مترجم: شادی آذری

مردم ژاپن مورد اهانت قرار گرفته‌اند. بیش از ۷۰۰نفر ظرف چند هفته اخیر به دلایل مصرف غذای چینی مارک گیوزا یا مواد تقلبی و بسیار مضری که اغلب در حشره‌کش‌ها به‌کار رفته بود، به بیماری دچار شده‌اند. طی یک نمایش بی سابقه برای نشان دادن همکاری، مقامات ژاپنی و چینی اقدام به بررسی مشترک این موضوع کرده‌اند. بنا به گفته چینی‌ها هنوز روشن نیست که وجود این سم یک اتفاق صنعتی بوده است یا یک خرابکاری عمدی برای ضربه‌زدن به روابط دو کشور چین و ژاپن.

اما این بحران سلامت فقط جدیدترین بحران از این دست است. طی ماه‌های اخیر چندمین مورد مشابه که البته جزئی‌تر از این بود، در منازل ژاپنی‌ها روی داد. رستوران‌های غذاهای فوری و فروشگاه‌های معتبر، پس از گذشت مدتی از تاریخ انقضای کالاها فروش آنها را متوقف ‌کردند. برخی از شرکت‌های معروف شیرینی‌فروشی نیز همین‌طور.

چندین رستوران و کل فروشی نیز بر کالاهای دست دوم خود برچسب کالای نو زدند.

اگرچه این اقدامات خشم عمومی را برانگیخت اما کسی را دچار بیماری نکرده بود.

این رویدادها موضوع پاکیزگی و بهداشت ژاپن را زیر ذره‌بین می‌برد، به‌خصوص وقتی بحث غذا به میان می‌آید. قیمت‌های بالای مواد غذایی در ژاپن به همراه دستمزدهای پایین، بی‌رونقی مصرف و رکود اقتصادی حاشیه سود این صنعت را کاهش داده است.

اما آنچه در این جریانات می‌‌توان یافت بیش از آنکه در مورد سلامت غذاها در ژاپن باشد، در مورد چگونگی تغییر فضای کار و در ابعاد وسیعتر، جامعه ژاپن است.

با افزایش تمایل شرکت‌ها به کارکنان پاره‌وقت و موقت به جای کارکنان دایمی که همکاری و کار مشترک در سرلوحه دستور‌العمل آن‌ها بود، تعهد شرکت‌ها کاهش یافته است.

اغلب مشکلات ایمنی و بهداشت غذاها توسط کارکنان بی‌تعهدی که مسوولیتی در قبال کارشان ندارند و سوت‌زنان ساعت‌های کاری‌شان را پر می‌کنند، به‌وجود آمده است.

تعداد این موارد در سال ۲۰۰۶ با تصویب قانونی که از کارکنان پاره‌وقت حمایت می‌کرد، افزایش یافت.

سال گذشته تعداد تماس‌هایی که با خط تلفن مخصوص شکایات غذایی وزارت کشاورزی برقرار شد، هر ماه حدود ۱۰۰ تماس افزایش یافت و در هر یک از ماه‌های اکتبر و نوامبر به ۷۰۰ تماس رسید.

علت اصلی این افزایش نیز این بود که یکی از عمده‌فروشان گوشت در بسته‌بندی‌هایی که ادعا کرده بود ۱۰۰درصد گوشت گوساله وجود دارد، سایر گوشت‌ها را هم جا داده بود.

یوکوتومیاما، از اتحادیه مصرف‌کنندگان ژاپن می‌گوید: بازرسان هم که از انبوه تماس‌ها گیج شده‌اند، نمی‌توانند همه آنها را مورد بررسی قرار دهند. کارکنان ژاپنی طبق یک سنت دیرینه خود را وقف کارفرمایانشان می‌کردند.

در آن دوران امنیت شغلی وجود داشت و مردم کمتر شغل خود را تغییر می‌دادند. آکیرا سیتو، متخصص اخلاق کار در دانشگاه چو می‌گوید: این فرهنگ بازمانده نظام «بوشیدو» بود که براساس آن یک جنگجوی سامورایی متحد مافوق خود محسوب می‌شد و مافوق نیز وظیفه داشت از زیر دستان خود مراقبت کند.

اما در سال‌های اخیر اوضاع تغییر کرده است. از اوایل دهه ۹۰ وقتی اقتصاد ژاپن دچار افول شد، نسبت کارکنان پاره‌وقت و موقت در هر محل کار به کارکنان دائمی از ۲۰درصد به ۳۵درصد افزایش یافت.

اشتباهاتی که طی سال‌ها کارکنان آنها را انکار می‌کردند این روزها مانند روز روشن شده است چون کارکنان موقت با اعتراف به آنها چیزی برای از دست دادن ندارند.

جریان مسموم بودن مارک گیوزا تنها جرقه‌ای بود بر اذهان از پیش مشوش شده عمومی ژاپن در مورد خطرات مسمومیت غذاها.

این اتفاق بد برای شرکت ژاپنی توباکو که زیرمجموعه شرکت جی‌تی‌فودز است و گیوزای مسموم را از استان هبی‌ چین وارد کرده بود، بسیار گران تمام شد.

در ششم ماه فوریه این شرکت ادغام واحد غذاهای منجمد خود را با یک شرکت دیگر محصولات غذایی اعلام کرد.

اما این اتفاق احساسات ملی‌گرایانه مردم را نیز برانگیخته است. سال گذشته ژاپن ۸میلیارد دلار محصولات غذایی از چین خرید؛ اما واقعیت این است که غذاهای چینی به ناگهان بسیار منفور شده است و نکته قابل توجه اینکه شرکت‌های غذایی ژاپن از همه این هراس‌‌ها بهره می‌برند.