طرح خروج خودروهای فرسوده به کندی پیش می‌رود

صنعت خودروسازی جزو بزرگ‌ترین بنگاه‌های اقتصادی جهان محسوب می‌شود و کشور ما نیز در این خصوص قصد خودروساز شدن و دستیابی به بازارهای بین‌المللی را دارد. صنعت خودرو ایران در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و از تولید کمتر از ۱۰۰هزار دستگاه در سال ۷۳ به تولید بیش از یک میلیون دستگاه در سال ۸۵ رسیده است.

ولی آنچه مسلم است تنها تولید خودروهای جدید کافی نیست بلکه باید به موازات تولید، برای جمع‌آوری و بازیافت خودروهای فرسوده نیز برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد.

ضرورت اجرای طرح خروج خودروهای فرسوده

تولیدکنندگان یک محصول علاوه بر این که مسوول عملکرد و کیفیت تولیدات خود هستند در برابر تاثیرات آن بر محیط زیست نیز مسوول هستند.

صنایع خودروسازی نیز باید به این مهم توجه کنند و در تولید خودروهای مختلف مطابق با نیاز و سلیقه مشتری، تاثیر خودروهای تولیدی بر محیط‌زیست را نیز مورد توجه قرار دهند.

یکی از عواملی که در صنعت خودروسازی مطرح است دوره‌ای به عنوان عمر مفید است که در فاز طراحی هر خودرو تعریف می‌شود و به معنای زمان استفاده مفید از خودرو پیش از خرابی و جایگزینی آن با خودروی جدید است.

در کشورهای پیشرفته دنیا، عمر مفید خودرو بین چهار تا پنج سال است اما در کشور ما مصرف‌کننده ها به عمر مفید خودرو توجهی ندارند و اغلب در سطح شهرها شاهد تردد خودروهای بسیار قدیمی‌هستیم. از مشکلات خودروهای فرسوده مصرف زیاد بنزین و تولید گازهای آلاینده هوا با دوره حیات طولانی‌تراست. متوسط مصرف بنزین در کشور ما ۱۷لیتر است که این مقدار ۶/۵لیتر بیشتر از استانداردهای جهانی است.

علاوه بر این متوسط دوره زمانی حیات آلاینده‌های منتشر شده از خودروهای جدید که اگزوز آنها مجهز به سیستم تبدیل کاتالیزوری است در حدود ۸۰درصد کمتر از خودروهای مشابه بدون تجهیز اگزوز به این سیستم است. در حقیقت مشکل خودروی فرسوده یک مساله ملی است که چند سالی است در قالب برنامه‌های توسعه و تبصره‌های بودجه مورد توجه مسوولان قرار گرفته و طرح جمع‌آوری خودروهای فرسوده در حال اجراست.

اهداف و عملکردهای دولت در زمینه خروج خودروهای فرسوده خروج تمام خودروهای فرسوده کشور تا پایان برنامه چهارم توسعه که حدود یک‌میلیون و ۲۵۰هزار دستگاه برآورد می‌شود از سیاست‌های کلان دولت در این زمینه است. براساس اعلام مراجع رسمی‌در سال ۸۴ (سال نخست برنامه چهارم توسعه) ۳۶هزار خودرو فرسوده از رده خارج شد، در سال ۸۵ نیز ۱۵۰هزار خودرو دوگانه‌سوز جایگزین خودروهای فرسوده شد که حدود ۵۰هزار دستگاه از آنها بدون مخزن تحویل مشتری شده که قرار است بتدریج برای نصب مخزن فراخوان شوند. در حالی که تکلیف دولت برای خارج کردن خودروهای فرسوده درسال ۸۵ خروج ۲۵۰هزار دستگاه بود. امسال نیز براساس تبصره ۱۳دولت موظف است ۵۰۰هزار خودرو فرسوده را از رده خارج کرده و خودروهای گازسوز جایگزین آنها کند.

دلایل عدم دسترسی به اهداف تعیین شده

هرچند از نیمه دوم سال گذشته طرح خروج خودروهای فرسوده شتاب گرفته ولی با اهداف تعیین شده در برنامه چهارم توسعه فاصله زیادی دارد. یکی از دلایل اصلی کندی اجرای طرح خروج خودروهای فرسوده پیوند زدن این با گازسوز کردن خودروها است. تامین مخزن ویژه گاز، برای خودروهای گازسوز مهم‌ترین مشکل خودروسازان در این مسیر است چرا که نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا به میزان تکلیف شده در برنامه‌های دولت مخزن گاز خودرو در دنیا تولید نمی‌شود و این طرح براساس واقعیت و توان موجود پایه‌ریزی نشده است.