در مذمت دلار قوی

دنیای اقتصاد، شادی آذری: هفته‌نامه اکونومیست در سرمقاله شماره جدید خود به این موضوع پرداخت که دلار قوی برای اقتصاد جهان بد است. اکونومیست نوشته است به‌رغم آنکه افزایش ارزش دلار با استقبال برخی مواجه می‌شود، اما آنها نقش محوری این ارز را در امور مالی جهان نادیده می‌گیرند. اکونومیست در سرمقاله خود نوشت: طی سه هفته‌‌ای که از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می‌گذرد، قیمت دلار در برابر سبدی از ارزهای کشورهای ثروتمند جهشی بی‌سابقه را به ثبت رساند. هم‌اکنون ارزش دلار ۴۰ درصد بیشتر از کمترین حدش در سال ۲۰۱۱ است. ارزش دلار همچنین در برابر ارز‌های کشورهای نوظهور تقویت شده است. ارزش یوآن در برابر دلار به کمترین حد خود از سال ۲۰۰۸ تاکنون رسیده است. گفته می‌شود مقامات نگران چینی به دقت وضع محدودیت‌های سختگیرانه‌تر بر خرید شرکت‌های خارجی از سوی شرکت‌های داخلی را مورد بررسی قرار داده‌اند تا از فشارها کم کنند. هندوستان هم که با مشکلات خاص خود مواجه است، شاهد افت ارزش پول خود در برابر دلار به پایین‌ترین حد خود است. سایر ارزهای آسیایی هم با بیشترین افت از زمان بحران مالی ۹۸-۱۹۹۷ تاکنون مواجه شده‌اند.

گر چه دلار طی سال‌های متمادی قدرت گرفته است، اما علت این افزایش اخیر، تغییر چشم‌انداز سیاست‌های اقتصادی در آمریکاست. حجم پول سرمایه‌گذاران حکایت از آن دارد که ترامپ از مالیات‌ها خواهد کاست و هزینه‌های دولتی بیشتری را صرف زیرساخت‌های فرسوده آمریکا خواهد کرد. یک رونق مالی بزرگ منجر به آن خواهد شد که فدرال رزرو با سرعت بیشتری بر نرخ بهره بیفزاید تا با تورم همخوانی یابد. نرخ بهره اوراق قرضه ۱۰ ساله آمریکا از نرخ ۷/ ۱ درصد در شب انتخابات به ۳/ ۲ درصد افزایش یافته است. رشد پرسر و صدای بزرگ‌ترین اقتصاد جهان برای برخی خوشایند است. بسیاری آن را به دوره نخست ریاست‌جمهوری رونالد ریگان تشبیه می‌کنند، دوره‌ای که در آن کسری بودجه افزایش یافت و نرخ بهره بالا بود اما ارزش دلار نیز افزایش یافت. این وضعیت در آن دوران در خارج از مرزهای آمریکا مشکل آفرید و این بار شرایط می‌تواند از آن هم پیچیده‌تر باشد. گرچه حالا اقتصاد آمریکا سهم کوچک‌تری از اقتصاد جهان را به خود اختصاص می‌دهد، اما بازارهای مالی و اعتبارات جهان به لحاظ اندازه یک انفجار را شاهد بوده‌اند. حالا دلار از نقشی محوری‌تر برخوردار است و این موضوع باعث می‌شود افزایش قیمت دلار برای جهان و خود آمریکا خطرناک باشد. از سوی دیگر نقش آمریکا به عنوان یک قدرت تجاری با شیب ثابتی در حال افول است. تعداد کشورهایی که بزرگ‌ترین بازارهای صادراتی آمریکا هستند از ۴۴ کشور در سال ۱۹۹۴ به ۳۲ کشور در ۲ دهه پس از آن تنزل کرده اما برتری دلار به عنوان یک ابزار مبادله و معیار ارزش همچنان دست نخورده باقی مانده است. به علاوه وقتی قیمت دلار افزایش می‌یابد، هزینه خدمات بدهی‌های دلاری نیز افزایش می‌یابد این در شرایطی است که اقتصاد جهان ضعیف است و قدرت دلار نیز در آینده دچار افول خواهد شد.