دست‌نشانده القاعده - ۱۸ شهریور ۹۵

جنیفر کافارلا
ترجمه: محمدحسین باقی

در بخش قبل به تاکتیک‌ها، تکنیک‌ها و روش‌های (TTPs) النصره در تسخیر شهرها و روستاها اشاره شد. همچنین به نحوه عضوگیری النصره در سوریه و همکاری این گروه با «گروه خراسان» هم اشاراتی شد. در این بخش به ریشه دواندن النصره در جامعه سوریه، نحوه آموزش جوانان و کودکان سوری در اردوگاه‌های آموزش نظامی و مذهبی این گروه و برنامه‌ای که برای آینده سوریه دارد، اشاره می‌شود.

اعتقاد بر این است که این گروه که از سوی یک عضو ارشد القاعده و دستیار نزدیک بن لادن یعنی «محسن الفضلی» رهبری می‌شد، از سوی ظواهری برای سرمایه‌گذاری روی مواضع و موقعیت منحصر به فرد النصره در آن خلأ امنیتی اعزام شده است. در واقع، نقش نیرو یا بازوی کمکی برای النصره داشت. از این عرصه، آنها توانستند به عضوگیری اروپایی‌ها و آمریکایی‌های دارای پاسپورت غربی بپردازند تا طرح‌های خود برای هدف قرار دادن کشورهای اروپایی و آمریکا را با پشتیبانی بمب‌ساز برجسته و اصلی «القاعده در شبه‌جزیره عربستان» توسعه دهند. به گفته یکی از مقام‌های دولت آمریکا، این شامل تاسیس اردوگاه‌های آموزشی در سوریه برای آموزش ویژه مبارزان خارجی دارای پاسپورت‌های غربی می‌شد تا آنها را احتمالا در کشورهایشان به‌کار گرفته و مستقر سازند.

النصره یک حفاظ امنیتی سفت و سخت حول فرآیند بررسی صلاحیت افراد جذب شده تنیده و استخدام خارجیان از سوی هسته خراسان هم به شدت مبهم است. با این حال، شاخص‌هایی ظهور کرده که یک معیار سخت فیزیکی و مذهبی قابل کاربرد برای افراد النصره را نشان می‌دهد. النصره بارها خواستار «تزکیه» - یا تضمین شخصی- از سوی دو فرمانده در خط مقدم شده که حاضر به شهادت در مورد مهارت و تعهد مذهبی آن عضو بالقوه جذب شده باشند.

گام بعدی مبارزه در خط مقدم است که طی آن، این عضو جذب شده شجاعت و فداکاری خود نسبت به النصره و ایدئولوژی این گروه را به محک آزمون می‌گذارد. «ابوعدنان»، یکی از اعضای رسمی شریعت در النصره، در مصاحبه با تایم تاکتیک‌های عضوگیری النصره را اعلام و اولویت آمادگی جسمانی و «ارزش‌های اخلاقی» در نیروهای بالقوه را برجسته کرد. عدنان در این مصاحبه گفت: «ما توجه فراوانی بر آحاد مبارزان داریم. دغدغه ما کیفیت است نه کمیت.» الجولانی هم در مصاحبه‌اش با الجزیره اولویت کادرهای کوچکی از مبارزان بسیار حرفه‌ای را مورد تایید قرار داده و گفت: «تعداد زیاد می‌تواند مانعی برای ما باشد.»

سبک عضوگیری النصره جزء مهمی از استراتژی نظامی‌اش است که واحدهای کوچک‌تر و نخبه‌تر را ترجیح می‌دهد. گلچین کردن‌های آشکار در تلاش‌های عضوگیرانه النصره پشتیبان یک ساختار نیرویی مناسبی است تا به‌عنوان بازیگر و «نیروی ویژه» تخصصی و به شدت کنترل شده در چارچوب شبکه گسترده‌تر شورشی عمل کند. به واسطه ایجاد یک گروه مسلط بر سوریه در همان روزهای اولیه، النصره اتحاد با ارگان‌های سوری را دنبال و تاخت و تازهای اولیه‌ای بر رهبران انقلاب سوریه داشت. با این وجود، هسته اصلی القاعده که بذر النصره در سوریه را کاشت، با وجود تلاش‌هایش برای ترویج برداشتی آلترناتیو، همچنان به تسلط بر ماهیت بنیادین این گروه ادامه می‌دهد. پشتیبانی دائمی النصره از گروه خراسان شاخصه‌ای مهم از تعهد این گروه به‌دنبال کردن اهداف استراتژیک القاعده است حتی زمانی که به‌طور کامل در تحولات سوریه درگیر شده باشد.

آموزش

سختگیری النصره برای استخدام نیرو در واقع ضامن و پشتیبان سطح مهارت بالای قوای رزمی‌اش است. آموزش‌های نظامی النصره به منظور ایجاد سربازانی طراحی شده که به‌کارگیری شان در خدمت اهداف بلندمدت النصره مبنی بر دگرگونی اجتماعی قرار دارد. این هنگ آموزشی به دنبال به حداکثر رساندن ظرفیت عملیاتی النصره در راستای خدمت به اهداف نظامی و مذهبی این گروه است. النصره به شدت در حال آموزش اعضا بر اساس ایدئولوژی خود و اولویت دادن به پایبندی به فضایل این گروه از سوی مبارزانش است و در همین راستا در حال پروراندن یک نیروی نظامی پیشتاز برای دولت اسلامی آینده در سوریه است. افزون بر این، سطح بالای انضباط و سلوک دقیق رفتاری که از طریق آموزش‌هایش انجام می‌گیرد برقراری و دستیابی به روابط با سایر گروه‌های شورشی را تسهیل می‌سازد.

النصره تصویر یک بازیگر خیرخواه و پاسخگو را از خود به تصویر می‌کشد که امنیت و حفاظت از غیرنظامیان سوری را در اولویت خود قرار داده است. این امر باعث می‌شود النصره شریک جذاب به نظر برسد. النصره از طریق تعدادی از اردوگاه‌های آموزشی در سوریه آموزش‌های نظامی خود را ارائه می‌دهد. در این اردوگاه‌ها، اعضا با ایدئولوژی این گروه شست و شوی مغزی می‌شوند، آموزش با سلاح می‌بینند و آموزش‌ها و تمرین‌های جسمی سختی را از سر می‌گذرانند. به گفته آن مقام رسمی شریعت در النصره که با «تایم» مصاحبه می‌کرد، یک نیروی جذب شده 10 روز دوره آموزش مذهبی را طی می‌کند «تا درک خود از مذهب، اخلاقیات خویش و سابقه خود را ارتقا بخشد». سپس 15 تا 20 روز برنامه آموزش نظامی را طی می‌کند.

اگرچه هیچ مدرک معتبری وجود ندارد تا میزان و وسعت کامل این آموزش‌ها را نشان دهد اما سطح مهارتی که در عملیات النصره نمایان است، نشان می‌دهد که برنامه آموزشی کامل احتمالا گسترده‌تر از این حرف‌ها است. فیلم‌ها و عکس‌های منتشر شده از سوی النصره در مورد این اردوگاه‌های آموزشی بر مبارزه تن به تن، عملیات پاکسازی و آمادگی جسمانی متمرکز است که در عین حال تصاویری از دویدن در مسافت‌های طولانی نیز نشان داده می‌شود. در برهه‌ای، پیوندهای النصره با القاعده در ویدئوهای منتشر شده از این اردوگاه‌ها برجسته می‌شد. به‌طور مثال، روی پس‌زمینه پرچم النصره عبارت «القاعده در شام: جبهه النصره» نوشته شده بود.