گشتی در آشفته بازار فروش قطعات یدکی خودرو

حمیدرضا بهداد

قسمت اول

یکی از مسائلی که معمولا صاحبان خودرو همیشه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، تهیه لوازم یدکی با کیفیت مورد نیاز خودرو است.

قطعاتی که از ایمنی و کیفیت خوب و البته از قیمت مناسب نیز برخوردار باشد حال با توجه به اینکه بیشتر خودروهایی که در سطح کشور تردد می‌کنند خودروهای ساخت داخل است، به طور طبیعی نباید مشکلی از جهت تامین لوازم یدکی وجود داشته باشد، اما موضوعی که در این مورد مطرح است اشباع بازار این قطعات توسط محصولات بی کیفیت است که هم شامل قطعات تولید داخل و هم محصولات وارداتی از سایر کشورها به خصوص چین می‌شود. خیابان ملت را بسیاری از دارندگان خودرو می‌شناسند چرا که این خیابان بورس قطعات یدکی خودرو در تهران است وارد این خیابان که می‌شوی با فروشگاه‌‌های متعدد فروش لوازم یدکی خودرو برخورد می کنی، فروشگاه‌هایی که با توجه به نوع تقاضا بخش زیادی ازخیابان ملت را اشغال کرده‌اند.

بر روی شیشه بیشتر این مغازه‌ها کلمه پراید، حک شده است که نشانگر عرضه و تقاضای بالای قطعات یدکی این خودرو است. بعد از پراید، مدل‌های مختلف پژو، از ۴۰۵ گرفته تا ۲۰۶ و همچنین انواع مدل‌های سمند دارای بیشترین تقاضا برای قطعات یدکی هستند.

موضوعی که بیشتر فروشندگان قطعات یدکی روی آن اتفاق نظر دارند، تامین قطعات این خودروها در بازار است. یکی از این فروشندگان به خبرنگار ما می‌گوید: خوشبختانه در زمینه عرضه، مشکلی نداریم و قطعات یدکی بیشتر خودروهای ساخت داخل در بازار موجود است و متقاضیان مشکلی برای تهیه آنها ندارند، اما موضوع نگران کننده، کیفیت پایین این لوازم است یکی دیگر از فروشندگان می‌گوید: درست است که از لحاظ کمیت، بازار در وضعیت مناسبی نسبت به تقاضا دارد ولی از لحاظ کیفی به هیچ وجه اوضاع مناسب نیست.

وی در مورد کیفیت پایین خودروهای ساخت داخل نیز می افزاید: با تمام احترامی که برای پیکان قائلم، اما بی کیفیت‌ترین خودرو را در حال حاضر پراید می دانم. قطعات یدکی این خودرو از کیفیت نازلی برخوردار است حال همین که در بازار شاهد عرضه و تقاضای بالای قطعات یدکی پراید هستید خود به خوبی گویای این نکته است.

وی در مورد قطعات یدکی وارداتی نیز معتقد است: فضای بیشتر فروشگاه‌های لوازم یدکی خودرو را اجناس بی کیفیت چینی پر کرده است. لوازمی که از قیمت بسیار ارزانی برخوردارند و همین قیمت پایین باعث تقاضای بالای آن شده است.

وی می‌افزاید: البته چینی‌ها، لوازم با کیفیت بالا هم تولید می‌کنند ولی متاسفانه واردکنندگان علاقه‌ای به آنها نشان نمی‌دهند زیرا سود در واردات قطعات بی کیفیت است. مردم نیز به خرید این نوع لوازم علاقه نشان می‌دهند، چون قدرت خریدشان پایین است.

فروشنده دیگری می‌گوید: علت پایین بودن کیفیت قطعات ساخت داخل، نبود حس رقابت بین تولیدکنندگان است. البته نه اینکه رقابت وجود ندارد اما این رقابت، ناسالم و بیشتر در جهت ارتقاء کمیت است تا کیفیت، سیستم نظارتی مناسبی هم که برقرار نیست. فروشنده دیگری در پاسخ به این سوال خبرنگار ما که پرسید تقاضا برای خرید لوازم قطعات یدکی بیشتر شامل چه خودروهایی می‌شود، می‌گوید: پراید و ۴۰۵ بیشترین تقاضا را دارد. البته دلیل دیگر هم، ارزانی لوازم یدکی آنهاست.

پژو ۴۰۵، بیشتر قطعات یدکی‌اش وارداتی چین است پراید هم که داخلی است.

وی کمترین تقاضا را مربوط به پژو ۲۰۶ می‌داند و می‌افزاید: خیلی کم پیش می‌آید که کسی برای قطعات یدکی فنی و یا موتور ۲۰۶مراجعه کند، ولی با توجه به اینکه، این خودرو دارای شتاب و سرعت بالایی بوده و بیشتر متعلق به قشر جوان جامعه است. به طور طبیعی آمار تصادف بدنه آن بالاست و بیشتر مراجعه‌کنندگان برای تهیه لوازم یدکی مربوط به بدنه آن، به ما مراجعه می‌کنند نه موتور.

باز هم چینی‌ها

فروشنده دیگری هم با تاکید بر کیفیت پایین پراید و پژو ۴۰۵ تصریح می‌‌کند: سمند هم دست کمی از آنها ندارد و از لحاظ قطعات یدکی از کیفیت مناسبی برخوردار نیست. وی با اشاره به ورود بیش از حد لوازم بی‌کیفیت چینی به بازار می افزاید: به تازگی شرکت‌های چینی لوازم بی‌کیفیت خود را با آرم و یا مارک‌های تقلبی کشورهای صنعتی و پیشرفته‌ای مانند آلمان و ژاپن به بازار ایران، قالب می‌کنند، که متاسفانه هیچ نظارتی از سوی گمرک به روی آنها وجود ندارد و این لوازم به راحتی بازار قطعات یدکی را اشباع کرد و به موضوعی حاد و معضلی در این زمینه تبدیل شده است.

موضوع دیگری که البته شاید مورد توجه درصد بسیار کمی از صاحبان خودرو باشد، تهیه قطعات یدکی خودروهای وارداتی مانند مگان، تویوتا، بنز و نظایر آنها است. با توجه به تعداد اندک این خودروها و همچنین کیفیت بالای آنها شاید تصور شود که کسی به فکر عرضه قطعات یدکی این خودروها در فروشگاه خود نباشد.

ولی به هر حال بیشتر فروشندگان قطعات یدکی بر این باورند که: عرضه قطعات یدکی خودروهای خارجی، توجیه اقتصادی ندارد. به عبارت دیگر برای آنها صرف نمی‌کند زیرا تعداد نسبتا کم این نوع خودروها و البته کیفیت بالای قطعات آنها، تقاضا را بسیار پایین آورده است. متقاضیان نیز برای تهیه قطعات یدکی این نوع خودرو، باید به دوستان و آشنایان خود در خارج از کشور متوسل شده و با قیمت بالایی این قطعات را در داخل، تهیه کنند.

تندر ۹۰ را ندیده‌ایم

وقتی از فروشندگان در مورد قطعات یدکی خودروهای تندر ۹۰می‌پرسی، در جواب می‌گویند که قطعات یدکی تندر۹۰ هنوز به بازار نیامده و تنها در نمایندگی‌های خودرو موجود است، حتی بعضی از این فروشندگان منکر وجود همچنین خودرویی در کشور شده و ادعا می‌کنند که هنوز آن را در خیابان ندیده‌اند.