جهنم موصل

دنیای اقتصاد: عملیات آزاد‌سازی موصل به عملیاتی طاقت‌فرسا برای ارتش عراق و پیشمرگه‌ها تبدیل شده است. همان روزی که عملیات برای آزاد‌سازی موصل شروع شد (۱۷یا ۱۸ اکتبر) حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، وعده پیروزی داد، اما اعلام کرد که ممکن است این عملیات زمانبر باشد. «آروا دامون» و «بریس لاین» دو گزارشگر سی‌ان‌ان به مدت ۲۸ ساعت (از جمعه تا شنبه) با ارتش عراق همراه شدند تا لحظه به لحظه گزارش دهند که چه اتفاقاتی در عرصه میدانی می‌گذرد. آنها در گزارش خود می‌نویسند شکست داعش در موصل نشانگر پیروزی مهمی برای دولت العبادی است؛ چرا که تلاش می‌کند اعتبار خود و کشورش را افزایش دهد، شکست‌های فضاحت بار ارتش این کشور در سال ۲۰۱۴ را در برابر داعش جبران کند و نشان دهد که از توانمندی لازم برای اداره کشور پس از بیرون راندن تروریست‌ها برخوردار است. اکنون عملیات موصل به عملیاتی حیثیتی برای دولت تبدیل شده است.

ارتش عراق متشکل از ۳۰ هزار مرد جنگی است که در میان آنها یگان‌های نخبه‌ای مانند «نیروهای ضدتروریسم» و «یگان طلایی» هم حضور دارند که در آزاد‌سازی فلوجه و الرمادی نقش داشتند. با این حال، اینها مانند قبل کارآزموده نیستند و با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از مشکلات واحدهای نخبه نظامی این است که دارای توانمندی‌ها و ویژگی‌های متفاوتی هستند. یعنی نیروهای دو یگان مذکور دارای آمادگی و توانمندی مشابه نیستند. نیروهای ضعیف هم در میانشان به چشم می‌خورد. همچنین ارتباطات ضعیفی هم دارند. سخنگوی یکی از این یگان‌ها می‌گوید مرکز فرماندهی نمی‌تواند به‌طور مستقیم با بیشتر واحدها در میدان جنگ ارتباط برقرار کند. ناتوانی در برقراری ارتباط مستقیم مشکل بزرگی است که ممکن است پیروزی ارتش را بار دیگر با علامت سوال مواجه کند.

گزارشگران سی‌ان‌ان می‌گویند داعش در دو سالی که در موصل حکومت داشت با پیش‌بینی نبرد به آماده‌سازی خود پرداخت. بر همین اساس، طی دو سال گذشته آنها توانستند شبکه‌ای از تونل‌های زیرزمینی در موصل درست کنند. به‌گونه‌ای که می‌توان موصل را «شهر تونل‌های زیرزمینی» نامید. ساختمان‌ها بمب‌گذاری شده، مسیرهای خیابانی بمب‌گذاری شده؛ همه جا احتمال انفجار هست. آمریکایی‌ها تخمین می‌زنند که ۳ تا ۵ هزار نیروی داعشی در شهر است و ۱۵۰۰ تا ۲ هزار نفر هم در خارج از شهر انتظار ورود به «محشر موصل» را می‌کشند. استراتژی داعش این است که در فضای باز به جنگ با نیروهای عراقی نمی‌روند، زیرا می‌دانند حریف آنها نمی‌شوند. داعشی‌ها در مخفیگاه‌های خود منتظر می‌مانند تا ارتش وارد شود. سپس آتش خود علیه نیروهای عراقی را به راه می‌اندازند. مبارزان داعش در ساختمان‌ها و زیرزمین‌ها پناه گرفته‌اند. خودروهای پارک شده کنار خیابان هم امنیت ندارند، زیرا ممکن است بمب‌گذاری شده باشد. ورود به شهر دست نیروهای عراقی است، اما خروج آنها با خدا است. ۸ ساعت طول کشید تا یک خودروی امدادرسان مسیری ۲ کیلومتری را طی کند؛ چرا که هر جنبنده‌ای در صورت عبور از فاصله‌ای مشخص از سوی داعش هدف آتش قرار می‌گیرد. خبرنگار سی‌ان‌ان که در صحنه نبرد حضور داشت می‌گوید همین که خودروی ما از فاصله‌ای مشخص عبور کرد زیر رگبار آتش قرار گرفتیم گویی «در جهنم قرار گرفته بودیم». نیروهای عراقی یک فرکانس رادیویی را رصد کردند که می‌گفت: محاصره شده‌ام. نمی‌دانم چه کنم.» معلوم نبود این صدا از آن کیست. در چنین فضایی وظیفه تک‌تیراندازهای داعش بسیار سنگین است.

یک پیام رادیویی می‌گوید: «مردی ریش‌دار وارد خانه‌ای نزدیک همان جایی شد که در آنجا متوقف شده‌ایم. او پرچم سفید به دست دارد. نگذارید غیرنظامیان خارج شوند. خطرناک است.» ارتش عراق اکنون در «محشر آزمون» و «محشر موصل» قرار گرفته است. از یکسو باید توانمندی خود را پیش چشم جهانیان اثبات کند و از سوی دیگر به آزاد‌سازی موصل بپردازد. موصل آزمون سختی برای ارتش عراق است؛ چرا که نبرد در اینجا تازه شروع شده است. ورود به شهر، جنگ تن به تن و خانه به خانه کار را برای ارتش سخت کرده است. مقام‌های آمریکایی و عراقی امیدوارند بار دیگر ارتش عراق همچون سال ۲۰۱۴ میدان را ترک نکند. بی‌جهت نیست که سی‌ان‌ان نبرد در موصل را به «محشر» یا «جهنم» تشبیه می‌کند.