گروه جهان: داعش در یک فیلم ویدئویی ۹ دقیقه‌ای، روسیه و شخص ولادیمیر پوتین را تهدید کرد. مهاجمی نقاب پوش در حالی که روبه‌روی یک دوربین ایستاده و سخن می‌گفت اعلام کرد که «پوتین! گوش کن؛ ما به روسیه خواهیم آمد و تو را در خانه‌ات خواهیم کشت.» فرد نقاب پوش خطاب به «برادران جهادی» خود رو به دوربین گفت: «ای برادران! جهاد کنید و بکشید و با آنها بجنگید.» به گزارش روزنامه بریتانیایی «اکسپرس»، داعش اعلام کرده که به هر وسیله و هر ابزاری متوسل خواهد شد تا با کشورهایی که با آنها سر ستیز دارد بجنگد. کارشناسان بر این باورند که داعش اکنون در صدد «لبریز شدن» یا «سرازیر شدن به بیرون از خاورمیانه» است. تحلیلگران بر این باورند که فشار بر نیروهای خلافت در عراق و سوریه باعث می‌شود هسته‌های مخفی آنها در کشورهای اروپایی- عمدتا آن کشورهایی که به نبرد با این گروه برخاسته اند- فعال شوند یا در قالب مهاجر/ آواره از مناطق ستیز بگریزند و خود را به کشورهای مبدا برسانند که پاسپورت آنها را در اختیار دارند.

این روزها اروپا به ویژه فرانسه و آلمان به کانون یکه‌تازی نیروهای خودخوانده تبدیل شده است. در فرانسه در اوایل ماه جولای یک داعشی با راندن یک کامیون به سوی مردم ۸۴ نفر را کشت. تعدادی دیگر هم در آلمان (آنسباخ و اشتوتگارت) دست به عملیات زده‌اند. اکنون نوبت به تزار کرملین رسیده است. داعش در این پیام رسما شخص پوتین را مورد خطاب قرار داده است. به گزارش پایگاه اینترنتی «راشا‌تودی»، این ویدئو در کانال تلگرامی داعش انتشار یافته است. اما چرا داعش به تقابل مستقیم با روس‌ها پرداخته است؟ در این رابطه تحلیلگران به دلایل مختلفی اشاره می‌کنند.

ترس مسکو از بازگشت جهادیون

پایگاه اینترنتی «راشا تودی» در بررسی علل تقابل مستقیم داعش با روسیه می‌نویسد بازگشت اعضای رادیکال شده داعش از سوریه به روسیه یکی از دلایلی است که باعث شده روسیه به جنگ پیش‌دستانه مبادرت کند تا به این وسیله نه تنها مانع بازگشت جهادیون به روسیه شود بلکه آنها را در همان شامات زمینگیر کند. پوتین در اکتبر گذشته پس از آغاز ورود به سوریه و جنگ علیه داعش اعلام کرده بود که «تخمین زده می‌شود که ۵ تا ۷ هزار روسی برای داعش می‌جنگند.» پوتین در ادامه سخنانی گفت که ترس مسکو از بازگشت جهادیون است. تزار کرملین گفت: «بی‌تردید نمی‌توانیم اجازه دهیم که آنها از تجربه خود در سوریه برای حمله به خاک روسیه استفاده کنند.» سرگئی‌شویگو، وزیر دفاع روسیه می‌گوید: «به‌طور تقریبی ۲ هزار مبارز روسی از جمله ۱۷ جنگ‌سالار در سوریه کشته شده‌اند.»

ورود به آسیای مرکزی

داعش با حمله به روسیه و افغانستان هدف بزرگ‌تری در سر دارد. افغانستان نه تنها با روسیه هم مرز است، بلکه بستر لازم برای رشد داعش در آنجا فراهم‌تر است. زمیر کابولوف، رئیس دپارتمان آسیا و خاورمیانه وزارت خارجه روسیه، می‌گوید: «شاخه افغانی داعش متخصص تحولات ‌آسیای مرکزی است. روسی یکی از زبان‌های کاری و مهم در تعاملات آنها است.» او تخمین زده که تعداد مبارزان داعش در افغانستان سال گذشته ۱۰ برابر شده است. بنابراین، هدف اصلی داعش ورود به آسیای مرکزی است. این مقام روس همچنین معتقد است که حضور نیروهای خلافت در افغانستان تهدید قابل‌توجه امنیتی برای روسیه است. کابولوف می‌افزاید: «اکنون ۱۰ هزار مبارز داعشی در افغانستان حضور دارند. این تعداد در سال گذشته ۱۰۰ نفر بود. آنها علیه آسیای مرکزی و روسیه آموزش دیده‌اند.»

این مقام روس اکتبر گذشته اعلام کرده بود که حدود ۳۵۰۰ مبارز داعشی در افغانستان حضور دارند، اما این تعداد به سرعت در حال افزایش است. مسکو معتقد است دولت کابل یا نمی‌تواند یا نمی‌خواهد با گروه‌های داعشی و مرتبط با این گروه برخورد کند. روس‌ها می‌گویند دولت افغانستان به جای تمرکز بر داعش به طالبان پرداخته است.

ضرب شست مسکو در سوریه

مسکو در شامات به شدت نیروهای داعشی را زیر حملات خود گرفته است، به همین دلیل، داعش در گام اول «دشمن نزدیک» یعنی روسیه را هدف گرفته است. یکی از شاخه‌های داعش در قفقاز شمالی با انتشار ویدئویی به اعدام یک «جاسوس روسی» پرداخت. به نظر می‌رسد تقابل مسکو و داعش از حالت نیابتی به رودر رویی مستقیم رسیده است. این ویدئو از مسلمانان روسیه می‌خواست تا «کافران را بکشند» و تهدید به حمله علیه پوتین کردند. پایگاه راشا تودی می‌نویسد در این ویدئو شبه‌نظامیان داعشی در چچن از مسلمانان روس خواستند تا در کنار داعش علیه غرب بجنگند. این گروه در این فیلم ویدئویی اعلام کرد که «خلافت مدت هاست اینجا حضور دارد.»

فعال شدن شهروندان روسی داعش

سی‌ان‌ان در گزارشی می‌نویسد در حمله‌ای که مدتی پیش به فرودگاهی در استانبول انجام گرفت شهروندان روسی دخالت داشتند. به نظر می‌رسد داعش با علنی کردن حضور روس زبانان در میان خود می‌خواهد این پیام را به مسکو بدهد که شهروندان روس نیز در این گروه حضور دارند. پیام دیگر داعش این است که اعضای این گروه فقط مبارزان عرب نیستند، بلکه از ملیت‌های مختلف هم حضور دارند. به همین ترتیب، هر حمله‌ای که قرار است به کشوری صورت گیرد یکی از شهروندان آن کشور خاص با زبان همان کشور با دوربین سخن می‌گویند و پیام خود را منتقل می‌کنند. سی‌ان‌ان می‌افزاید بسیاری از این شهروندان روسی از مناطق چچن و داغستان هستند. آنها بزرگ‌ترین گروه پیاده‌نظام هستند که نقش مهمی در این گروه ایفا می‌کنند.

گروه سوفان، شرکت مشاوره اطلاعاتی مستقر در نیویورک که فعالیت مبارزان خارجی را رصد می‌کند، می‌گوید به‌طور تقریبی ۲۴۰۰ روس به سوریه رفته‌اند. این گروه تعداد مبارزان پیوسته به داعش از ازبکستان را ۵۰۰ نفر و از قرقیزستان را نیز ۵۰۰ نفر ذکر می‌کند. سی‌ان‌ان می‌افزاید افرادی که از جمهوری‌های سابق شوروی به داعش می‌پیوندند عمدتا به صفوف رهبری این گروه می‌رسند. نمونه این افراد عمرالشیشانی معروف به «ریش قرمز» داعش است. به نوشته سی‌ان‌ان، نقش چشمگیر روس‌ها و آسیای مرکزی‌ها در داعش در اسناد داخلی این گروه تروریستی نیز مورد اشاره قرار گرفته است.