکه فاکس‌نیوز حضور پیدا می‌کند و می‌گوید: هیچ کشوری حق ندارد برای کشور دیگر تعیین تکلیف کند که با چه کسی صحبت کند. او سپس وفادار ماندن خود را به سیاست ۳۵ ساله بین آمریکا و چین منوط به بازنگری پکن در برخی از سیاست‌های خود می‌کند و می‌گوید که پکن باید دست از جنگ ارزی بردارد. او همچنین به چین هشدار می‌دهد که تعرفه واردات کالاهای چینی را بالاتر خواهد برد. این در شرایطی است که جمهوری‌خواهان از ترامپ می‌خواهند که چندان دست به ساختار این رابطه نبرد و با احتیاط با این کشور رفتار کند.
برخی در این رابطه می‌گویند که ماه عسل بین جمهوری‌خواهان و ترامپ به پایان رسیده و باید بیش از پیش منتظر درگیری میان کنگره و کاخ سفید بود.
این دسته از کارشناسان می‌گویند اگر ترامپ و وزیر امورخارجه‌اش قصد نزدیک شدن به روسیه را داشته باشند، کنگره برای ترامپ و تیم خارجی وی مانع ایجاد خواهد کرد.
به‌نظر می‌رسد تانگوی عاشقانه ترامپ با کنگره روز دوشنبه به پایان رسید. ترامپ سیا را به دلیل عملکرد اشتباهش در عراق به استهزا می‌گیرد و می‌گوید که سیا اگر کار خود را بلد بود، گزارشش درخصوص صدام حسین و سلاح‌های کشتار‌جمعی‌‌اش درست از آب درمی‌آمد. همین اظهارنظر اما با واکنش تند میچ مک‌کانل روبه‌رو می‌شود و وی به‌شدت از گزارش اخیر سیا دفاع می‌کند. میچ مک‌کانل می‌گوید: «من بالاترین اطمینان را به جامعه اطلاعاتی کشور، به‌ویژه سیا دارم. سیا مجموعه‌ای از افراد میهن‌پرست و از خودگذشته دارد، خیلی از آنها ناشناس خدمت می‌کنند و جان خود را برای مردم آمریکا به‌خطر می‌اندازند.» میچ مک‌کانل سپس تصریح می‌کند: «من فکر می‌کنم که باید این نکته را درنظر بگیریم که روسیه خیر ما را نمی‌خواهد.» حمایت وسیع جمهوری‌خواهان از گزارش سیا این نکته را می‌رساند که کنگره در برابر نیروهای آینده کاخ‌سفید صف‌آرایی کرده است. درخصوص گزارش اخیر سناتور مک‌کین از آریزونا هم در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان گفت که سیاست خارجی آمریکا را درخصوص روسیه رصد خواهد کرد.
این در حالی است که گفته می‌شود که کامپیوتر برخی از نمایندگان جمهوری‌خواه نیز احتمالا از سوی روسیه هک شده تا در زمان مقتضی محتوای آنها را فاش کند و در این درگیری‌ها به داد ترامپ برسد. در این‌خصوص پل رایان از یک تحقیق و جست‌وجو حمایت کرده است. همچنین مارکو روبیو، رقیب سابق ترامپ در کارزار انتخاباتی درونی جمهوری‌خواهان به کمیته مک‌کین و لیندسی گراهام دموکرات پیوسته تا رابطه دوستی تیلرسون با پوتین را مورد بررسی قرار دهند.
آدام شیف، جمهوری‌خواه نیز در کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان تایید می‌کند که روسیه در انتخابات آمریکا دخالت داشته است.
او به لس‌آنجلس‌تایمز می‌گوید: هدف ما این است که مانع حملات سایبری بیشتر شویم و اجازه ندهیم که روسیه آینده ما را به بازی بگیرد.
ارسال نظر