یخبندان جاده مخصوص

گروه خودرو- تولید انواع خودرو سواری در پنج ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته باز هم افت کرد تا خودروسازان سرمای تولید را در گرمای تابستان بچشند و همچنان چشم انتظار پایان عصر یخبندان جاده مخصوص بمانند. بنابر آمار ارائه شده از سوی انجمن خودروسازان، سه خودروساز بزرگ کشور تا پایان مردادماه تنها ۱۸۳ هزار و ۳۴۳ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده‌‌اند تا در مقایسه با پنج ماه سال گذشته، ۵/۴۳ درصد افت را تجربه کرده باشند. بزرگان جاده مخصوص در پایان مرداد سال گذشته نزدیک به ۳۳۰ هزار دستگاه تولید را به نام خود ثبت کرده بودند و سال قبل‌تر نیز تیراژی بیش از ۵۰۰ هزار دستگاه داشتند، اما تابستان ۹۲ برای آنها خوش یمن نبود و آمار اعلامی از حال زارشان خبر می‌دهد.

این نشان می‌دهد سایه بحران هنوز هم بر جاده مخصوص سنگینی می‌کند و باد مشکلات کماکان به پرچم خودروسازان می‌وزد. جاده مخصوصی‌ها البته امیدوارند دولت یازدهم و به خصوص محمدرضا نعمت‌زاده وزیر «صنعت، معدن و تجارت»، گره از کارشان باز کرده و کمک کند تا آنها دوباره به روزهای اوج خود برگردند یا حداقل نزدیک شوند. هرچند وزارت صنعت با اعلام برنامه‌های کوتاه مدت خود از جمله بازگرداندن قیمت‌گذاری به سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان و همچنین تعدیل و حذف قوانین دست‌و‌پاگیر بانکی، امید را به اردوی خودروسازان بازگرداند، اما به نظر می‌رسد مشکلات آنقدر زیادند که در مدت زمانی محدود نمی‌توان بر همه آنها فائق آمد. افزایش تیراژ خودروسازان و بازگرداندن آنها به روند طبیعی تولید، با توجه به مشکلات مهمی مانند گرانی ارز و کمبود مواد اولیه و از همه مهم‌تر تحریم‌های بین‌المللی، کاری یک‌شبه و دوشبه نیست؛ چه آنکه «تدبیر» می‌خواهد و البته «زمان»؛ «کلید» هم صد البته می‌خواهد؛ اما با قفل و زنجیرهایی که بر دست‌و‌پای صنعت خودرو بسته شده، بی‌تردید هر کلیدی به آن نخواهد خورد.

در واقع مشکلات و موانع پیش روی صنعت خودرو آنقدر زیاد به نظر می‌رسد که برای باز کردن قفل‌هایش باید «دسته کلید» ساخت و هر کلید را به قفلی انداخت؛ قفل ارز، قفل تحریم، قفل تسهیلات بانکی و قفل....

با این حال ظاهرا خودروسازان راه نجات کوتاه مدت خود را تنها در آزادسازی قیمت خودرو می‌دانند و معتقدند در اولین قدم باید «قفل قیمت‌گذاری» را باز کرد. آنها می‌گویند وقتی قیمت خودرو آزاد شود، بازار تعیین می‌کند چه خودرویی با چه قیمتی به فروش برود و این موضوع می‌تواند کمک بزرگی به حل مشکلات مالی بکند. البته وزیر صنعت نیز ظاهرا قول‌هایی در این مورد به خودروسازان داده و هیچ بعید نیست تا چندی دیگر شورای رقابت از پروسه قیمت‌گذاری حذف و کار دوباره به سازمان حمایت و در نهایت به آزادسازی بکشد. این در شرایطی است که کارشناسان معتقدند آزادسازی قیمت نمی‌تواند تولید خودرو را به روزهای اوج بازگرداند و باید مشکلات و موانع موجود بر سر راه تولید را یک به یک حذف و پس از آن به افزایش تولید امیدوار بود.

یخ تولید آب نشد

اما به سراغ آمار تولید خودروسازان در پنج ماه ابتدایی امسال برویم و ببینیم سه غول جاده مخصوص، در این مدت چه کرده‌‌اند. ابتدا از ایران‌خودرو شروع کنیم که بیشترین تیراژ را در پنج ماه نخست امسال داشته است. این خودروساز البته در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۵۴ درصد افت را به خود می‌بیند و به جز رانا سایر محصولاتش کاهش تیراژ داشته‌اند. در بین محصولات ایران خودرو، پژو ۲۰۶ با تیراژی ۹ هزار و ۸۶ دستگاهی، ۱/۶۰ درصد افت تولید داشته است. ظاهرا ایران خودرو فقط مدل‌های تیپ ۵ و V۸ پژو ۲۰۶ را به تولید می‌رساند و فعلا خبری از مدل‌های اتومات این خودرو نیست. دیگر پژویی تولید ایران خودرو، ۴۰۵ نام دارد که افتی ۵/۶۲ درصدی را در پنج ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته از خود به جا گذاشته است. همچنین پژو پارس هم که دیگر محصول ایران خودرو به شمار می‌رود، حدود ۱۴ درصد کاهش تیراژ را به خود می‌بیند. پارس و ۴۰۵ علاوه بر تهران، در سایت‌های شهرستانی ایران خودرو نیز به تولید می‌رسند و در حال حاضر پرتیراژترین محصولات این شرکت به شمار می‌روند. ایران خودرو تا دو سال پیش محصولی دیگر از پژو به نام ۲۰۷ را نیز به تولید می‌رساند، اما این خودرو دیگر جایی در خطوط تولید ندارد. در بین دیگر محصولات ایران خودرو؛ اما سمند نیز با کاهش تولید روبه‌رو شده است. این محصول که در سایت‌های شهرستانی ایران خودرو نیز به تولید می‌رسد، در پنج ماه ابتدایی امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۶۷‌درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. همچنین از سوزوکی گرندویتارا نیز خبر می‌رسد که در بازه زمانی موردنظر تنها ۳۴۵ دستگاه تیراژ داشته و در پی آن متحمل افت ۴/۷۳ درصدی شده است. ویتارا تحت لیسانس شرکت سوزوکی ژاپن و در سایت خراسان ایران خودرو مونتاژ می‌شود.

اما سری هم به رانا بزنیم، محصولی که از آن با نام دومین خودرو ملی کشور یاد می‌شود و تولید آن طی پنج ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد زیادی کرده است. رانا تا پایان مردادماه امسال هفت هزار و ۳۷۴ دستگاه تیراژ داشته، حال آنکه در پنج ماه مشابه سال ۹۱، تنها ۴۳۲ دستگاه از این محصول به تولید رسیده بود.

از ایران خودرو بگذریم و به سایپا برویم. طبق آمار، سایپایی‌ها ۵۱ هزار و ۱۵۸ دستگاه خودرو سواری در پنج ماه ابتدایی امسال به تولید رسانده‌‌اند و این سبب شده نسبت به مدت مشابه سال گذشته، حدود ۱۱ درصد افت تولید را تجربه کنند.

سایپا با کمک زیرمجموعه اش پارس خودرو، تنها ۸۱ هزار و ۸۷۰ دستگاه پراید را در پنج ماه ابتدایی امسال به تولید رسانده که این رقم در مقایسه با تیراژ حدودا ۱۳۸ هزار دستگاهی مدت مشابه سال گذشته، افت بیش از ۴۰ درصدی تولید این محصول را در پی داشته است. با این حال پراید همچنان پرتیراژترین خودرو تولید داخل به شمار می‌رود و البته ارزان‌ترین نیز هست.

دیگر محصول سایپا به نام تیبا نیز در پنج ماه نخست امسال تیراژی ۱۱ هزار و ۸۷۷ دستگاهی از خود به جا گذاشته است. این محصول که از آن با نام خودرو ملی سایپا یاد می‌شود، در مقایسه با پنج ماه سال گذشته تیراژش تقریبا ۲ برابر شده و این نشان می‌دهد سایپایی‌ها نسبت به سال گذشته اوضاع بهتری در تولید تیبا دارند. تیبا البته در سایت کاشان سایپا به تولید می‌رسد و جاده مخصوص میزبان آن نیست.

از سایپا بگذریم و به پارس خودرویی‌ها نیز سری بزنیم. آنها در حالی سومین خودروساز بزرگ ایران به شمار می‌روند که در پنج ماه نخست امسال فقط ۲۵ هزار و ۶۰۹ دستگاه تیراژ داشته‌اند. طبق آمار، مگان به عنوان یکی از محصولات رنویی پارس خودرو، با افتی ۳/۸۷ درصدی نسبت به پنج ماه سال گذشته روبه‌رو شده و در این مدت تنها ۹۱۹ دستگاه تیراژ داشته است.

دیگر محصول مونتاژی پارس خودرو به نام نیسان تیانا نیز در پنج ماه نخست امسال تنها ۴۹۰ دستگاه تولید داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت بیش از هفت درصد را به خود می‌بیند. همچنین از تندر-۹۰ (محصولی که به طور مشترک در ایران خودرو و پارس خودرو تولید می‌شود)، خبر می‌رسد که در بازه زمانی موردنظر کمتر از ۱۱ هزار دستگاه از این خودرو به تولید رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد تندر-۹۰ در مقایسه با پنج ماه سال گذشته افتی حدودا ۶۷ درصدی را تجربه کرده است. به صورت تفکیکی نیز ایران خودرویی‌ها نزدیک به ۷۸ درصد و پارس خودرویی‌ها نیز حدود ۶۲ درصد کاهش تولید در تندر-۹۰ داشته‌اند.

افت تولید تندر-۹۰ با مشکلات به وجود آمده بر سر راه ماندن رنو در ایران مرتبط است. رنویی‌ها دو سه ماهی می‌شود که با تحریک ایالات متحده آمریکا، فعالیت‌های خود را در ایران به حالت تعلیق درآورده و از همین رو تولید تندر و البته مگان با افت شدیدی مواجه شده است.

یخبندان جاده مخصوص