بغداد؛مقصد جذاب صادراتی برای خودروهای ایرانی

از هر ۱۰ خودروی وارداتی به کشور، ۶ خودرو کره‌ای است

گروه خودرو- رشد صادرات و کاهش واردات خودرو، در کنار افت توامان صدور و ورود قطعات منفصله (CKD) در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، نتیجه فعالیت ۱۱ ماه امسال خودروسازان و قطعه‌سازان کشور است. بنابر آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران، واردات خودرو به کشور طی ۱۱ ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، در حالی از نظر ارزش با افتی ۴۹/۲۴ درصدی مواجه شده است که تا پایان بهمن‌ماه، ۳۴ هزار و ۸۷۵ دستگاه انواع خودروهای خارجی از مرزهای ایران عبور کرده‌اند.

ارزش کل خودروهای وارداتی به کشور طی ۱۱ ماه امسال،۲۴۰ میلیون و ۶۹۵ هزار دلار است.

اگرچه بازار خودرو ایران هم‌اکنون میزبان برندهای مختلف خودروسازان خارجی است، اما طبق آمار گمرک، برندهای کره‌جنوبی، ژاپن و آلمان میهمانان عمده این بازاربه حساب می‌آیند، به نحوی که از مجموع ۳۴ هزار و ۸۷۵ دستگاه خودرو وارد شده، ۲۱ هزار و ۸۰۴ دستگاه معادل ۵۵/۶۲ درصد کل، متعلق به کره‌جنوبی بوده و هفت هزار و ۹۸ دستگاه نیز که معادل ۳۶/۲۰ درصد وارداتی‌ها می‌شود، در اختیار برندهای ژاپنی است.

همچنین یک هزار و ۶۵۴ دستگاه یعنی ۷۵/۴ درصد از کل خودروهای وارداتی به کشور طی ۱۱ ماه امسال نیز به برندهای آلمانی مربوط می‌شود.

اما طبق آمار گمرک، از جنبه کشورهای مبدا واردکننده خودرو به ایران، کره در شرایطی باز هم اول است که امارات متحده عربی جایگاه دوم را به خود اختصاص داده و کویت نیز مکان سوم را در اختیار دارد، به نحوی که تا پایان بهمن ماه امسال ۱۵ هزار و ۸۷۲ دستگاه خودرو به ارزش ۲۴۹ میلیون و ۲۹۸ هزار دلار از طریق کره وارد بازار خودرو ایران شده و هشت هزار و ۸۵۲ دستگاه خودرو نیز به ارزش ۲۱۳ میلیون و ۷۹۸ هزار دلار از طریق امارات متحده‌عربی به ایران وارد شده است.

کویت نیز که در آمار ۱۱ ماه امسال به جمع سه کشور عمده صادرکننده خودرو به ایران آمده، در مجموع سه هزار و ۳۱۵ دستگاه خودرو به ارزش ۶۵ میلیون و ۸۸۹ هزار دلار، به ایران صادر کرده است.

کشورهایی نظیر امارات متحده عربی و کویت، خودروساز به حساب نمی آیند، اما به دلیل اینکه برخی واردکنندگان حقیقی، اقدام به واردات خودرو از این کشورها می‌کنند، نام امارات و کویت نیز در لیست گمرک ایران، در ردیف صادرکنندگان خودرو به کشور قرار می‌گیرد.

واردات خودرو از این کشورها در شرایطی صورت می‌گیرد که این موضوع در برخی موارد، مشکلاتی را نیز در زمینه ارائه خدمات پس از فروش برای مشتریان ایجاد می‌کند، به نحوی که برخی واردکنندگان حقوقی، از ارائه این خدمات به خودروهای وارد شده توسط افراد حقیقی، شانه خالی می‌کنند.

افت واردات CKD

اما نگاهی نیز به آمار واردات قطعات منفصله (CKD) بیندازیم. بنابر آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، طی ۱۱ ماه امسال در مجموع ۱۷۰ هزار و ۲۴۷ تن انواع قطعه به ارزش یک میلیارد و ۷۷۰ میلیون دلار وارد کشور شده است. این در شرایطی است که آمار مزبور، از کاهش ۶/۱۲ درصدی ارزش واردات قطعه در مقایسه با سال گذشته حکایت دارد.

همچنین از لحاظ وزنی نیز، قطعات وارد شده به کشور طی ۱۱ ماه امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افتی ۶۴/۷ درصدی را تجربه کرده است.

افت واردات قطعه به کشور اگرچه از یک نگاه، نشان دهنده افزایش داخلی سازی در خودروسازی کشور است،

اما از دید دیگر، به مسائل و مشکلاتی که تحریم‌ها در راه تامین قطعات خودروسازان داخلی به وجود آورده اند، نیز مربوط می‌شود.

در حال حاضر اگر نگاهی به آمار تولید برخی خودروهای مونتاژی کشور بیندازیم، در برخی موارد مانند ریو، نیسان رونیز و تندر-۹۰، با کاهش تولید مواجه می‌شویم و این موضوع از عدم تامین به موقع قطعات خودروهای موردنظر، نشات می‌گیرد.

فرانسه در صدر واردات CKD

طبق آمار گمرک، فرانسه صاحب بیشترین درصد قطعات وارداتی به ایران است و ژاپن و چین نیز در رده های بعدی قرار دارند.

طی ۱۱ ماه امسال ارزش کل قطعات وارداتی از فرانسه به ایران۵۹۰ میلیون و ۶۵۲ هزار دلار است و این رقم، ۳۷/۳۳ درصد از کل قطعات وارد شده به کشور را تا پایان بهمن ماه، شامل می‌شود.

ژاپن نیز که ۲۷ درصد از قطعات وارداتی به کشور طی ۱۱ ماه امسال را در اختیار دارد، به ارزش ۴۷۹ میلیون و ۵۴۹ هزار دلار، قطعه وارد ایران کرده است.

واردات قطعه از فرانسه و ژاپن به کشور در شرایطی است که طی ۱۱ ماه امسال، چین نیز توانسته رقمی معادل ۱۲۹ میلیون و ۹۵۸ هزار دلار قطعه در اختیار خودروسازی ایران قرار دهد و این موضوع از سهم ۳۴/۷ درصدی چینی‌ها در قطعات وارداتی به ایران طی ۱۱ ماه امسال حکایت می‌کند.

این موضوع در شرایطی است که قطعات چینی همواره مورد اعتراض مصرف کنندگان و حتی خود تولیدکنندگان بوده و هست، تا جایی که هم اکنون مراکز ارائه کننده خدمات پس از فروش خودروسازان نیز نسبت به ورود قطعات بی‌کیفیت چینی به بازار لوازم یدکی کشور، هشدار داده و ابراز نگرانی می‌کنند.

فراوانی و قیمت پایین، دلیل اصلی رویکرد به قطعات چینی به شمار می‌رود.

بیشتر خودروها به عراق رفت

هرچند براساس آمار گمرک، صادرات خودرو در ۱۱ ماه سال جاری نسبت به ماه‌های گذشته تا حدودی افزایش داشته، با این حال خودروسازان هنوز نتوانسته‌اند برنامه صادراتی سال گذشته را محقق کنند و از برنامه صادراتی سال جاری نیز عقب هستند، به‌طوری‌که بر اساس آمار اعلام شده از سوی گمرک در ۱۱ ماه گذشته سال جاری خودروسازان در مجموع موفق به صادرات ۳۸هزار و ۵۷۷ دستگاه انواع خودرو سواری به ارزش ۲۵۷ میلیون دلار شدند که آمار مذکور از رشد ۲۹/۴۰ درصدی صادرات خودرو از لحاظ تعداد و رشد ۱۷ درصدی صادرات از لحاظ وزن حکایت دارد.

از سوی دیگر طی این مدت اکثر خودروهای داخلی به کشورهای عراق، ترکیه و مصر صادر شده، به طوری که در مجموع ۳۱‌هزار و ۱۸۶ دستگاه انواع خودرو به عراق،سه هزار و ۷۷۰ دستگاه به ترکیه و یک‌هزار و ۲۵ دستگاه نیز به مصر صادر شده است.

هرچند آمار ارائه شده از سوی گمرک نشان دهنده رشد صادرات خودرو سواری در ۱۱ ماه سال جاری است، اما برخلاف خودرو آمار مذکور از کاهش چشمگیر صادرات قطعات ckd حکایت دارد، به طوری که در ۱۱ ماه سال جاری خودروسازان در مجموع موفق به صادرات دو هزار و ۷۶۸ تن قطعات CKD به ارزش ۱۴ میلیون و ۱۴۰ هزار دلار شدند که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزن با کاهش ۱۳/۶۵‌ درصدی و از لحاظ ارزش نیز با کاهش ۷۴ درصدی مواجه بوده است.

کاهش صادرات قطعات CKD در حالی است که خودروسازان در حال حاضر در شش کشور مصر، ونزوئلا، سنگال، بلاروس، آذربایجان و سوریه سایت تولیدی راه‌اندازی کرده‌اند و قطعات صادراتی نیز به منظور تولید خودروهای داخلی به این سایت‌ها ارسال می‌شود که کاهش صادرات قطعات CKD نشان‌دهنده کاهش تولید در این کشورها است، از سوی دیگر با توجه به اینکه اکثر قطعات CKD از سوی خودروسازان به سایتهای تولیدی ارسال می‌شود می‌توان گفت که قطعه سازان در مدت زمان مذکور صادرات قابل توجهی نداشته‌اند.

کاهش صادرات قطعات CKD در ۱۱ ماه سال جاری موجب شد تا قطعات ارسالی تنها به سه کشور دارای سایت سوریه، ونزوئلا و مصر ارسال شود، که این امر بیانگر آن است که در ۱۱ ماه سال جاری هیچ قطعه‌ای برای دیگر سایت‌ها ارسال نشده است که با این شرایط می‌توان گفت در مدت زمان مذکور تولید در سایر کشورهای دارای سایت متوقف یا با کاهش چشمگیری همراه بوده است.

بر اساس آمار مذکور در ۱۱ ماه سال جاری در مجموع ۱۱ میلیون و ۵۷۹ هزار دلار قطعه به سوریه، یک میلیون و ۶۰۰ هزار دلار به ونزوئلا و ۷۹۵ دلار قطعه نیز به مصر صادر شده است.