کلاس خودرو، خودروی با کلاس

مژگان میرزایی

معمولا بازار خودرو دارای دو تقسیم‌بندی کلی است، کلاس و قیمت خودرو اما تعاریفی که برای طبقه‌بندی کلاس و قیمت خودرو در بازارهای جهانی ارائه می‌شود یکسان و مورد توافق همه کارشناسان صنعت خودرو نیست. در گروه‌بندی بر مبنای کلاس، خودروها از نظر ابعاد و اندازه دسته‌بندی می‌شوند و بسیاری از کارشناسان این روش را بهترین روش دانسته و معتقدند به دلیل اینکه خودروها در یک گروه رده‌بندی از نظر فرم اتاق دسته‌بندی می‌شوند، می‌توان این دسته‌بندی را علمی خواند. اما دسته‌بندی بر مبنای قیمت خودرو در عمل کاربرد بیشتری دارد. در تمام دنیا زمانی که متقاضیان قصد خرید خودرو را دارند در گام اول به بررسی این مساله می‌پردازند که با بودجه در نظر گرفته شده چه خودرویی را می‌توانند خریداری کنند و پس از آن به بررسی فاکتورهای خودروی مورد نظر خود می‌پردازند. به همین دلیل دسته‌بندی خودرو بر مبنای قیمت در تمام دنیا فراگیرتر از روش تقسیم‌بندی بر مبنای کلاس خودرو است؛ اما استفاده از روش تقسیم‌بندی خودرو بر مبنای کلاس، بیشتر برای شرکت‌های خودروساز است و تعریف دقیقی برای عموم وجود ندارد. این در حالی است که در هنگام خرید و فروش خودرو نیز نامی از کلاس خودروی مورد نظر برده نمی‌شود.

با این وجود اکثر متقاضیان خودرو بارها با این کلمه که این خودرو در کلاس A، B و یا C قرار دارد، برخورد کرده‌اند اما اینکه این کلاس‌ها بر چه اساسی تعیین می‌شود و دارای چه معانی بود، برای آنها نامعلوم است.

کلاس‌های در نظر گرفته شده برای خودروها نشان دهنده حجم و اندازه خودروی تولید شده است و در حال حاضر دو نوع دسته‌بندی آمریکایی و اروپایی بر اساس کلاس خودرو در دنیا رواج دارد. اما تعاریف در نظر گرفته شده برای خودروهای اروپایی به دلیل گسترده‌تر بودن محصولات تولیدی رواج بیشتری دارد که این گستردگی موجب شده که کلاس خودروهای تولیدی در کشور ما نیز بر اساس کلاس‌های اروپایی رتبه‌بندی شوند.

بر اساس تعاریف موجود خودروهای کلاس A را می‌توان کوچک‌ترین مدل خودروی تولیدی در جهان نامید که با ابعاد ۳ متر تا ۳متر و ۳۰سانت و با موتور ۶۰۰ سی‌سی در دنیا تولید می‌شود. خودروهایی که در این کلاس هستند. مشتریان خاص خود را دارند این در حالی است که شرکت‌های خودروسازی‌ کشورمان تمایل چندانی برای تولید خودروهای کلاس A از خود نشان نداده‌‌اند چرا که طی تحقیقاتی که صورت گرفته تمایل چندانی به استفاده از این خودرو در کشور وجود ندارد. در‌حال‌حاضر تنها دو خودروی MVM و دووماتیز در این کلاس در کشور موجود است که از این دو خودرو در‌حال‌حاضر MVM توسط شرکت کرمان خودرو در داخل کشور مونتاژ می‌شود و دووماتیز نیز از خط تولید خارج شده است.اما خودروهایی که در کلاس B قرار دارند، از نظر ابعاد تاحدودی از خودروهای کلاس A بزرگترند، اما باز هم نمی‌توان به آنها خودروهای کلاس متوسط گفت.

خودروهای کلاس B با طول ۳ متر و ۸۰سانت تا ۴متر و با موتور ۶۰۰ تا ۱۲۰۰سی‌سی تولید می‌شوند، در‌حال‌حاضر خودروهای پژو ۲۰۶، تندر-۹۰، ریو و پراید را می‌توان در رده خودروهای کلاس B قرار داد. خودروهای کلاس D و C در رده‌ خودروهای متوسط قرار دارند. خودروهای تولیدی در این دو کلاس را می‌توان در رده پرفروش‌ترین خودروهای دنیا قرار داد.

خودروهای کلاس C از لحاظ ابعاد در رده متوسط- کوچک قرار دارند و به آنها خودروهای خانواده نیز اطلاق می‌شود. خودروهای تولیدی در این کلاس به لحاظ ابعاد در دنیا طرفداران بسیاری دارند، اما خودروسازان داخلی برای تولید آنها تاکنون برنامه‌ریزی اندکی صورت داده‌اند. در‌حال‌حاضر می‌توان خودروی پژو ۲۰۶ صندوق‌دار را در رده خودروهای کلاس C قرار داد. خودروهای کلاس D از خودروهای کلاس C تاحدودی بزرگ‌تر هستند که آنها را خودروهای متوسط- بزرگ نیز می‌نامند. از خودروهای تولیدی در این کلاس می‌توان به انواع سمند اشاره کرد. حجم و ابعاد این کلاس در کشور طرفداران بسیاری دارد که این امر موجب شده شرکت‌های خودروساز داخلی برای تولید این‌گونه خودروها سرمایه‌گذاری بسیاری انجام دهند.

خودروهایی که در کلاس E قرار دارند را از لحاظ ابعاد می‌توان در رده خودروهای بزرگ قرار داد. در‌حال‌حاضر برخی خودروهای تولیدی در داخل در این کلاس قرار دارند که در این میان می‌توان به خودروی ماکسیما اشاره کرد.

خودروهای کلاس E و i را آخرین کلاس تعیین شده برای خودروها خوانده‌اند که خودروهای ون و SUV در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. با توجه به اینکه طی سال‌های گذشته به دلیل گسترش استقبال مردم از خودروهای شاسی‌بلند شرکت‌های خودروساز داخلی تولید یا مونتاژ برخی از این مدل خودروها را در برنامه تولیدی خود قرار داده‌اند که در حال حاضر خودروهای کوراندو، سوزوکی گراند ویتارا، پاترویت، اکستون و پایان از جمله‌های خودروهای این کلاس هستند که در کشور تولید می‌شوند از سوی دیگر با توجه به برنامه گسترش ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی از ابتدای سال جاری دولت واردات انواع ون را در برنامه کاری خود قرار داد تا به این طریق حضور خودروهای کلاس E و i نیز در کشور پررنگ شود.

دسته‌بندی خودرو

بر مبنای قیمت

دسته‌بندی بعدی خودروها بر مبنای قیمت خودرو صورت می‌گیرد به اعتقاد برخی کارشناسان این دسته‌بندی در عمل کاربرد بیشتری دارد و این امر موجب شده در میان متقاضیان رواج گسترده‌تری پیدا کند. اما اینکه چه خودرویی ارزان یا گران بوده و بر چه مبنایی این دسته‌بندی شکل می‌گیرد با تعدادی از کارشناسان به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم.

اوستاگودرزی استاد دانشگاه علم‌و‌صنعت با اشاره به اینکه قیمت خودرو بستگی به عوامل مختلفی دارد در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما درخصوص عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت خودرو می‌گوید: تکنولوژی به‌کارگرفته شده در خودرو، برند، هزینه ابزار و قالب‌سازی و تیراژ تولید از جمله عوامل تاثیرگذار بر روی قیمت خودرو است. گودرزی معتقد است، اینکه محتوای تکنولوژی یک خودرو تکنولوژی برتر باشد و قوانین و استانداردهای بازار هدف به چه صورتی در آن لحاظ شده باشد بر روی قیمت خودرو تاثیر می‌گذارد. همچنین برخی برندها در بازار با اقبال بسیاری مواجه هستند و از سوی متقاضیان خودرو به عنوان برند مطرح شناخته شده‌اند. از سوی دیگر تیراژ تولید خودرو و هزینه‌های ابزاری و قالب‌سازی نیز بر نحوه قیمت‌گذاری خودرو تاثیرگذار هستند.

به گفته وی، خودرویی که عوامل فوق بیشتر در آن لحاظ شده باشد خودروی گران محسوب می‌شود و هرچه کمتر اعمال شده باشد، در این صورت می‌توان آن را خودروی ارزان قیمت نامید. گودرزی در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر خودروسازان ما به چه سمتی در حال حرکت هستند، می‌گوید: شرکت‌های خودروساز به این مساله نگاه می‌کنند که چه محصولی برای آنها در دسترس است و چه میزان برای آنها سودآوری دارد، در حال حاضر اقبال خودروهای لوکس در کشور ما بسیار شده و این خودروها سود بیشتری را نصیب شرکت‌های خودروسازی می‌کنند که این امر موجب شده شرکت‌های خودروساز به سمت تولید خوردهای لوکس روی آورند.

وی معتقد است به دلیل بالا بودن هزینه‌های تولید در کشور نمی‌توان خودروی ارزان تولید کرد به همین دلیل شرکت‌های خودروساز می‌باید برای تولید خودروی ارزان هزینه‌های تولید را کاهش داده و یا تیراژ تولید خود را افزایش دهند تا بتوانند خودروی ارزان تولید کنند. تولید خودروی ارزان قیمت در کشور در حالی پیگیری می شود که در حال حاضر تعداد خودروهای ارزان قیمت عرضه شده در کشور به متقاضیان این خودروها بسیار اندک بوده و با توجه به امکانات و به روز بودن خودروهای ارزان قمیت عرضه شده در دنیا خودروی ارزان محسوب نمی‌شوند.

به گفته زاوه، کارشناسان صنعت خودرو در حال خودروهای پراید، روا و آردی در کشور در رده خودروی ارزان قیمت قرار دارند اما این خودروها در سطح جهان با خودروی ارزان قیمت بسیار فاصله دارند.

این کارشناس صنعت خودرو معتقد است شاید بتوان این خودروها را از لحاظ قیمتی در سطح جهانی ارزان محسوب کرد اما این خودروها با خودروهای ارزان قیمت عرضه شده در بازار جهانی از لحاظ فنی، کیفی و به روز بودن فاصله بسیاری دارند.

وی در ادامه عنوان می کند: اخذ عوارض گمرکی و مالیات در تمام کانال‌های تولید و بالا بودن هزینه تولید موجب شده که خودروهای ارزان در کشور با قیمت واقعی در بازار عرضه نشوند. بر اساس اظهار نظر کارشناسان صنعت خودرو بازار خودرو در ایران را می‌توان به چهار دسته ۵ تا ۱۰میلیون،

۱۰ تا ۱۵میلیون، ۱۵ تا ۲۰میلیون و ۲۰میلیون تومان به بالا دسته‌بندی کرد.به گفته سعید لیلاز کارشناس صنعت خودرو در حال حاضر در کشور ما ۵۵درصد از مردم متقاضی خرید خودرو از گروه اول ۲۵ تا ۳۰درصد متقاضی گروه دوم،

۱۳ تا ۱۵درصد متقاضی گروه سوم و تنها ۳ تا ۵ درصد متقاضی گروه چهارم هستند. با توجه به گفته‌های این کارشناس خودرو گروه اول بیشترین متقاضی را در کشور تشکیل می‌دهند اما به دلیل نبود تنوع در این گروه و پایین بودن کیفیت خودروهای تولیدی در آن نیاز بسیاری از متقاضیان خودرو در این رده برآورده نمی‌شود.

براساس دسته‌بندی فوق در حال حاضر خودروهای پژو آردی، روا، پی‌کی، پژو GLI، پراید و MVM در گروه اول خودروهای پژو ۴۰۵، پژو ۲۰۶ هاچ‌بک، پژو ۲۰۶ صندوق‌دار، سمند، پروتون و فولکس گل در رده دوم و خودروهای پژو پرشیا معمولی و ELX، پروتون ۵ درب و هیوندای ورنا در رده سوم و خودروهای رونیز، ماکسیما، سرانزا، مگان، پروتون GN۲، پروتون ایمپیان، مزدا ۳، زانتیا، پاجرو، موسو و هیوندای آوانته در گروه چهارم در کشور تولید و یا مونتاژ می‌شوند.علاوه بر خودروهای تولیدی یا مونتاژی در کشور در حال حاضر بیش از ۵۰ مدل خودرو با قیمت بیش از ۲۰میلیون تومان وارد کشور می‌شود که این خودروها با وجود آنکه از لحاظ قیمت در رده محصولات گران قیمت محسوب می‌شوند؛ اما به دلیل آنکه از تکنولوژی روز دنیا بهره‌مند هستند و خودروی به روز محسوب می‌شوند تاکنون متقاضیان بسیاری را به خود جلب کرده‌اند.