دنیای اقتصاد: سوریه اندکی آرام شده است. پس از آتش‌بسی که برقرار شد اگرچه هنوز صدای انفجار در این سو و آن سو شنیده می‌شود اما آرامشی نسبی در این کشور برقرار شده است. این آرامش به گونه‌ای است که حتی بشار اسد هم برای سرکشی از خیابان‌ها به همراه گروهی از مقام‌های سیاسی و مذهبی از حومه شهر داریا در دمشق بازدید کرد. با این حال اسد اعلام کرده تا پس گرفتن تمام کشور از دست شورشیان آرام نخواهد گرفت. به گزارش نیویورک‌تایمز، اگرچه بدبینی در مورد مدت زمان آتش‌بس همچنان برقرار است اما گزارش‌ها حاکی است که پس از اجرایی شدن آتش‌بس از روز دوشنبه از فضای التهاب اندکی کاسته شده است.

این در حالی است که خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) اعلام کرد که گروه‌های مسلح با حمله به محله‌های الزهراء و الملاح در حلب آتش‌بس را نقض کرده‌اند. از سوی دیگر، شورشیان سوری نیز ارتش را به نقض آتش‌بس در مناطق دیگری از حلب متهم می‌کنند. در همین حال تلویزیون سوریه از سرنگونی یک جنگنده و پهپاد اسرائیلی از سوی ارتش سوریه خبر داد. ارتش سوریه در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرده که یک جنگنده اسرائیلی در جنوب غرب قنیطره و یک هواپیمای بدون سرنشین این رژیم را در منطقه «سعسع» در ریف دمشق سرنگون کرده‌ است. در بیانیه فرماندهی کل ارتش سوریه آمده است: نیروی هوایی دشمن صهیونیستی در ساعت یک بامداد روز سه‌شنبه به یکی از مواضع نظامی ما در استان قنیطره حمله کرد که پدافند هوایی ارتش در پاسخ به این تجاوز، وارد عمل شد و یک هواپیمای جنگی اسرائیلی را در جنوب غرب قنیطره و یک پهپاد جاسوسی را در غرب «منطقه سعسع» در جنوب استان ریف دمشق سرنگون کرد. در ادامه این بیانیه آمده است: اقدام جنگنده‌های اسرائیلی در ورود به حریم هوایی سوریه و حمله به مواضع ارتش در راستای حمایت آشکار دشمن از گروه‌های تکفیری است. این در حالی است که رژیم صهیونیستی در پاسخ به این بیانیه ارتش سوریه، چنین رخدادی را تکذیب کرده و گفته است روایت ارتش سوریه از این مساله به کلی کذب است. سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی سرنگونی هرگونه جنگنده و یا پهپاد اسرائیل را تکذیب کرد. رویترز در گزارشی به نقل از مقامات صهیونیستی حمله به بلندی‌های جولان را تایید کرده اما حمله به قنیطره را تکذیب کرده است. از شروع بحران سوریه، رژیم صهیونیستی حمله به بلندی‌های جولان را به‌عنوان یک دستور کار عادی در اصول خصمانه‌اش قرار داده است.

نیویورک‌تایمز می‌افزاید کمتر از یک ساعت پس از برقراری آتش‌بس، ساکنان حلب اعلام کردند که هلی‌کوپترهای ارتش مناطق تحت کنترل شورشیان را بمباران کردند. در جنوب درعا نیز نیروهای شورشی اعلام کردند که چهار سرباز دولتی را کشتند. تا اوایل صبح دیروز، جناح‌های شورشی اعلام کردند که نیروهای دولتی ۱۰ بار اقدام به تخلف از آتش‌بس کردند. با این حال، این روزنامه آمریکایی می‌افزاید اگر حجم درگیری‌ها و خشونت‌ها ظرف یک هفته کاهش چشمگیری یابد این احتمال هست که نیروهای روسی- آمریکایی با مشارکت یکدیگر نیروهای جریان افراط را در سوریه به‌طور مشترک هدف قرار دهند. اگرچه روس‌ها و آمریکایی‌ها در مورد گنجاندن گروه‌های شورشی در فهرست تروریستی با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند اما دو طرف در مورد النصره و داعش اتفاق نظر دارند. به نوشته نیویورک‌تایمز، براساس یکی از بندهای توافق، تمام حملات متوقف می‌شود اما حملات ارتش سوریه به گروه‌های افراطی ادامه می‌یابد. با این حال، حامیان دولت اسد می‌گویند گروه‌های شورشی باید میان خود با افراطیون تمایز نهند در غیر این صورت ممکن است حملات از سر گرفته شود. دولت اسد معتقد است دست برتر را در تحولات سوریه در برابر شورشیان دارد. به نوشته نیویورک‌تایمز، یکی از دلایلی که باعث شده اسد در حومه دمشق به گردش درآید مخابره این پیام به جهان است که بخش‌هایی از کشور که در کنترل ارتش است امنیت داشته و در تحولات سوریه دست برتر دارد. این روزنامه آمریکایی می‌افزاید داریا پیش‌تر در کنترل شورشیان بود اما گردش اسد در آنجا «تودهنی به نیروهای اپوزیسیون» به شمار می‌رود. گردش او در حومه دمشق از سوی رسانه‌های دولتی سوریه به شدت بازتاب داده شد.

آغاز ورود کمک‌های انسانی به حلب

در پی اعلام برقراری آرامش در اکثر جبهه‌های درگیری در سوریه از سوی دیده‌بان حقوق بشر سوریه، وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای از آغاز ورود کمک‌های انسانی به حلب از طریق جاده کاستیلو خبر داد. در این بیانیه آمده است که همزمان با آغاز آتش‌بس در سوریه حرکت گروه‌های امدادرسان به سمت شهر حلب از مسیر کاستیلو آغاز شده و مسیر جنوبی حلب از طریق محله راموسه نیز به روی کمک‌های انسانی طبق توافق‌نامه باز خواهد شد. این وزارتخانه نسبت به مخالفت گروه ‌احرارالشام با آتش‌بس و عدم پایبندی‌اش به آتش‌بس ابراز نگرانی کرد. در بیانیه وزارت خارجه روسیه از آمریکا خواسته شده به وظایف خود در قبال تعهداتش از طریق اعمال فشار بر کسانی که گروه‌های میانه‌رو می‌داند عمل کند. وزارت خارجه روسیه تاکید کرد، واشنگتن همچنان درج نام سازمان احرارالشام در لیست سازمان‌های تروریستی را رد می‌کند. سرگئی رودسکوی، رئیس اداره عملیات در ستاد کل ارتش روسیه نیز از ارتش آزاد سوریه خواست فورا دست از عملیات نظامی علیه کردها بردارد. رودسکوی در کنفرانسی خبری گفت:‌ توافقات روسیه و آمریکا بر لزوم توقف درگیری‌ها در سراسر سوریه تاکید دارد و از این رو این توافق شامل توقف عملیات ارتش آزاد سوریه علیه کردها نیز می‌شود.

آخرین فرصت برای نجات سوریه

جان کری، وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد:‌ «طرحی که ما با روس‌ها به آن دست یافتیم از شدت خشونت‌ها و رنج سوری‌ها خواهد کاست.» رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا گفت: « ما در دستیابی به نتایج در زمینه اجرای آتش‌بس در سوریه عجله نخواهیم کرد و سازمان ملل نقش برجسته و زیادی در ارسال کمک‌های انسانی به سوریه دارد.» کری تاکید کرد: «ما رسما مقدمات ویژه برای مسیرهای رساندن کمک‌ها را ترسیم کرده‌ایم.» وزیر خارجه آمریکا ادامه داد، به مجرد اینکه روسیه و آمریکا دست به حملات هوایی علیه تروریست‌ها بزنند ارتش سوریه از حملات منع خواهد شد و جبهه النصره مورد تعریف قرار گرفته و از سوی جنگنده‌های روسی و آمریکایی مورد هدف قرار خواهد گرفت. کری گفت:‌ «روسیه تاکید کرده بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه با این طرح موافقت کرده و ما مانعی برای اجرای آن نداریم.» جان کری افزود: «ما از قدرت نظام سوریه برای حملات خواهیم کاست و این تدابیر تنها در زمینه توقف درگیری‌ها نیست بلکه جهت اعطای فرصتی به آتش‌بس برای حمایت از تلاش‌های روسیه و آمریکا در دستیابی به راه حلی برای سوریه است.» وزیر خارجه آمریکا از تمام گروه‌های درگیر در سوریه خواست به توافق آتش‌بس پایبند باشند چراکه شاید این آخرین فرصت برای نجات سوریه باشد. وی از گروه‌های مخالف خواست خود را از فتح الشام دور سازند و بعد از هماهنگی آمریکا و روسیه، نیروهای دولت سوریه می‌توانند در مناطق تعیین شده جبهه النصره را هدف قرار دهند. با این حال، فرماندهی ارتش سوریه نیز اعلام کرد،‌ حق پاسخگویی به هر گونه نقض آتش‌بس از سوی گروه‌های مسلح را با استفاده از تمامی سلاح‌ها برای خود حفظ می‌کند. فرماندهی ارتش سوریه گفت:‌ آتش‌بس به مدت هفت روز شامل تمام سوریه می‌شود. این هفت روز از ساعت ۱۹ روز
۱۲/ ۹/ ۲۰۱۶ تا ۵۹: ۲۳ روز ۱۸/ ۹/ ۲۰۱۶ ادامه خواهد داشت. اگرچه این‌ آتش‌بس موجب شده تا حدی از درگیری‌ها کاسته شود اما بسیاری از گروه‌های مخالف سوری اعلام کردند که این آتش‌بس خیانت به آنها و خدمت به اسد است. نیویورک‌تایمز در همین زمینه می‌نویسد: «بدبینی در مورد کارآمدی این آتش‌بس زیاد است زیرا گروه‌های اپوزیسیون معتقدند این آتش موجب تنفسی تازه برای اسد و دمیدن روح تازه‌ای در کالبد نیمه جان رژیم اوست.» آنها معتقدند این آتش‌بس می‌تواند دست اسد را در تحولات سوریه بازتر کند. جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد که موفقیت این توافق «فشار زیادی بر روسیه برای برآورده کردن خواست‌ها وارد خواهد کرد.»

جزئیات آتش‌بس به روایت الجزیره

1- آتش‌بسی 48 ساعته از دوشنبه برقرار شد. اگر موفقیت‌آمیز بود برای 48 ساعت دیگر تمدید می‌شود. هرچند برخی گزارش‌ها می‌گوید در صورت موفقیت‌آمیز بودن آتش‌بس در 48 ساعت اولیه، پنج روز دیگر تمدید خواهد شد.

2- طی این مدت، ارتش سوریه پروازهای رزمی خود را در مناطق محل استقرار اپوزیسیون متوقف خواهد کرد.

3- معلوم نیست آیا در مناطقی که اپوزیسیون حضور دارند جبهه فتح‌الشام یا النصره هم هست یا خیر. یا آیا این مناطق به‌صورت مشترک از سوی النصره و اپوزیسیون اداره می‌شود یا خیر.

4- اگر این آتش‌بس یک هفته ادامه یابد، ارتش‌های آمریکا و روسیه در هماهنگی مشترک با یکدیگر مواضع داعش و النصره را هدف قرار خواهند داد. در این صورت، ارتش اسد از هرگونه حمله منع خواهد شد و اختیار را به نیروهای مشترک آمریکایی- روسی تفویض خواهد کرد.

5- آتش‌بس شامل تمام طرف‌ها می‌شود به جز داعش و النصره.

6- طی آتش‌بس، امدادرسانی و دسترسی‌های بشردوستانه به تمام مناطق محاصره شده از جمله حلب ادامه می‌یابد.

7- از روز دوشنبه و اجرایی شدن آتش‌بس مرکزی برای «به اشتراک‌گذاری اطلاعات ضروری برای هماهنگی» میان آمریکا و روسیه برقرار می‌شود.

8- در صورت موفقیت آتش‌بس ظرف 7 روز و در صورتی که اپوزیسیون مشروع میان خود با النصره تمایز نهند، داعش و النصره هدف قرار می‌گیرند.