هشدار مسوولان نسبت به رشد تولید و تقاضای خودروهای دوگانه‌سوز
گاز به درد بنزین دچار می‌شود
این روزها آن طور که فعالان بازار می‌گویند، بخت و اقبال به خودروهای دوگانه‌سوز روی آورده و مشتریان ایرانی از بیم سرنوشتی که دولتی‌ها برای آینده بنزین مقدر کرده‌اند، می‌خواهند بار دیگر تجربه ناکام استفاده از دوگانه‌سوزها را تجربه کنند و حال آنکه کارشناسان، مسوولان و دست اندرکاران امر نگران تامین گاز مورد نیاز کشور در آینده هستند.
حمیدرضا بهداد
این روزها آن طور که فعالان بازار می‌گویند، بخت و اقبال به خودروهای دوگانه‌سوز روی آورده و مشتریان ایرانی از بیم سرنوشتی که دولتی‌ها برای آینده بنزین مقدر کرده‌اند، می‌خواهند بار دیگر تجربه ناکام استفاده از دوگانه‌سوزها را تجربه کنند و حال آنکه کارشناسان، مسوولان و دست اندرکاران امر نگران تامین گاز مورد نیاز کشور در آینده هستند.
همین یکی دو هفته پیش بود که مسعود میرکاظمی، وزیر نفت، طی اظهارنظری اعلام کرد که ایران در پیک مصرف روزانه با ۲۰۰میلیون مترمکعب کسری گاز روبه‌رو است و بحران در کمین این سوخت به سر می‌برد.
به گفته میرکاظمی، مصرف گاز در کشور طی شش ماه نخست امسال و در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته ۲/۱۰درصد افزایش یافته، حال آنکه در سه سال آینده، دیگر میدان گازی جدیدی در کار نخواهد بود.
نگرانی‌های گازی، البته تنها به خیابان طالقانی محدود نشده و بهارستانی‌ها نیز بیم بروز بحران در تامین گاز را دارند، به نحوی که کمیسیون انرژی مجلس طرحی را مبنی بر متوازن سازی مصرف گاز در کشور ارائه داده تا طی آن، مصرف گاز در تمامی بخش‌های جامعه، کنترل شود.
نگرانی‌های وزیر نفت و نمایندگان خانه ملت، در شرایطی است که گاز، سوختی با گستره مصرف وسیع شهری، به خصوص در زمستان است و این روزها که رونق به بازار خودروهای دوگانه‌سوز افتاده، بیم آن می‌رود که خاطره تلخ و ناخوشایند زمستان ۸۶ باز هم تکرار و تامین گاز با چالش و بحران روبه‌رو شود، زمستانی که طی آن نه تنها جایگاه‌های این سوخت به تعطیلی کشیده شد، بلکه گاز منازل و کارخانه‌ها نیز در مقطعی، قطع و بحران گازی به جدی‌ترین شکل ممکن طی سالیان گذشته خود را نشان داد.
آن روزها مردم پس آنکه بنزین در یکی از نیمه شب‌های تابستان ۸۶ سهمیه بندی شد، گاز را به عنوان ناجی باک خودروهای خود پذیرفته و با افزایش تقاضا برای دوگانه‌سوزها، تولید این نوع خودروها نیز رشد کرد و در نتیجه، مصرف گاز نیز سر به صعود گذاشت، اما تجربه زمستان همان سال، بسیاری از دوگانه‌سوز سوارها را از کرده خود پشیمان و افت تقاضا دامان بازار این محصولات را گرفت.
این در شرایطی بود که کاظم وزیری‌‌هامانه، وزیر نفت برکنار شده دولت نهم، کمی پیش‌تر از آغاز زمستان در نامه‌ای به وزیر وقت صنایع (علیرضا طهماسبی) هشدار داد که با توجه به افزایش پیک مصرف گاز، بحران گازی طی سال‌های آینده نصیب ایران خواهد شد. هامانه هر چند اشاره مستقیمی به موارد بحران‌زا در تامین سوخت گاز نکرده بود، اما از دید کارشناسان، اوج‌گیری تولید خودروهای دوگانه‌سوز در سال ۸۶ یکی از همین موارد بحران‌زا به حساب می‌آمد و به همین دلیل می‌بایست نسبت به تولید خودروهای دوگانه‌سوز که آن روزها روندی غیرمنطقی به خود گرفته بود، تجدیدنظر می‌شد.
البته از آن سو، مسوولان نیز با استناد به اینکه چون ایران پس از روسیه، بزرگترین کشور دارنده ذخایر گاز طبیعی دنیا به حساب می‌آید، معتقد بودند باید به جای واردات بنزین که هزینه گزافی در پی دارد، از گاز به عنوان سوخت جایگزین استفاده شود.
این در حالی بود که زمستان ۸۶ پیامی‌بسیار مهم و تامل‌برانگیز برای مسوولان امر داشت، پیامی با این مضمون که «دومین کشور دارنده گاز بودن» الزاما بدان معنا نیست که تامین گاز، همواره بدون کم و کاست امکان پذیر بوده و این سوخت را می‌توان ناجی مصرف سرسام‌آور بنزین نیز دانست.
حتی مرکز پژوهش‌های مجلس نیز چند سال پیش و قبل از آنکه تولید خودروهای دوگانه‌سوز روندی رو به رشد به خود بگیرد، اعلام کرد که «تامین گاز» اصلی‌ترین چالش پیش روی تولید این خودروها در آینده است. این مرکز معتبر، بعدها نیز در نتیجه تحقیقات خود، درباره تولید دوگانه‌سوزها، طرح دولت در این زمینه را بلندپروازانه قلمداد کرد.
با نگاهی به شرایط فعلی بازار خودرو و در نظر گرفتن هشدارهای مسوولان درباره آینده گاز، می‌توان اینگونه استنباط کرد، که همان طور که سهمیه بندی بنزین، مشتریان را به خرید دوگانه‌سوزها ترغیب کرد، در حال حاضر نیز آینده بنزین که بر مبنای آزادسازی قیمت این سوخت طی پنج سال آینده، رقم خورده، باز هم ایرانی‌ها را به سمت خودروهای دوگانه‌سوز سوق داده است.
حال آنکه بیم آن می‌رود، تجربه زمستان ۸۶، بار دیگر تکرار و نه تنها مشتریان را از کرده خود پشیمان کند، بلکه با رشد تقاضا و در نتیجه رشد تولید دوگانه‌سوزها، ایران یک قدم بیشتر به بحران گازی نزدیک شود.
گاز در مسیر بنزین
مخبر کمیسیون انرژی مجلس در زمینه اینکه چه سرنوشتی در انتظار گاز کشور است، می‌گوید: متاسفانه روند مصرف این سوخت در شرایطی قرار گرفته که اگر کنترل نشود، چند سال دیگر بحرانی که هم‌اکنون بنزین را در بر گرفته، گریبان گاز را نیز خواهد گرفت.
سیدعماد حسینی با تاکید بر اینکه رشد تولید خودروهای دوگانه‌سوز، کشور را به سمت بحران گازی پیش می‌برد، می‌افزاید: ما در حال استفاده از سوختی در خودروهای تولید داخل هستیم که هیچ بعید نیست دو سال دیگر در اثر کنترل نشدن آن، به دردی که هم اکنون بنزین دچار آن شده، مبتلا شود.
به گفته مخبر کمیسیون انرژی مجلس، در حال حاضر تبدیل گاز طبیعی به CNG (سوخت مورد نیاز دوگانه‌سوزها) هزینه‌ای گزاف را روی دست دولت می‌گذارد و چندی دیگر نیز با حذف یارانه‌های حامل انرژی، این هزینه را مشتریان باید بپردازند.
حسینی همچنین با تاکید بر اینکه، تولید خودروهای دوگانه‌سوز، تنها، مسکنی برای درد مصرف سرسام آور بنزین، به حساب می‌آید، می‌گوید: کمیسیون انرژی طرحی را مبنی بر متوازن‌سازی مصرف گاز در کشور، تهیه و این طرح که یک فوریت آن نیز به تصویب رسیده، قطعا روی کاهش تولید خودروهای دوگانه‌سوز تاثیر خواهد گذاشت.
این گفته مخبر کمیسیون انرژی را عضو دیگر کمیسیون مربوطه، نیز تایید و می‌گوید: البته طرح متوازن سازی مصرف گاز، بسیار کلی و گسترده است، اما به هر حال کاهش مصرف این سوخت به واسطه تعدیل تولید دوگانه‌سوزها نیز جزو اهداف طرح مذکور است.
موید حسینی با اشاره به اینکه کشور با وجود دارا بودن ۱۶درصد ذخایر گازی دنیا، در زمستان با مشکل تامین گاز و افت فشار این سوخت، روبه‌رو خواهد شد، می‌گوید: در این شرایط نباید اقداماتی را انجام داد که کشور را به سمت رشد مصرف گاز سوق می‌دهد.
وی از جمله این اقدامات را روند فعلی تولید دوگانه‌سوزها عنوان و تاکید می‌کند: به اعتقاد من دوگانه‌سوز کردن خودروها، از ابتدا نیز طرحی اشتباه بود و دولت باید روش‌های دیگری نظیر خروج هر چه سریع‌تر خودروهای فرسوده و همچنین رفتن به سمت تولید دیزلی‌ها را برای کاهش مصرف بنزین در پیش می‌گرفت.
اظهارات این عضو کمیسیون انرژی در شرایطی است که، احتمال تحریم بنزین از سوی غرب، یکی از دلایل اصلی عزم دولت مبنی بر استفاده هر چه بیشتر از گاز در خودروهای داخلی، به شمار می‌رود و دولتی‌ها معتقدند وقتی ایران دومین غول ذخایر گازی دنیا محسوب می‌شود، اصلا نباید رو به واردات بنزین آورد.
شخصی‌ها را گازسوز نکنیم
اما طرح دوگانه‌سوز کردن، در حالی تمام خودروهای داخلی را شامل می‌شود که برخی کارشناسان و دست‌اندرکاران صنعت خودرو معتقدند، این طرح باید به خودروهای عمومی‌محدود و پای شخصی‌ها را از آن بیرون کشید.
به اعتقاد آنها، اگر تاکسی‌ها و اتوبوس‌های درون شهری را گازسوز کنیم نه تنها استفاده از این سوخت، شکلی منطقی و بهینه به خود خواهد گرفت، بلکه با توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی، خود به خود در مصرف بنزین صرفه‌جویی می‌شود.
دبیر انجمن خودروسازان در این زمینه می‌گوید: من همان چند سال پیش نیز که مرکز پژوهش‌های مجلس از تامین گاز، به عنوان اصلی‌ترین چالش پیش روی خودروهای دوگانه‌سوز یاد کرد، موافق تولید خودروهای شخصی گازسوز نبوده و معتقد بودم باید فقط اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها را گازسوز کنیم.
احمد نعمت بخش با بیان اینکه هم اکنون برخی مدافعان طرح دوگانه‌سوز کردن خودروها، از موضع خود عقب‌نشینی کرده‌اند، می‌افزاید: هشدار مرکز پژوهش‌های مجلس، نه تنها در زمستان ۸۶ خود را نشان داد، بلکه هم اکنون نیز از اظهارنظر مسوولان می‌توان به نگرانی عمیق آنها در زمینه تامین گاز مورد نیازکشور پی برد.
مشکل تامین گاز نداریم؟
اما در حالی که دولتی‌ها و مجلسی‌ها از احتمال بروز بحران گازی در کشور ابراز نگرانی می‌کنند، گویا ستاد مدیریت حمل‌و‌نقل و مصرف سوخت چندان در این زمینه نگران نیست و بیمی‌از تامین گاز مورد نیاز کشور ندارد.
امیررضا رجبی، دبیر کمیته انرژی ستاد مدیریت مصرف سوخت در این زمینه می‌گوید: ایران تا سال ۱۴۰۴، حدود دو میلیارد متر مکعب گاز خواهد داشت و بنابراین نگرانی از بابت تامین گاز مورد نیازکشور وجود ندارد.
وی با بیان اینکه برای کاهش مصرف سوخت، باید طرح‌هایی را در زمینه گسترش حمل‌و‌نقل عمومی و همچنین کاهش مسافرت با خودروهای شخصی، ارائه و اجرا کرد، تاکید می‌کند:حتی اگر تمام خودروهای داخلی را نیز دوگانه‌سوز کنیم، باز هم مشکلی در تامین گاز نخواهیم داشت.
ارسال نظر