رئیس شورای رقابت در پاسخ به ابهامات موجود در فرمول قیمت‌گذاری خودرو عنوان کرد
مشتریان چند روز دیگر صبر کنند
گروه خودرو: فرمول تعیین قیمت خودرو، بعد از ماه‌ها انتظار در حالی از سوی رئیس شورای رقابت اعلام شد که پنج شرط نیز در کنار آن گنجانده شده است. شورای رقابت راه افزایش قیمت خودرو را گذر از این پنج شرط عنوان کرده است اما کارشناسان با نقد شروط شورای رقابت، آنها را «کلی» و «غیرقابل اجرا» می‌‌دانند. رئیس شورای رقابت اما در رابطه با «فرمول» و «شروط» اعلام شده نظر دیگری دارد. رضا شیوا تعیین پنج شرطی را که به همراه فرمول شورای رقابت اعلام شده است، بر اساس شکایاتی می‌داند که از سوی مردم از عملکرد خودروسازان به دست شورا رسیده است.
گروه خودرو: فرمول تعیین قیمت خودرو، بعد از ماه‌ها انتظار در حالی از سوی رئیس شورای رقابت اعلام شد که پنج شرط نیز در کنار آن گنجانده شده است. شورای رقابت راه افزایش قیمت خودرو را گذر از این پنج شرط عنوان کرده است اما کارشناسان با نقد شروط شورای رقابت، آنها را «کلی» و «غیرقابل اجرا» می‌‌دانند. رئیس شورای رقابت اما در رابطه با «فرمول» و «شروط» اعلام شده نظر دیگری دارد. رضا شیوا تعیین پنج شرطی را که به همراه فرمول شورای رقابت اعلام شده است، بر اساس شکایاتی می‌داند که از سوی مردم از عملکرد خودروسازان به دست شورا رسیده است. شیوا در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، می‌گوید خودروسازان راهی جز قبول فرمول و شروط تعیین شده ندارند زیرا هم به نفع خودشان است و هم به نفع مصرف‌کنندگان.
با اعلام فرمول جدید و قیمت‌هایی که بر اساس آن اعلام شده است، این سوال مطرح می‌شود که آیا شورای رقابت به جای فعالیت اصلی خود که همان انحصار زدایی از بازار خودرو و ایجاد رقابت میان تولید‌کنندگان است وارد جریان قیمت‌گذاری تک تک محصولات خودروسازان نشده است؟
هدف از تاسیس شورای رقابت، ایجاد رقابت در بازار بوده و با ورود به جریان قیمت‌گذاری، درحال تلاش برای رقابتی کردن بازارها است. اما باید بدانیم که رقابتی کردن بازاری مانند خودرو، در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست. برای بازاری مانند خودرو و رقابتی کردن آن سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی موردنیاز است، از طرفی کاهش تعرفه‌ها هم ضروری است و تمام اینها اقداماتی زمان‌بر هستند.
اما با توجه به اینکه تعریف اصلی فعالیت‌های شورا تعیین دستورالعمل قیمت‌گذاری برای کالاهای انحصاری است و نه تعیین قیمت، در رابطه با خودرو بیشتر شاهد فعالیتی مانند قیمت‌گذاری از سوی شورا هستیم.
تنظیم دستورالعمل قیمت‌گذاری برای بنگاه‌های انحصاری یکی از وظایف شورای رقابت است، مانند دستورالعملی که برای تعیین قیمت خودرو تنظیم و در شورا نهایی شده است. تهیه فرمول به این معناست که اگر متغیرهای مورد نظر در فرمول جایگذاری شود در نهایت به قیمت می‌رسیم، پس نام این جایگذاری متغیرها در فرمول، قیمت‌گذاری نیست.
شورای رقابت برای افزایش قیمت محصولات خودروسازان بر اساس فرمول جدید، ۵ شرط تعیین کرده که برخی کارشناسان این شروط را «مبهم» خوانده اند؛ در این باره چه پاسخی دارید؟
این شروط برای شفاف‌سازی فعالیت خودروسازان مطرح شده است. برای مثال یکی از شروط شورای رقابت اصلاح مدل فروش است. شکایات زیادی در این زمینه واصل شده؛ زیرا بر اساس مدل فعلی فروش، خودروی کمی به دست مشتریان واقعی می‌رسد و بیشتر، دلال‌ها و واسطه‌گران هستند که به خودرو خارج شده از کارخانه، دسترسی دارند. حالا خودروسازان باید طرحی بیاورند که وقتی سایت خرید باز می‌شود، مردم عادی بتوانند ثبت‌نام کنند و سایت بعد از نیم ساعت بسته نشود.
سازوکار شورا برای اجرایی کردن این شرایط چیست؟
چگونگی اجرای این طرح نباید از سوی شورای رقابت اعلام شود. خودروسازان باید این طرح را بیاورند؛ زیرا این وظیفه شورا نیست که طرح فروش را هم برای خودروسازان طراحی کند، به هر حال خودروسازان بیش از ۴۰ سال است که کار فروش را انجام می‌دهند و تهیه چنین طرحی از سوی آنها، کار سختی نیست.
اگر چنین اطمینانی به خودروسازان وجود دارد، چرا قیمت‌گذاری و تنظیم بازار بر اساس عرضه و تقاضا به خودروسازان سپرده نمی‌شود؟
بازار خودرو در حال حاضر انحصاری است و قیمت‌ها در چنین بازاری نمی‌تواند بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود؛ زیرا در بازار انحصاری، این تولیدکننده است که قیمت‌ها را تعیین می‌کند نه بازار. بنابراین در چنین شرایطی تشکیلاتی فراقوه‌ای نیاز است که با کار کارشناسی، قیمت عادلانه ای که نفع هر دو سوی مصرف‌کننده و تولیدکننده را در نظر داشته باشد، اعلام کند.
یکی دیگر از شروطی که از سوی شورا مطرح شده بود «میزان تولید خودرو در سطح قابل قبول شورای رقابت» بوده، این شرط قرار است چگونه اجرایی شود؟
میزان تولید خودرو با میزان عرضه آن رابطه مستقیمی دارد. در حال حاضر بازار خودرو چرا به حاشیه رفته است؟ زیرا نوع فروش و عرضه به گونه‌ای نبوده که خودرو به دست مصرف‌کننده برسد، پس شورای رقابت مشخص می‌کند که خودروسازان چقدر تولید کنند تا عرضه به اندازه کافی وجود داشته باشد.
اما خودروسازان براساس برنامه تولید سالانه‌ای که دارند و با توجه به سفارش‌هایی که از بازار می‌گیرند خودرو تولید می‌کنند.
تولید خودروسازان در ایران هرچقدر باشد باز هم کم است، با همین حجم تولید از طرف خودروسازان باز هم دیده می‌شود که مشتریان در صف‌های طولانی منتظر تحویل خودرو هستند.
بنابراین شورای رقابت به این نتیجه رسید که با توجه به حداکثر ظرفیت تولیدی که وجود دارد، با خودروسازان توافق کند که هرماه با توجه به ظرفیتی که دارند خودرو تولید و عرضه کنند، نه کمتر از آن. بیشتر کسانی که در بازار خودرو فعالیتی دارند می‌گویند این بازار حاشیه‌ای که الان وجود دارد دست خودروسازان است؛ امیدواریم که اینطور نباشد، اما باید ببینیم این شرایط چگونه ایجاد شده است و چگونه باید از بین برود، قطعا یکی از راه‌های از بین بردن آن تولید ممتد بر اساس جدول زمانی است که به خودروسازان ارائه می‌شود. در این صورت عرضه خودرو هم افزایش پیدا می‌کند.
شرط «انعقاد قراردادهای منصفانه طبق نظر شورای رقابت» چگونه اجرایی خواهد شد و شامل چه اقداماتی می‌شود؟
در مورد شرط قراردادها هم باید بگویم در تلاش هستیم قراردادهای فروش را به‌گونه‌ای تنظیم کنیم که به سود مشتری باشد. در این زمینه هم شکایات زیادی دریافت شده و به دنبال آن هستیم که بندهای قرارداد را که جنبه یک‌طرفه دارد، حذف کنیم. در شورای رقابت حقوقدان وجود دارد، خودروسازان هم می‌توانند نمایندگان خود را به شورا بفرستند تا قراردادها از ابتدا خوانده شود و مواردی که در حق مشتری اجحاف شده است اصلاح شود.
اما خودروسازان حتی حاضر به اجرای فرمول قیمت‌گذاری نشده‌اند، چه الزامی وجود دارد که این شروط را رعایت کنند؟
شورای رقابت تشکیلاتی قانونی است بنابراین اگر کسی حکم شورا را رعایت نکند محاکمه خواهد شد و باید پاسخگو باشد.
یعنی با اعلام مخالفت خودروسازان با فرمول اعلام شده آنها باید محاکمه شوند؟
هنوز که نه، ما باید صبر کنیم ببینیم در آینده نزدیک چه اتفاقی رخ خواهد داد، آن‌وقت اگر خطایی رخ داده بود بر اساس آن محاکمه انجام می‌شود.
در حال حاضر خودروسازان صراحتا اعلام کرده‌اند فرمول اخیر را اجرا نخواهند کرد، به‌نظر شما این اتفاق نوعی زیر پا گذاشتن قانون نیست؟
هیچ خودروسازی تا کنون نگفته که این فرمول را قبول ندارد، اطرافیان خودروسازان این را گفته‌اند. آنها هیچ راهی جز اجرای این فرمول ندارند. به هر حال سکوت علامت رضا است.
قیمت برخی خودروهای اعلام شده توسط شورای رقابت، چندین میلیون تومان از قیمت فعلی این محصولات در کارخانه کمتر هستند، دلیل این موضوع چیست؟
این اتفاق تنها در مورد خودروی ۲۰۶ رخ داده است که از ابتدا هم اختلاف‌نظرهایی در رابطه با قیمت آن وجود داشته است؛ زیرا خودروسازان می‌گفتند که این خودروها ارزبری دارد. حالا ما باید ببینیم قیمت تمام شده این محصول چقدر بوده تا بر اساس آن قیمت این خودرو را تنظیم کنیم.
اما پژو پارس و پژو ۴۰۵ نیز خودروهایی هستند که قیمت فعلی آنها در کارخانه بین ۴ تا ۶ میلیون تومان از قیمتی که شورای رقابت اعلام کرده است بالاتر است.
ببینید قیمت کارخانه با قیمت مصرف‌کننده متفاوت است. برای مثال هزینه‌هایی مانند مالیات بر ارزش افزوده، هزینه‌های شماره‌گذاری، بیمه شخص ثالث و برخی قیمت‌های ثابت دیگر به قیمت خودرو اضافه می‌شود و قیمت نهایی مصرف‌کننده را تشکیل می‌دهد. ممکن است این اختلاف قیمت‌ها به این دلیل بوده باشد.
با توجه به اینکه خودروسازان تا کنون سکوت کرده‌اند، فکر می‌کنید فرمول یا شروط شورای رقابت از سوی خودروسازان اجرایی شود؟
چرا نشود؟ اصلا به نفعشان است که اجرا بکنند. برای مثال ما اگر روی تولید کنترل نداشته باشیم نمی‌توانیم توزیع و بازار حاشیه را کنترل کنیم، برای کنترل حاشیه بازار هم افزایش تولید نیاز است. پس به نفع خودروسازان است که برنامه افزایش تولید را در پیش بگیرند؛ زیرا با افزایش تولید ضمن تنظیم بازار، زیان خودروسازان هم پوشش داده می‌شود.
فکر می‌کنید فرمول اعلام شده برای تعیین قیمت، تا چه زمانی از سوی خودروسازان اجرایی شود؟
فرمول از لحظه‌ای که اعلام شده است قابلیت اجرایی دارد، امروز اولین روز کاری بعد از اعلام فرمول است باید ببینیم در چند روز آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد، زمان همه چیز را مشخص می‌کند. به هر حال ما و خودروسازان و تمام بخش‌های درگیر نیاز به تعامل داریم؛ زیرا فرمول قیمت‌گذاری به تنهایی نمی‌تواند بازار را تنظیم کند یا تولید و توزیع را کنترل کند، همکاری مهم‌ترین بخش کار است.
از ابتدای امسال شاهد تعادل نسبی بازار با رشد تولیدات خودروسازان بودیم، اما با اعلام فرمول جدید بار دیگر نوعی سردرگمی به بازار خودرو باز گشته است. در این باره چه پاسخی دارید؟
مشتریان چند روز دیگر تحمل کنند همه چیز مشخص می‌شود.
ارسال نظر