سیاه و سفید همایش بین‌المللی صنعت خودرو

گروه خودرو- بیش از دو هفته از برگزاری همایش صنعت خودرو ایران می‌گذرد، همایشی که حالا برخی از موفقیت‌هایش می‌گویند و برخی نیز آن را بدون دستاورد و حتی منفی می‌دانند. نهم آذر ماه امسال بود که برج میلاد تهران میزبان بیش از ۱۰۰ شرکت خودروساز و قطعه ساز و طراح دنیا شد تا آنها با دیدن ظرفیت‌های صنعت خودرو ایران و با توجه به لغو احتمالی تحریم‌های بین‌المللی، به «جاده مخصوص» بیایند و طرحی نو را در این صنعت دراندازند.

هرچند تقریبا از تمام خودروسازان بزرگ دنیا برای حضور در همایش موردنظر دعوت به عمل آمده بود، اما خیلی‌ها نیامدند و آنها هم که آمدند حرف امیدوارکننده‌ای نزدند. البته در حاشیه همایش، مذاکراتی رو در رو میان خودروسازان و قطعه سازان ایرانی با همتایان خارجی شان انجام شد و حتی وزیر «صنعت، معدن و تجارت» نیز جلسه‌ای را با خودروسازان فرانسوی برگزار کرد، اما فعلا خبری رسمی از نتایج این مذاکره‌ها و جلسات، به بیرون درز نکرده است.

از همین روست که همایش بین‌المللی صنعت خودرو، حالا یک گروه موافق دارد که از دستاوردهای مهم آن می‌گویند و یک گروه منتقد به خود می‌بیند که همایش را خالی از نتایج مثبت و حتی دارای بازتاب منفی، می‌دانند.

منتقدان عنوان می‌کنند همایش صنعت خودرو ایران باید چند ماه دیگر و پس از لغو رسمی تحریم‌ها برگزار می‌شد تا خودروسازان و قطعه سازان بین‌المللی بیشتری در آن حضور پیدا می‌کردند. به اعتقاد آنها، وزارت صنعت و همچنین خودروسازان داخلی، برنامه مشخص و مدونی به میهمانان همایش ارائه نکرده‌اند و این موضوع، تعجب خودروسازان خارجی و در نتیجه، بازتاب‌هایی منفی را به دنبال داشته است.

در این بین، فرهاد به نیا که دیروز در نشستی خبری میزبان خبرنگاران شده بود، با اشاره به بی‌برنامگی خودروسازان در مذاکرات با میهمانان همایش، می‌گوید: در حاشیه همایش، جلسه‌ای میان ایران خودرو و پژو برگزار شد و طرف ایرانی از نماینده پژو در مورد برنامه آتی این شرکت در ایران پرسید، اما وی اعلام کرد خودروساز فرانسوی فعلا برنامه خاصی ندارد.

به گفته به نیا، نماینده پژو تاکید کرده که خودروسازی ایران فعلا تحریم است و نمی‌توان فعالیتی را در آن آغاز کرد. آن طور که سخنگوی انجمن قطعه‌سازان روایت می‌کند، در ادامه نماینده پژو از طرف مذاکره‌کننده ایرانی پرسیده که برنامه شما برای ما (پژو) چیست، اما جواب روشنی دریافت نکرده، گویی اصلا برنامه‌ای وجود ندارد.

به نیا با اشاره به اینکه پژو رفیق نیمه راه خودروسازی ایران بود، می‌گوید که این شرکت سال‌ها از بازار ایران سوءاستفاده کرد اما در شرایط سخت تحریم حتی حاضر نشد ۱۰ درصد آنچه را به اصطلاح «برده و خورده»، جبران کند. سخنگوی انجمن قطعه سازان با «زود» دانستن زمان برگزاری همایش صنعت خودرو ایران، تاکید می‌کند که بی‌برنامگی خودروسازان داخلی، بازتاب منفی از همایش را به دنبال داشته و با این حساب، نوعی فرصت‌سوزی رخ داده است.

اظهارات به نیا در شرایطی است که موافقان همایش بین‌المللی صنعت خودرو ایران، بر این باورند که نتایج مثبت مذاکرات، در گذر زمان مشخص خواهد شد و نباید به همین زودی انتظار نمود دستاوردهای همایش بین‌المللی صنعت خودرو را داشت. آنها بر این باورند که چون تحریم‌ها هنوز رسما لغو نشده‌اند، خودروسازان خارجی نمی‌توانند اظهارنظر صریحی در مورد برنامه‌های آتی خود در ایران بکنند و به همین دلیل منتظر ابلاغ رسمی لغو تحریم علیه صنعت خودرو هستند.

آن طور که ساسان قربانی دبیر همایش بین‌المللی صنعت خودرو ایران به خبرنگار ما می‌گوید، همایش نتایج مثبتی به همراه داشته اما تا تحریم‌ها علیه صنعت خودرو رسما لغو نشوند، بازتاب مثبت آن را نخواهیم دید. وی با بیان اینکه اواخر ژانویه سال ۲۰۱۴ میلادی (اوایل بهمن ماه امسال)، لغو تحریم صنعت خودرو ایران رسما اعلام خواهد شد، می‌گوید: برای لمس اثرات مثبت همایش، باید تا آن زمان صبر کنیم، هرچند همین حالا نیز اتفاقات خوشایندی افتاده که مهم‌ترین آن، افزایش تولید محصولات رنو در ایران است. به گفته قربانی، در حال حاضر تولید تندر-۹۰ و مگان (دو محصول تولیدی رنو در ایران) از سرگرفته شده، حال آنکه تا همین چندی پیش، تولید این دو خودرو نزدیک به صفر بود. اظهارات وی در شرایطی است که به نظر می‌رسد از سرگیری تولید محصولات رنو در ایران، بیشتر به توافق هسته‌ای ایران و غرب در ژنو مربوط می‌شود تا برگزاری همایش بین‌المللی صنعت خودرو.

قربانی اما در واکنش به اینکه پژویی‌ها برای آغاز مجدد همکاری با ایران خودرو، پاسخ مشخصی نداده‌اند، تاکید می‌کند: همایش اخیر سبب شد یخ روابط ایران خودرو و پژو شکسته شود، منتها مذاکرات را نمی‌توان یک شبه به نتیجه رساند؛ از طرفی، به هر حال یکسری مسائل بین ایران خودرو و پژو، خصوصی به حساب می‌آید و آنها شاید صلاح ندانند در شرایط فعلی، حرفی در این مورد بزنند. قربانی همچنین در واکنش به اینکه گفته می‌شود خودروسازان ایرانی برنامه مشخصی را به میهمانان خارجی خود ارائه نکرده‌اند، می‌گوید:هدف از برگزاری همایش، شناساندن ظرفیت‌های موجود خودروسازی و قطعه‌سازی ایران به خارجی‌ها بود که این اتفاق افتاد؛ از طرفی، درست است که همه مدعوین خارجی، در همایش حضور نیافتند، اما آنها که مهم بودند (رنو و پژو) آمدند و حالا دیگر وظیفه خودروسازان است که با استفاده از تجربیات گذشته، مذاکرات را نهایی کنند.

تداوم مشکلات قطعه‌سازان

اما در نشست خبری دیروز سخنگوی انجمن قطعه‌سازان، مشخص شد مشکلات صنعت قطعه پابرجا است و دولت یازدهم هنوز نتوانسته اقدام مناسبی برای رفع موانع تولید و حل مسایل مالی، انجام دهد.

آن طور که به نیا عنوان می‌کند، وزیر «صنعت، معدن و تجارت» چندی پیش با دعوت از خودروسازان و قطعه‌سازان، از آنها خواسته تا با افزایش تولید، قیمت خودرو را کنترل کنند و قول داده ابزارهای لازم را برای این کار، در اختیارشان قرار دهد.

سخنگوی انجمن قطعه سازان با بیان اینکه قطعه‌سازان به حرف وزیر صنعت گوش کرده و تیراژ خود را تا مرز ۴۰‌درصد رشد داده‌اند، می‌گوید: ما تولید را افزایش دادیم، اما مشکلات و موانع‌مان برطرف نشد و دست آخر فقط مطالبات مان از خودروسازان افزایش یافت و آنها (شرکت‌های خودروساز) تعهدات مالی خود را انجام ندادند.

وی با بیان اینکه محدود شدن بازار خودرو ایران به دو یا سه شرکت خارجی کار نادرستی است، گفت که شرکت‌های بهتری مانند تویوتا، بنز، فولکس، ولوو و آئودی در دنیا وجود دارند که اگر وارد بازار ایران شوند، می‌توانند دانش فنی خوبی را به قطعه‌سازان ایرانی منتقل کنند. به نیا در ادامه تاکید کرد که یک پلت‌فرم مشترک توسط قطعه‌سازان و خودروسازان طراحی شده که در صورت تامین بودجه، امکان تولید ۶ مدل خودرو روی این پلت‌فرم وجود خواهد داشت.

به گفته وی، مصرف سوخت یکی از این خودروها که یک محصول هیبریدی، بنزینی است ۲/۵ لیتر پیش‌بینی شده و تاثیر زیادی در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.

او هزینه لازم برای اجرایی شدن پلت‌فرم مشترک خودروسازان و قطعه‌سازان را ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون یورو عنوان و تاکید کرد که این محصول، نیاز ۱۵ سال بازار خودرو کشور را جوابگو خواهد بود.

سخنگوی انجمن قطعه‌سازان با بیان اینکه تحقیق و توسعه در شرکت‌های خودروساز فراموش شده است، به احتمال عقد قراردادهای جدید در صنعت خودرو کشور اشاره کرد و گفت که در قراردادها باید موضوع انتقال دانش فنی در ساخت قطعات مورد توجه قرار گیرد و علاوه بر این، بخشی از سهم بازار صادراتی شرکت‌های خارجی به ما سپرده شود؛ همچنین سهم سرمایه‌گذاری طرف خارجی در بازارهای ایران نیز باید مشخص شود و این طور نباشد که فقط با چند تکه کاغذ بازار در اختیار آنها قرار گیرد. به نیا در ادامه با بیان اینکه شرکت‌های چینی، ژاپنی و کره‌ای آماده ورود به بازار خودرو ایران هستند، تاکید کرد که خودروسازان باید در مقابل تصمیمات و عملکردشان به مردم پاسخگو باشند. به گفته وی، طی ۲۰ سال گذشته، یک برنامه بلندمدت در خودروسازی کشور اجرا نشده و نظارتی نیز در این مورد بر عملکرد خودروسازان صورت نگرفته است. او با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته تولید برخی قطعات ایمنی خودرو در کشور با مشکلات زیادی روبه‌رو شد، تاکید کرد که شکایات زیادی از طرف مردم در این مورد مطرح شد ولی در نهایت، هیچ‌گاه با خودروساز برخورد سنگین و جدی صورت نگرفت.

سخنگوی انجمن قطعه سازان همچنین با انتقاد از عدم اجرایی شدن برنامه‌های دولت برای صنعت خودرو، گفت که طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، نرخ سود عقود مشارکتی باید ۱۸ تا ۲۱ درصد باشد، اما در حال حاضر بانک‌ها این مصوبه را اجرا نمی‌کنند و نرخ سود بالای ۲۵ تا ۳۳ درصدی را از تولیدکنندگان دریافت می‌کنند. به گفته به نیا، در این شرایط کسی برای گرفتن وام جدید اقدام نمی‌کند ولی برخی از وام‌های قبلی باید تمدید شوند که در این زمینه بانک یک سری فرم‌های سفید را به مشتریان می‌دهد تا آنها را به امضا برسانند و بعد از آن نیز به دلخواه خود، این فرم‌ها را پر کرده و نرخ سود مورد نظر خود را از صنعتگر دریافت می‌کند؛ این در حالی است که تولیدکننده هیچ تاثیری در رشد نرخ سود بانکی و همچنین نرخ تورم ندارد. به گفته وی، مصوبه گشایش ال‌سی با ۳۰ درصد اعتبار نیز هنوز اجرایی نشده است.