ایسنا - در حالی که آمارها حاکی از کاهش حدود ۳۴ درصدی تولید داخلی انواع وسایل حمل‌و‌نقل عمومی طی هشت ماهه امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته است، با این وجود به نظر می‌رسد دلیل اصلی این کاهش تولید فقط متوجه خودروسازان نبوده و عوامل دیگری نیز در به وجود آمدن چنین وضعیتی موثر بوده‌اند.

هم‌اکنون ظرفیت‌ تولید اتوبوس‌های داخلی در دو شیفت کاری به حدود ۱۰ هزار دستگاه در سال می‌رسد و مشتریان عمده اتوبوس‌سازان، وزارت کشور و وزارت راه هستند.

وزارت کشور اتوبوس‌های درون‌شهری را خریداری و بین‌ شهرداری‌های کشور توزیع می‌کند و وزارت راه نیز در طرح نوسازی‌ ناوگان حمل‌و‌نقل اقدام به معرفی خریداری اتوبوس‌های بین‌شهری به اتوبوس‌سازان می‌کند.

در همین حال براساس مصوبه ستاد حمل‌و‌نقل و مدیریت مصرف سوخت، سهم وسایل نقلیه عمومی از سفرهای درون‌شهری تا پایان سال ۱۳۹۰ باید به حدود ۷۵ درصد برسد. برای دستیابی به هدف فوق تعداد اتوبوس‌های درون‌شهری باید از رقم ۲۲ هزار دستگاه فعلی به دست‌کم ۴۵ هزار دستگاه تا پایان سال ۱۳۹۰ برسند. برای اجرای چنین برنامه‌ای وزارت کشور باید به طور متوسط سالانه چهار هزار و ۵۰۰ دستگاه اتوبوس شهری خریداری کرده و تحویل شهرداری‌ها دهد. با این وجود به دلیل کمبود بودجه، وزارت کشور قادر نبوده طی سه سال گذشته قرارداد خرید جدیدی را با اتوبوس‌سازان داخلی منعقد کند.

بنابراین در شرایطی که طی سال اخیر عملا خریداری برای اتوبوس موجود نبوده، اتوبوس‌سازان نیز تولید خود را کاهش داده‌اند. اما در صورتی که بحث کمبود بودجه در وزارت کشور همچنان ادامه پیدا کند، بعید به نظر می‌رسد که این وزارتخانه بتواند طی ماه‌های باقی‌مانده امسال و همچنین طی سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ قرارداد خرید ۲۳ هزار دستگاه را با اتوبوس‌سازان داخلی امضا کند و اگر چنین وضعیتی رخ دهد، به احتمال زیاد زمینه برای واردات اتوبوس و خرید خارجی این محصول فراهم می‌شود و در چنین شرایطی بیکار شدن کارگران شرکت‌های داخلی اتوبوس‌ساز چندان دور از ذهن نخواهد بود.

هم‌اکنون هفت شرکت تولیدکننده اتوبوس در کشور فعالیت می‌کنند که تولید این شرکت‌ها در هشت ماهه امسال در مجموع نزدیک به ۴۵ درصد نسبت به مدت مشابه در سال قبل کاهش یافته و به هزار و ۵۶۳ دستگاه رسیده است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که اتوبوس‌سازان داخلی در هشت ماهه امسال فقط از حدود ۱۵ درصد ظرفیت تولید خود استفاده کرده‌اند. اتوبوس‌های تولید شده در هشت ماهه امسال به ترتیب حجم تولید شامل اتوبوس شهری گازسوز، اتوبوس شهری اسکانیا، اتوبوس ولوو، اتوبوس اسکانیا، اتوبوس بنز شهری، اتوبوس بنز بین شهری، اتوبوس مان RO۷، اتوبوس مگاترنس و اتوبوس شهری زامیاد بوده‌اند. این در حالی است که در مدت زمان یادشده هیچ تولیدی در زمینه اتوبوس شهری پیشرو یدک، اتوبوس شهاب شهری و اتوبوس شهاب گازسوز صورت نگرفت.