ثبت رسمی معاملات خودرو قانونمند می شود
مژگان میرزایی - در حال حاضر سه روش برای فروش خودرو در میان مردم رواج دارد. یکی از روش‌های متداول روش رسانه‌ای است که متقاضیان با مراجعه به روزنامه‌های کثیر‌الانتشار و یا سایت‌هایی که برای این منظور در نظر گرفته شده خودروی موردنظر خود را انتخاب می‌کنند.

روش دیگر مراجعه نمایشگاه های خودرو و روش آخر پارکینگ‌ها و یا مکان‌هایی است که شهرداری برای این منظور در نظر گرفته است. علاوه بر روش‌های مذکور برخی از مالکان خودرو با نصب مشخصات بر روی خودرو خود نظر خریداران را جلب می‌کنند. گذشته از فروش خودرو که همیشه با چالش و دشواری‌هایی همراه بوده، ثبت رسمی معاملات خودرو نیز برای مالک و خریدار مشکلاتی ایجاد کرده است.
طی چند سال اخیر به دلیل دردسرهای ثبت رسمی معاملات خودرو در دفاتر ثبت اسناد رسمی و همچنین عدم ارائه خدمات سریع تعویض پلاک در راهنمایی و رانندگی، میزان سند گریزی و معامله‌های به اصطلاح قولنامه‌ای خودرو به صورت قابل توجهی افزایش یافت. در گذشته خریداران و فروشندگان خودرو برای ثبت معاملات باید با صرف ساعت‌ها وقت، انبوهی از مدارک ریز و درشت ضروری و غیرضروری را برای دفاتر ثبت اسناد فراهم کرده و اوقات بسیاری را نیز در دفاتر اسناد رسمی تلف می‌کردند. در همین حین به دلیل وجود مشکلات بسیار در طرح‌های گذشته نیروی انتظامی طرحی را برای انجام معاملات پیشنهاد کرد تا تمام معاملات در یک نقطه و تحت‌نظر راهنمایی و رانندگی صورت پذیرد. اما طرح پیشنهادی از سوی نیروی انتظامی در همان ابتدا با مخالفت دفترخانه‌داران روبه‌رو و طرح از شکل اصلی خود خارج شد و سرانجام با توافق مسوولان هر دو روش با هم تلفیق و در راستای هم قرار گرفتند.
به دلیل به وجود آمدن مشکلات بسیار در مراحل انجام ثبت و صرف زمان بسیار برای انجام ثبت مبادلات موجب شد که مسوولان قانونمند کردن معاملات خودروی کشور را در دستور کار خود قرار دهند.
جلال ریخته‌گر قدیمی، رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران در خصوص جزئیات طرح قانونمند کردن معاملات خودروی کشور به خبرنگار ما می‌گوید: پس از گذشت 55سال و براساس قوانین بودجه سال 1379 و قانون تنظیم معاملات خودرو و بخشی از قانون دولت مصوب سال 1380 و همچنین قانون نظام صنفی مصوب سال 1382 و با هماهنگی رییس قوه‌قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، ادارات امور مشاورین املاک و فروشندگان خودرو، وزارت بازرگانی ، مرکز اصناف و بازرگانان ایران، دبیرخانه هیات مالی نظارت بر امور صنفی کشور، سازمان بازرگانی استان تهران و اداره امور اصناف و تشکل‌ها، اداره کل نظارت بر اماکن نیروی انتظامی، مجمع امور صنفی و صنوف توزیعی و اتحادیه صنف نمایشگاه‌داران تهران ، کلیه معاملات خودرویی در سطح کشور تا پایان سال قانونمند خواهد شد.
وی در ادامه تصریح کرد: فرمت نمونه‌های متحده شکل و یک‌نواخت (مبایعه‌نامه، اجاره به شرط تملیک، فروش تقسیطی، پیش‌فروش و فروش به صورت حوالجات) که از طریق صنف اتحادیه فروشندگان اتومبیل چاپ شده در اختیار متصدیان نمایشگاه‌های اتومبیل که دارای پروانه کسب معتبر و قانونی هستند قرار می‌گیرد. ریخته‌گر در ادامه تصریح کرد: فرم‌های پنج‌گانه‌ای که در اختیار متصدیان نمایشگاه‌ها قرار می‌گیرد دارای پروانه کسب معتبر و قانونی مطابق الگوی ۱۰ ساله هیات عالی نظارت بر سازمان‌های صنعتی کشور و همچنین دارای پروانه تخصصی اشتغال به شغل فروشندگی خودرو از سازمان ثبت است.رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران کلیه قراردادهای سلیقه‌ای و قول‌نامه‌ای را فاقد وجاهت قانونی دانست و اظهار داشت: کلیه دفاتر اسناد رسمی حوزه‌های ثبتی ملزم به رعایت مقررات اشاره شده هستند بنابراین کلیه قراردادهای قول‌نامه‌ای، مبایعه‌‌نامه‌های سلیقه‌ای فاقد هرگونه وجاهت قانونی بوده و دفاتر اسناد رسمی حوزه‌های ثبتی صرفا به لحاظ قراردادها تنظیمی متحد الشکل می‌توانند اقدام به انتقال رسمی خودرو کنند.وی در ادامه افزود: با توجه به قانونمند کردن معاملات خودرو ، شغل فروشندگی خودرو به عنوان یکی از مشاغل تخصصی از طریق قانون شناخته شده و مورد حمایت قانون قرار می‌گیرد.
ریخته‌گر قدیمی در رابطه با تعداد نمایشگاه‌های خودرو در سطح کشور گفت: در حال حاضر 20هزار نمایشگاه در سطح کشور مشغول به کار هستند. در استان تهران حدود 3هزار نمایشگاه فعالیت می‌کنند که از این تنها هزار واحد صنفی دارای پروانه کسب قانونی است. که این تعداد باید تا تاریخ 20/12/85 اعتبار خود را تمدید کنند.
رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران در مورد جدول کارمزد معاملات خودرو که در اختیار نمایشگاه‌داران قرار دارد گفت: جدول کارمزد از ابتدای تنظیم در اختیار نمایشگاه‌داران قرار گرفته و آنها ملزم به رعایت مفاد آن هستند.
وی در ادامه به مواردی ذکر کرد که نمایشگاه‌ دار در مقابل خرید و فروش خودرو بایستی به آنها پایبند شود. وی گفت: خریدار باید قبل از معامله، خودرو را به تایید کارشناس مورد اعتماد رسانده و پس از آن مبادرت به انجام معامله کند. نمایشگاه‌‌دار موظف است در صورتی‌که قبل از تنظیم سند رسمی خریدار از انجام معامله منصرف شود بیعانه پرداختی را به وی مسترد کند، نمایشگاه‌ها موظفند مشخصات کلیه خودروها را بر روی برچسب نوشته و برروی شیشه خودروها نصب‌کنند، مسوول نمایشگاه باید پس از انجام معامله و تنظیم سند در دفترخانه نسبت به دریافت کمیسیون خود طبق جدول از خریدار و فروشنده اقدام کند و در مقابل دریافت کمیسیون از طرفین معامله «قبض رسید وجه را با ذکر تاریخ و ارزش خودرو تنظیم و با قید شماره‌های تلفن خریدار و فروشنده به امضا آنان برساند.» ریخته‌گر تاکید کرد که مدیر نمایشگاه باید این دستورالعمل را قاب کرده و در معرض دید خریداران و فروشندگان قرار دهد و همچنین خریدار و فروشنده باید در صورت مشاهده هرگونه تخلف مراتب را با تلفن‌های 88740425-88742044-88748594 به اتحادیه نمایشگاه‌های اتومبیل با شماره تلفن 124 به واحد رسیدگی به شکایات سازمان بازرسی و نظارت اعلام کنند.