دعوت از بزرگان خودروسازی

دنیای اقتصاد - وزیر «صنعت، معدن و تجارت» در حالی ۲هفته پیش خواستار بازگشت خودروسازان بزرگ دنیا به کشور شد، که حالا خبر می‌رسد بزرگان صنعت خودروی دنیا آذر ماه امسال میهمان ایران خواهند شد. آن طور که خبر می‌رسد، یکی از نهادهای وابسته به وزارت صنعت به زودی دعوت‌نامه‌هایی را برای خودروسازان بزرگ دنیا ارسال و از آنها برای حضور در سمیناری که آذر ماه برگزار می‌شود، دعوت خواهد کرد. گفته می‌شود با توجه به بهبود روابط تهران-واشنگتن، نام خودروسازان آمریکایی نیز در لیست مدعوین قرار دارد. خودروسازان بزرگ دنیا، آذر ماه به ایران می‌آیند

دعوت آمریکایی‌ها به جاده مخصوص

گروه خودرو- در حالی که آمریکایی‌ها نقش بزرگی در تحریم و تنها ماندن صنعت خودرو ایران دارند، به نظر می‌رسد در آینده‌ای نه چندان دور شاهد حضور آنها در جاده مخصوص خواهیم بود.

دو هفته پیش بود که محمدرضا نعمت زاده وزیر «صنعت، معدن و تجارت» به خودروسازان دستور داد با دعوت از بزرگان خودروسازی دنیا، مقدمات حضور آنها را در ایران فراهم کنند و حالا این «دستور» به مرحله عمل نزدیک شده و هیچ بعید نیست تا چندی دیگر، بزرگان خودروسازی دنیا راهی ایران شوند.

منظور وزیر «صنعت، معدن و تجارت» تنها خودروسازانی که ایران را به دلیل تحریم‌های بین‌المللی ترک کرده بودند، نبود و او تاکید کرده که از تمام برندهای بزرگ صنعت خودرو برای حضور در جاده مخصوص، دعوت شود.

حالا پس از دو هفته، «مرکز پژوهشی و اطلاع‌رسانی صنعت خودرو» وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم گرفته سمیناری را برگزار و به این بهانه، بزرگان صنعت خودرو دنیا را میهمان ایران کند. این سمینار قرار است در آذر ماه امسال برگزار شود و در جلسه فردای مرکز پژوهشی و اطلاع‌رسانی صنعت خودرو، تصمیمات نهایی در مورد دعوت از خودروسازان بزرگ جهان اتخاذ خواهد شد. در واقع اینکه از چه خودروسازانی دعوت به عمل می‌آید و کم و کیف حضور آنها در سمینار مربوطه به چه شکل خواهد بود، در جلسه فردا مشخص خواهد شد.

البته گفته می‌شود که از همین حالا دعوت از برخی خودروسازان قطعی شده که در این بین می‌توان به رنو و پژو اشاره کرد. نقطه عطف سمینار اما دعوت از خودروسازان آمریکایی است که شنیده می‌شود موافقت اولیه با آن انجام شده و این موضوع قطعا با تحولات اخیر سیاسی، ارتباط دارد. آن طور که خبر می‌رسد، مرکز پژوهشی و اطلاع‌رسانی صنعت خودرو، استثنای خاصی را برای دعوت خودروسازان خارجی قائل نیست و می‌خواهد تا حد امکان از تمام برندهای معتبر صنعت خودرو جهان برای سمینار آذر ماه دعوت کند. با این حال به نظر می‌رسد خودروسازانی که سابقه حضور در ایران را دارند، به همراه آمریکایی‌ها در اولویت دعوت به سمینار هستند، که در این بین می‌توان به رنو و پژوی فرانسه، هیوندایی کره، فولکس واگن آلمان و جنرال موتورز آمریکا اشاره کرد.

دعوت از خودروسازان بزرگ دنیا در شرایطی انجام خواهد شد که طی یک ماه گذشته، رخدادها و تحولات مثبتی در روابط سیاسی ایران و غرب (به خصوص آمریکا) روی داده و کارشناسان امیدوارند این فضای خوب سیاسی، اتفاقات خوشایند اقتصادی را نیز در پی داشته باشد. طی دو سال گذشته و با تشدید تحریم‌های بین‌المللی، تمام خودروسازان بزرگ دنیا فعالیت‌های خود را در ایران متوقف و روانه کشورشان شدند و این «قطع ارتباط» نه تنها به ضرر ایرانی‌ها تمام شد، بلکه آنها را نیز متاثر از اثرات منفی خود کرد. بخش دولتی صنعت خودرو پس از رفتن پژو و تعلیق فعالیت‌های رنو در ایران، دچار ضعف شد و تولیدش افت شدیدی به خود دید و از آن سو با رفتن خودروسازانی مانند هیوندایی، فولکس واگن و دوو، بخش خصوصی خودروسازی ایران به شدت ضعیف شد و از روی ناچاری به سراغ چینی‌ها رفت.

در حال حاضر مجموعه صنعت خودرو ایران با کاهش شدید تولید روبه‌رو و اوضاع به شکلی شده که چینی‌ها در بخش خصوصی آقایی می‌کنند و نفس بخش دولتی نیز به خودروهایی قدیمی وابسته است.

آمریکایی‌ها کافی‌اند

اگرچه حضور تک تک خودروسازان بزرگ دنیا در ایران می‌تواند به نفع صنعت خودرو کشور باشد و مردم را نیز خوشحال کند، اما قطعا آمدن آمریکایی‌ها به جاده مخصوص، اتفاقی به مراتب مهم تر از حضور امثال پژو و رنو و هیوندایی به شمار می‌رود. این اتفاق (اگر رخ بدهد)، نه تنها نشان دهنده پیشرفتی بزرگ در روابط سیاسی ایران و آمریکاست، بلکه به لحاظ فنی و تکنولوژیکی نیز رخدادی بسیار مهم برای جاده مخصوص محسوب می‌شود. جنرال‌موتورز، کرایسلر و فورد، سه خودروساز بزرگ آمریکا به حساب می‌آیند که در دنیا شهره‌اند و کیفیت و قیمت مناسب محصولات آنها زبانزد مردم جهان است و ایرانی‌ها نیز به واسطه ارتباطاتی از قبل، حس بسیار مثبتی نسبت به خودروهای آمریکایی دارند. پیش از انقلاب، جنرال موتورز به عنوان غول خودروسازی دنیا، در ایران حضور داشته و هنوز هم می‌توان در خیابان، خودروهای مونتاژی آن زمان این شرکت را (مانند شورولت و کادیلاک)، به چشم دید. با وجود این دید مثبت فنی به جنرال موتورز، ایرانی‌ها دید سیاسی مناسبی به آن ندارند، زیرا این غول صنعتی آمریکا بود که دووموتورز و پژو را از ایران راند. رفتن این دو خودروساز، برای صنعت خودرو ایران گران تمام شد و حالا اگر جنرال موتورز، خود راهی ایران شود، دیگر مانعی برای حضور دوباره پژو و دوو وجود نخواهد داشت، هرچند اگر آمریکایی‌ها میهمان جاده مخصوص شوند، دیگر شاید چندان نیازی به فرانسوی‌ها و کره‌ای‌ها نباشد.

وقتی فرانسوی‌ها بازیچه می‌شوند

اما بشنوید از فرانسوی‌ها که ظاهرا از ارتباط خودروسازی ایران و آمریکا به نوعی برآشفته شده و ناراضی‌اند. در سرمقاله اخیر روزنامه فیگارو چاپ پاریس این طور آمده که هزینه‌های تحریم صنعت خودرو ایران را شرکت‌های فرانسوی رنو و پژو داده‌اند، اما حالا جنرال موتورز آمریکا خود با «تهران» رابطه برقرار کرده است. منظور نویسنده سرمقاله، خروج خودروسازان فرانسوی از ایران به دلیل تحریم‌های آمریکاست که سبب شد رنو و پژو بازاری بزرگ را از دست بدهند. در ادامه این سرمقاله آمده که «با پیش‌بینی گرم شدن روابط میان تهران و واشنگتن، شرکت‌های آمریکایی بی‌سر وصدا در حال دردست گرفتن بازار ایران، کشوری غنی از نفت و گاز و شامل ۸۰میلیون مصرف کننده، هستند». نویسنده سرمقاله همچنین از قول یکی از صنعتکاران فرانسوی آشنا با بازار ایران، می‌گوید «بسیاری از بخش‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا، از جمله شرکت‌های حاضر در بورس نزدک (یکی از بازارهای اصلی بورس جهان)، در ماه‌های اخیر به ایران رفت و آمد داشته‌اند.» به گفته سرمقاله نویس فیگارو، خودروسازی ایران مورد توجه جنرال موتورز قرار گرفته و این غول آمریکایی با «ایران خودرو» رابطه برقرار کرده است. او تاکید می‌کند «حداقل از شش ماه پیش که نمایندگان جنرال موتورز به ایران رفت و آمد دارند، دیگر مسأله مطالعه بازار مطرح نیست، بلکه عقد قرارداد برای ازسرگیری فعالیت‌های جنرال موتورز مدنظر است».

سرمقاله نویس روزنامه فیگارو در ادامه مطلب خود، به مصوبه چند ماه پیش کاخ سفید مبنی بر تحریم مستقیم صنعت خودرو ایران، اشاره کرده و با ابراز تأسف از اینکه مقامات پاریس نسبت به این مصوبه آمریکایی واکنش درخوری نشان ندادند، می‌گوید «اوباما با ابلاغ این مصوبه یک پاکسازی واقعی در بازار خودرو ایران انجام داد و حالا اگر تهران و واشنگتن روابط خود را از سر بگیرند، شرایط برای صنایع آمریکایی هموار خواهد شد.» همچنین یکی از دیپلمات‌های فرانسه نیز در این مورد گفته که «ما بازیچه ایالت متحده آمریکا شده ایم.»

در پایان سرمقاله روزنامه فیگارو، به این موضوع اشاره شده که پاریس حتی گاهی از خواسته‌های واشنگتن نیز فراتر رفته و این موضوع پیش‌تر در اسناد ویکی لیکس نیز اشاره شده است، آنجا که در تلگراف سفارت آمریکا به پاریس گفته شده فرانسه به دلیل سازش‌ناپذیری در رابطه با موضوع هسته ای ایران، نوک شمشیر تحریم‌ها است.

اما آن طور که سرمقاله نویس فیگارو عنوان می‌کند، «بخشنامه اوباما (تحریم مستقیم خودروسازی ایران که به تعلیق فعالیت‌های رنو در این کشور منجر شد)، به مذاق خودروسازان فرانسوی خوش نیامده، به خصوص حالا که جنرال موتورز از این فشارها به نفع خود استفاده کرده است. وی ادامه داده که اقتصاد لبه دیپلماسی است و پشت این همه ممنوعیت، ایالات متحده چشمان خود را روی برخی مبادلات «سیاسی» که نقض کننده تحریم‌ها نیستند، بسته است.

سرمقاله نویس فرانسوی در نهایت به واکنش یکی از دیپلمات‌های ایرانی به گرم شدن روابط کشورش با آمریکا اشاره کرده و از قول او می‌گوید «فرانسوی‌ها باید بدانند که در صورت توافق ما و آمریکا، شرکت‌های آنها باید تنها خرده‌ها را جمع کنند.» او تاکید کرده که این شرایط باعث شد تا فرانسوی‌ها مواضع خود را در قبال تهران نرم کنند و دیدار روسای جمهور ایران و فرانسه در نیویورک نیز در همین چارچوب می‌گنجد.»