پاییز آبی- نارنجی در جاده مخصوص
گروه خودرو- فصل بهار اگرچه یادآور سرسبزی و باروری است، اما این روزها برای خودروسازان کشور نه تنها چنین تصویری را تداعی نمی‌کند که بیشتر فصل خزان و زردی را به آنها می‌نمایاند.

این را آمار تولید خودرو در بهار امسال می‌گوید، آماری که از کاهش ۳/۳۶ درصدی تیراژ سه خودروساز بزرگ کشور در مقایسه با بهار سال گذشته حکایت دارد.
بنابر آماری که وزارت «صنعت، معدن وتجارت» منتشر کرده و روی سایت رسمی انجمن خودروسازان موجود است، ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو به عنوان غول‌های خودروسازی کشور افتی 67 هزار و 224 دستگاهی را به خود می‌بینند و هر سه خودروساز به صورت تفکیک شده نیز کاهش تولید را تجربه کرده‌اند.
به جز مگان، تندر-۹۰، تینا، پژو۴۰۵ و رانای تازه وارد، سایر خودروهای داخلی با افت تولید در بهار امسال و نسبت به بهار ۹۰ روبه‌رو شده‌اند و این نشان می‌دهد خودروسازی ایران به معنای واقعی درگیر «بحران» شده است.
تا دیروز اگر بحث، بحث کیفیت بود و قیمت، حال باید موضوع تولید را هم در کنار این دو گذاشت و فکری به حال هر سه شان کرد، هرچند به نظر می‌رسد در این اوضاع و احوال اقتصادی کشور، باید حل مشکل تولید را در اولویت قرار داد.
روزگاری بود که همه، از وزارت راه گرفته تا پلیس و حتی شهروندان نسبت به رشد تولید خودرو و به اصطلاح شلوغ شدن خیابان‌ها گله می‌کردند، اما حال همان «رشد تولید» نیز که به نوعی تنها مزیت خودروسازی ایران به شمار می‌رفت، متوقف و تولید در سیری نزولی دست و پا می‌زند.
آن طور که خودروسازان می‌گویند، در حال حاضر اصلی ترین مشکل صنعت خودرو کشور کمبود «نقدینگی» است و چون «پول» نیست، توان تولید قطعه سازان پایین آمده و آنها نمی‌توانند قطعات موردنیاز خودروسازان را تامین کنند.
البته در کنار این موضوع، بحث محدودیت‌های بین‌المللی به ویژه مشکل بزرگی به نام نقل و انتقال پول نیز وجود دارد که به سهم خود روند تولید خودروسازان را مختل کرده است.
این موضوع البته بیشتر در ایران خودرو و پارس خودرو به چشم می‌آید، زیرا این دو با شرکت‌های پژو ، رنو و نیسان کار می‌کنند و این شرکت‌ها یا عمدا تامین قطعات را محدود کرده اند و یا قوانین بین‌المللی (محدودیت‌ها) سبب شده نتوانند به راحتی با خودروسازی ایران کار کنند.
به گفته برخی کارشناسان، پژو هم اکنون تامین قطعات برای ایران را محدود کرده و این موضوع به وضوح در آمار تولید سه ماهه آبی‌های جاده مخصوص قابل مشاهده است. گفته می‌شود عقد تفاهم نامه همکاری میان پژو و جنرال موتورز آمریکا دلیل اصلی محدود شدن روابط پژو و ایران است، اما هیچ منبع رسمی این موضوع را تایید نکرده است.
البته رنو به عنوان دیگر خودروساز فرانسوی حاضر در ایران، دلش با جاده مخصوصی‌هاست، اما محدویت‌های بین‌المللی به خصوص مشکلاتی که بر سر راه نقل و انتقال پول وجود دارد، اجازه نمی‌دهد این شرکت به راحتی و بدون دغدغه در ایران کار کند.
حال این وسط موضوعی که بیشتر عجیب به نظر می‌رسد و چندان قابل هضم نیست، افت تولید خودروهای تقریبا داخلی سازی شده‌ای مثل پراید و سمند است.
انتظار می‌رود این نوع خودروها به لحاظ اینکه ساخت داخلی نزدیک به 100 درصد دارند، با افت تیراژ روبه‌رو نشوند، اما در بهار امسال نه تنها این اتفاق نیفتاده، که افتی قابل توجه گریبانشان را گرفته است.
حال در این شرایط قول وامی دو هزار میلیاردی به خودروسازان داده شده تا شاید با پرداخت آن، صنعت خودرو بتواند دوباره به روزهای پرتیراژ خود برگردد، هرچند که در پرداخت چنین وامی از سوی دولت، تردید وجود دارد.
206 هر روز کمتر از دیروز
به سراغ آمار برویم و ببینیم انواع خودروهای سواری کشور طی بهار امسال و در مقایسه با بهار سال گذشته چه افت و خیزی داشته است.
از ایران خودرو شروع کنیم، شرکتی که در سه ماه نخست امسال 104 هزار و 494 دستگاه محصول سواری به تولید رسانده و 1/30 درصد افت تیراژ را به خود می‌بیند.
ایران خودرو که محصولات اصلی اش را پژویی‌ها تشکیل داده اند، در تولید پژو ۲۰۶، ۲۰۷، پارس، سمند و سوزوکی گرندویتارا افت را به خود می‌بینند، اما آمار پژو۴۰۵، تندر-۹۰ و رانای این شرکت مثبت است.
در این بین، پژو 206 تنها 15 هزار و 701 دستگاه طی بهار 91 تیراژ داشته و این آمار سبب شده 206 در مقایسه با بهار سال گذشته 2/63 درصد افت تیراژ داشته باشد.
این خودرو هم‌اکنون قیمت‌هایی نامتعارف در بازار دارد که از همین کاهش تولید سرچشمه می‌گیرد.
افت تولید 206 همچنین توقف فروش اعتباری این محصول را نیز به دنبال داشته و سبب شده ایران خودرو نتواند 206‌های پیش فروش شده را به موقع تحویل ثبت نام کنندگان دهد.
در کنار ۲۰۶، البته «۲۰۷ آی» نیز کاهش تولید را طی سه ماه امسال تجربه کرده و ایران خودرو تنها یک هزار و ۷۳۰ دستگاه از این خودرو را به تولید رسانده است.
طبق آمار، تولید 207 در مقایسه با بهار سال گذشته نصف شده و این محصول هم اکنون با قیمت بسیار بالا و کاذبی در بازار به فروش می‌رسد.
همچنین پژوپارس نیز دست کمی از ۲۰۶ و ۲۰۷ ندارد، به نحوی که ایران خودرو ۱۱ هزار و ۴۹۱ دستگاه از این محصول را طی سه ماه نخست امسال تولید کرده و ۶/۳۲ درصد افت را به خود می‌بیند.
ظاهرا دیگر قرار نیست پارس در جاده مخصوص به تولید برسد، زیرا تمام پارس‌های ساخته شده طی بهار امسال در سایت‌های مازندران و خراسان تولید شده اند.
سایت خراسان البته سوزوکی گرندویتارا نیز مونتاژ می‌کند، که طبق آمار، تنها ۸۲۱ دستگاه از این شاسی بلند ژاپنی را طی بهار امسال به تولید رسانده است. ویتارا در مقایسه با بهار سال گذشته ۲/۱۶ درصد افت کرده و در حال حاضر قیمت کاذبی در بازار دارد.
دیگر محصول ایران خودرو که در بهار امسال با افت روبه‌رو شده، سمند است که با تیراژی 28 هزار و 34 دستگاهی، افتی 6/15 درصدی را نسبت به بهار سال گذشته به خود می‌بیند.
افت تولید خودروهای مذکور در حالی است که پژو۴۰۵ توانسته آماری ۳۳ هزار و ۷۹۳ دستگاهی را از خود به جا بگذارد و ۸/۲ درصد رشد تیراژ را تجربه کند.
با این شرایط، 405 باز هم به محصول اول ایران خودرو تبدیل شده و فعلا جایگاه خود را از 206 پس گرفته است.
از پژو و سمند که بگذریم، ایران خودرویی‌ها در بهار امسال ۸۱ دستگاه رانا را تولید کرده اند، حال آنکه حدود ۲۰ هزار دستگاه از این خودرو پیش فروش شده و باید تا شب عید امسال تحویل ثبت‌نام‌کنندگان شوند.
در این شرایط، ایران خودرو قصد دارد حدود شش هزار دستگاه رانای دیگر را نیز از فردا پیش فروش کند.
به نظر می‌رسد ایران خودرویی‌ها به دنبال تامین نقدینگی از ناحیه پیش فروش رانا هستند.
پراید باز هم ترمز کرد
اما ببینیم نارنجی‌های جاده مخصوص که ۴۶/۳ درصد افت کرده‌اند در بهار امسال چه کارنامه‌ای از خود به جا گذاشته اند.
هرچند از پراید به عنوان خودرویی کاملا داخلی یاد می‌شود، اما این محصول نیز در بهار امسال افت تیراژی شدید را تجربه کرده است.
طبق آمار، پراید که علاوه بر سایپا در پارس خودرو و سایت سامیار کاشان نیز به تولید می‌رسد، نسبت به بهار سال گذشته ۸/۴۴ درصد افت تولید را به خود می‌بیند.
پراید خودرویی بود که همواره طی سال‌های گذشته با رشد تیراژ روبه‌رو بود اما مشکلات تولید گریبان این محصول را نیز به عنوان ارزان‌ترین عضو داخلی بازار خودرو کشور گرفته است.
در مجموع ۸۳ هزار و ۴۴۷ دستگاه پراید طی بهار ۹۱ تولید شده و این به‌آن معناست که سایپا افتی ۶۷ هزار و ۲۲۴ دستگاهی را در تولید این خودرو تجربه کرده است.
پراید در حال حاضر قیمتی بالای 10 میلیون تومان در بازار دارد.
از پراید که بگذریم، تیبا نیز به عنوان محصول ملی سایپا با افت تولید طی بهار امسال روبه‌رو شده است. این خودرو که در سایت سامیار کاشان به تولید می‌رسد، در بهار امسال سه هزار و ۴۱۷ دستگاه تیراژ داشته و در مقایسه با بهار سال گذشته ۴۵ درصد افت را به خود می‌بیند. تیبا نیز با وجود آنکه قرار بود خودرویی ارزان باشد، هم اکنون تا مرز ۱۴ میلیون تومان نیز در بازار پیش رفته و کارشناسان دلیل آن را کمبود عرضه می‌دانند.
مگان رشد کرد
به پارس خودرو برویم، شرکتی که خود ۳۴/۶ درصد افت کرده اما مگان آن توانسته ۳/۴۱ درصد در مقایسه با بهار سال گذشته رشد کند.
پارس خودرویی‌ها در بهار امسال سه هزار و 886 دستگاه مگان را تولید کرده‌اند و این نشان می‌دهد اوضاع تولید مگان نسبتا عادی است.
دیگر خودرویی که در پارس خودرو با رشد تیراژ روبه‌رو شده، نیسان تینا نام دارد که در مقایسه با بهار سال گذشته ۱۴۱ دستگاه افزایش تیراژ را تجربه کرده است.
این در حالی است که پارس خودرویی‌ها حتی یک دستگاه نیسان قشقایی را نیز در بهار امسال به تولید نرسانده اند. همچنین تیراژ ماکسیما نیز از 588 دستگاه بهار سال گذشته به 252 دستگاه در بهار امسال رسیده است.
افت و خیز تندر-۹۰
دیگر رنویی صنعت خودرو ایران یعنی تندر-90 اگرچه در مجموع با افزایش تیراژ طی بهار امسال روبه‌رو شده، اما ایران خودرو و پارس خودرو (دو تولیدکننده تندر) آماری متفاوت از یکدیگر را در مورد این خودرو به جا گذاشته‌اند.
طبق آمار، ایران خودرو در بهار امسال هشت هزار و ۲۰۸ دستگاه تندر-۹۰ را به تولید رسانده، که در مقایسه با بهار سال گذشته رشدی ۴/۵۸ درصدی را به خود می‌بیند.
این در حالی است که پارس خودرو با تولید 11 هزار و 869 دستگاه تندر، 21 دستگاه نسبت به بهار 90 افت تیراژ داشته است.
در مجموع ۲۰ هزار و ۷۷ دستگاه تندر-۹۰ در بهار امسال به تولید رسیده که نسبت به بهار سال گذشته از رشدی ۵/۱۷ درصدی حکایت می‌کند.
رنویی‌ها به تازگی از هشت محصول جدید خود که قرار است در جاده مخصوص بسازند، رونمایی کرده و تاکید کرده‌اند که در خودروسازی ایران خواهند ماند.