گروه اقتصاد بین‌الملل: مدت طولانی است که دولت آمریکا از تحریم‌های مالی کشورهایی مانند ایران، سوریه، آفریقا و کره‌شمالی به‌عنوان اسلحه‌ای علیه مخالفانش استفاده می‌کند. اما به گفته متحدان آمریکایی که به مرور به دلیل این تحریم‌‌ها دچار مشکلاتی شده‌اند، این سلاح مورد علاقه آمریکا دیگر بیش از حد استفاده شده و به سمت بی‌اثر شدن پیش می‌رود و در بعضی مواقع مانند تحریم روسیه، به نتیجه عکس نیز رسیده‌است.

سیستم مالی آمریکا موتور محرکه تمام تجارت‌های جهان است و با استفاده از قدرتش، پرورش و راه‌اندازی کسب‌وکار در بازارهای خارجی را محدود یا ممنوع کرده است و به دنبال پیدا کردن متحدان جدید در بین دوستان و دشمنان خود در راستای اهدافش می‌گردد. در ماه جاری معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در گفت‌وگویی گفت: «بسیار مهم است که تحریم‌ها را به‌عنوان سلاحی موثر حفظ کنیم و از آن بیش از حد استفاده نکنیم، جریمه‌های اقتصادی تنها باعث فعال‌تر شدن ارتش روسیه شده‌، ولی روسیه نظرش را تغییر نداده است.»

وزیر خزانه‌داری نیز در ماه مارس به کنگره هشدار داد که اگر تحریم‌ها محیط‌های کسب‌وکار را سخت، پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی کنند یا جریان پول جهانی را دچار اختلال کنند، باعث می‌شوند که معاملات مالی از راه‌های فرعی با حذف آمریکا انجام گیرند. برای مثال تنش‌های ایجاد شده به دلیل تحریم‌های اوکراین‌ و روسیه، باعث دو گروه شدن متحدان آمریکا در اروپا شد. اخیرا خانه نمایندگان پارلمان فرانسه به موافقت‌های اختیاری برای برداشتن تحریم‌های علیه روسیه رای داد. به گفته یکی از نمایندگان ایتالیایی مجمع پارلمانی شورای اروپا، ایتالیا بعد از تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه در سال ۲۰۱۴، حداقل ۲۵/ ۱میلیارد یورو صادراتش را از دست داده‌است. هماهنگ‌‌کننده اصلی سازمان سیاست‌های تحریمی آمریکا، با نظر او مخالف است و ادعا می‌کند که این تحریم‌ها مخصوصا از طریق توافق‌نامه آتش‌بس مینسک در سال ۲۰۱۴، باعث کمک به واسطه‌گران تجاری شده است. این توافق‌نامه در شهر دنباس در شرق اوکراین با حضور نمایندگانی از اوکراین، روسیه، دونتسک و لوهانسک در سال ۲۰۱۴، به‌دست آمد. او می‌گوید: «تحریم‌ها با شکست روبه‌رو نشده‌اند و راه‌حلی دیپلماتیک هستند. بدون تحریم‌ها ما هیچ چشم‌اندازی از توافق‌نامه مینسک نداشتیم و جنگ‌ها همچنان ادامه داشتند.»

سرمایه‌های مستقیم خارجی در روسیه بعد از حمله به کریمه از ۶۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ به ۲۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ رسید. با اینکه آمریکا معتقد است یکی از اهداف اصلی طراحی تحریم‌ها همین بوده‌، اما روی دیگر سکه تاثیر منفی این تحریم‌ها در اروپا است. اروپا درست زمانی که نیاز به توسعه اقتصادی داشت، براساس برآورد کمیسیون اروپا دچار کاهش رشد اقتصادی تا ۳/ ۰‌درصد تولید ناخالص داخلی‌اش در سال ۲۰۱۵ شد. پیش‌بینی می‌شود با تداوم تحریم‌ها علیه روسیه اروپا بیش از ۱۰۴ میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات و ۲/ ۲ میلیون شغل را از دست بدهد. فرانسه، ایتالیا و آلمان در تلاشند تحریم‌های روسیه را برطرف کنند. در حال حاضر در آلمان ۴۰۰ هزار شغل از بین رفته و این کشور را در وضعیت حادی قرار داده است. همچنین واردات و صادرات بین مسکو و برلین ۶/ ۱۳ میلیارد دلار سقوط کرده است. اخیرا مطالعاتی در موسسه «کیتو»، مرکز جدید محافظتی آمریکایی (CNAS)، در مورد تاثیر واقعی تحریم‌ها و دلیل منفی شدن نتایج آنها انجام شده است. براساس این مطالعات، تحریم‌ها علیه روسیه شکست آشکاری است که نه تنها باعث کمبود غذا و بحران اعتبارات برای مردم عادی روسیه شده، بلکه به اقتصاد ومنافع منطقه‌ای آمریکا نیز صدمه وارد کرده است. تحریم‌ها باعث کاهش ناگهانی قیمت نفت شده است و بهای سنگینی برای رهبران روسیه و اثراتی بر اقتصاد کلان آمریکا و اروپا دارد. روسیه در سال ۲۰۱۴ به دلیل تهاجم به خاک اوکراین از طرف آمریکا و اروپا تحریم شد. این تحریم‌ها باعث ایجاد شرایط سخت مالی و کمبود سرمایه‌گذاری در روسیه شده است. امسال ارزش پول روسیه برخلاف ارزش دلار به‌طور پیوسته کاهش پیدا کرده و قیمت پایین نفت نیز باعث سقوط بودجه پیش‌بینی شده در روسیه شده است. طبق نظرسنجی رویترز، اقتصاد روسیه در سال ۲۰۱۶ تا۵/ ۱ درصد کوچک خواهد شد و طبق پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، تا سال بعد در رکود خواهد ماند.

آمریکا همچنین اسلحه تحریم را بر کره‌شمالی نشانه گرفته تا فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را متوقف کند اما در این مورد موفقیتی نداشته است و کره‌شمالی کماکان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. تحریم‌های آمریکا در سومالی نیز برای مهار کمک‌های مالی به گروه تروریستی الشباب که پایگاه اصلی‌شان در این کشور است، باعث محدود شدن کمک‌های مالی قانونی به گرو‌ه‌های نیازمند شده و در واقع موجب قطع شدن منبع اصلی درآمد مردم سومالی شده است. تحریم‌ها تاثیر زیادی بر سرمایه‌گذاری‌های خارجی و مالی در کشورها داشته است. پایین آمدن تولید ناخالص داخلی در اروپا یکی از تاثیرات این تحریم‌ها است و صدماتی که بر اقتصاد آمریکا و اروپا وارد شده به‌طور دقیق قابل اندازه‌گیری نیستند. بنابرگفته یکی از نمایندگان ایتالیایی قبل از استفاده از این سلاح اقتصادی بهتر بود مدل‌سازی قوی‌ای از تاثیرات و نتایج آن صورت می‌گرفت.

منبع: فارن پالیسی