واکنش چین به تلفن ترامپ

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا با عدول از دیپلماسی ۳۷ ساله ایالات‌متحده، تلفنی با «تسای اینگ-ون» رئیس‌جمهوری تایوان، گفت‌وگو کرد. برخی کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند این تماس موجب تنش در روابط آمریکا و چین شود. با این حال دونالد ترامپ در پیام توییتری نوشت: «جالب است که آمریکا میلیارد‌ها دلار سلاح و تجهیزات نظامی به تایوان می‌فروشد؛ اما من نباید یک پیام تبریک را بپذیرم.» این اقدام با انتقاد شدید طرف چینی مواجه شده است.

دنیای اقتصاد: ترامپ نه تنها از شعارهای انتخاباتی خود فاصله گرفته، بلکه در جهت عکس آن شعارها حرکت می‌کند. در این راستا روز گذشته رئیس‌جمهوری منتخب ایالات‌متحده در اقدامی کم‌سابقه با رئیس‌‌جمهوری تایوان یا همان چین تایپه گفت‌وگو کرد. به گزارش رویترز، دونالدترامپ رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، با عدول از دیپلماسی ۳۷ ساله ایالات‌متحده، روز جمعه تلفنی با «تسای اینگ-ون»، رئیس‌جمهوری تایوان گفت‌وگو کرد. از مجموعه سخنان ترامپ این‌گونه برداشت شده بود که وی از دخالت آمریکا در منطقه پاسیفیک و شرق آسیا خواهد کاست، اما اقدام روز جمعه وی نشان داد که حتی پیشروتر از روسای جمهوری سابق ایالات‌متحده، تایوان را به رسمیت شناخته است.

این اقدام اما با انتقاد شدید طرف چینی مواجه شده است. «وانگ یی»، وزیر امور خارجه چین درباره این گفت‌وگوی تلفنی تصریح کرد: این اقدام به هیچ‌وجه به ساختار «چین واحد» که جامعه بین‌المللی آن را قبول دارد، خللی وارد نمی‌کند. وی تاکید کرد پذیرش سیاست «چین واحد» رابطه واشنگتن با پکن را سالم نگه می‌دارد. با این وجود تیم «انتقال قدرت» رئیس‌جمهوری منتخب ایالات‌متحده در بیانیه‌ای اعلام کرد که رئیس‌جمهوری تایوان در این تماس پیروزی دونالد ترامپ را به وی تبریک گفته و دو طرف بر «روابط نزدیک اقتصادی و مناسبات سیاسی و امنیتی» تاکید کرده‌اند. روابط رسمی آمریکا و تایوان از سال ۱۹۷۹ قطع است و شماری از رسانه‌ها پیش‌بینی کرده‌اند این تماس موجب تنش در روابط آمریکا و چین شود. با این حال دونالدترامپ در پیامی توییتری نوشت: «جالب است که آمریکا میلیارد‌ها دلار سلاح و تجهیزات نظامی به تایوان می‌فروشد، اما من نباید یک پیام تبریک را بپذیرم.»

برخی کارشناسان می‌گویند هنوز زود است در این باره قضاوت شود که آیا سیاست آمریکا در دوره دونالد ترامپ رودررویی با چین است یا نه، اما سخنان ترامپ مبنی بر اینکه تایوان و آمریکا بر ارتباط نزدیک سیاسی و اقتصادی تاکید کرده‌اند نشان از تغییر سیاست آمریکا است. هر دو رئیس‌جمهوری در سال جاری میلادی در انتخابات پیروز شده‌اند. چین، تایوان را یکی از استان‌های کشور خود می‌داند و با استقلال آن مخالفت می‌کند. تلفن روز جمعه در واقع علیه سیاست‌های اتخاذ شده از سوی چین است.

سی‌ان‌ان در گزارشی نوشت: به‌رغم اینکه ترامپ در سخنان هفته گذشته‌اش تاکید کرد که به دنبال برقراری رابطه خوب با کشورهای جهان است، اما اقدام اخیر وی، نخستین نشانه از غیرقابل پیش‌بینی بودن وی است. این تماس تلفنی برای اولین بار توسط فایننشال‌تایمز گزارش شد و برخی از رسانه‌ها بر این باورند که این تماس تلفنی چین را به‌شدت تهییج کرده است. حالا ترامپ پیش از اینکه در مراسم تحلیف خود در ۲۰ ژانویه شرکت کند، اولین قدم تحریک‌آمیز خود را برداشته و چین از این موضوع به شدت عصبانی است. شبکه تلویزیونی «CCTV» پس از این تماس تلفنی اعلام کرد که ترامپ در اقدامی غیرمنتظره سیاست چین واحد را نادیده است و این به رابطه آمریکا و چین آسیب جدی وارد خواهد کرد.

چین و آمریکا پروتکلی را امضا کرده‌اند که براساس آن بین مقامات تایپه و آمریکایی نباید تماسی برقرار شود. این تماس تلفنی در حقیقت نقض آن پروتکل است. البته ترامپ در توییت خود تاکید کرده که این مقام تایوانی بوده که با وی تماس گرفته است. اما به هر حال او در توییت بعدی‌اش از اقدام خود دفاع می‌کند و یادآور می‌شود که تایپه میلیاردها دلار از آمریکا تسلیحات می‌خرد و باید این تماس تلفنی را پاسخ می‌داده است. این در حالی است که گزارش‌ها درخصوص تماس تلفنی دونالد ترامپ و تسای اینگ‌ون واکنش دولت باراک اوباما را درپی داشته و یک مقام کاخ سفید گفته است، تغییری در سیاست دیرینه آمریکا درباره «چین واحد» روی نداده است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید گفته است: «ما همچنان قاطعانه به سیاست چین واحدخود متعهد هستیم.» وی اضافه کرد که منافع آمریکا در حفظ صلح و ثبات در روابط دو طرف تنگه( تایوان) است.

با این حال کلیان کان‌وی، که از وی به‌عنوان سلاح مخفی ترامپ برای پیروزی در انتخابات یاد شده است،در گفت‌وگوی تلفنی با سی‌ان‌ان تاکید کرد چیزی فراتر از بیانیه‌ای که تیم انتقالی ترامپ داده‌اند نخواهد گفت، اما تصریح کرد که ترامپ از پیامدهای ضمنی این تماس تلفنی آگاه بوده است. کان‌وی همچنین افزود: «ترامپ از سیاست‌ها و خط‌مشی‌های ایالات‌متحده آگاه است.» برخی اما آن را اولین جرقه تغییر در سیاست‌های پیشین ایالات‌متحده می‌دانند. در این شرایط، اما کاخ سفید سعی کرده است تا آتش خشم چین را فرو بنشاند. ند پرایس، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا به مقامات چینی اطمینان داد تغییری در سیاست‌های آمریکا درخصوص «چین واحد» به‌وجود نیامده است.

او تاکید کرد: ما قاطعانه روی سیاست مبتنی بر چین واحد تاکید می‌کنیم و منفعت بنیادی ما آرامش و ثبات در آن منطقه است. گفته می‌شود که استفان ییت، یکی از اعضای بنیاد هریتیج که مشاور ترامپ هم بوده و در تایوان ساکن است برای برقراری این تماس تلفنی نقش داشته است. ییت، مشاور امور آسیایی ترامپ است. وی پیش‌تر مشاور دیک چنی، معاون اول سابق ایالات‌متحده بوده و از استقلال تایوان به شدت دفاع می‌کند. پکن اما از آمریکا خواسته به خواسته آنها مبنی بر چین واحد احترام بگذارد و وزیر امور خارجه چین هشدار داد که چرخ تاریخ به گذشته برنخواهد گشت و تایوان استانی از چین است.

در این شرایط، اما خبرگزاری شینهوا خبر داد که همزمان با تماس تلفنی رئیس‌جمهوری تایوان، هنری کیسینجر، وزیر سابق امور خارجه ایالات‌متحده در چین با شی‌جینگ پینگ، رئیس‌جمهوری چین دیدار داشته است. کیسینجر یکی از افراد مورد وثوق ترامپ است، اما هنوز درخصوص چرایی این دیدار خبری منتشر نشده است. کیسینجر در سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۷، وزیر خارجه آمریکا بوده و وی کسی است که ارتباط آمریکا را در دوره نیکسون با کشور کمونیستی چین میسر ساخت. کیسینجر در دیدار با رئیس‌جمهوری چین گفته است: اطمینان دارم که در دوره حکمرانی جدید ایالات‌متحده رابطه چین با ایالات‌متحده قوی‌تر و با ثبات‌تر از گذشته خواهد بود.