هیبریدها، آینده صنعت خودرو

گروه خودرو- تاکه‌شی اوچیامادا همیشه آرزوی ساخت یک خودرو را در سر داشت، اما حتی وقتی که می‌رفت تا پا به پنجمین دهه عمر خود بگذارد هم به عنوان یکی از مهندسان ارشد تویوتا نتوانسته بود این رویا را به فراموشی بسپارد.

سال ۱۹۹۴ بود که او عاقبت توانست راهی برای تحقق آرزویش بیابد. او به سختی می‌توانست تصور کند خودرویی که در حال طراحی‌اش بود- پریوس- در آینده صنعت خودروی جهان را متحول کند. او که اکنون ۶۱ ساله است، جانشین اجرایی مدیرعامل است و مسوولیت نظارت بر تولید انبوه اولین خودروی بنزینی- الکتریکی جهان که اکنون ده ساله شده است را بر عهده دارد. او در زمان طراحی پریوس روزانه به همراه سایر همکارانش تا ۱۶ ساعت کار می‌کرد تا بهترین قوای محرکه را برای این خودرو تهیه کند. آنان برای فائق آمدن بر مشکلات مهندسی پریوس مشکلات زیادی داشتند. پریوس برای توسعه فناوری‌های سبز اهمیت زیادی داشت و با تولید آن گامی بلند به جلو در تولید خودروهای کم‌آلاینده برداشته می‌شد.

اکنون جدی‌ترین مساله‌ای که در برابر تویوتا قرار گرفته تا بتواند جایگاه پیش روی خود را در زمینه تولید خودروهای هیبرید حفظ کند، تولید باتری‌هایی با بازده بالاتر و طول عمر بیشتر و طراحی و تولید هیبریدی‌هایی است که امکان شارژ باتری‌های با برق شهری را فراهم کند.

اوچیامادا اخیرا در مصاحبه‌ای به خستگی مفرط دست‌اندرکاران پروژه تولید پریوس و دغدغه‌های تویوتا در اجرای این طرح اشاره کرده بود. پریوس در دسامبر سال ۱۹۹۷ در ژاپن رونمایی شد و یک سال بعد عرضه آن در ایالات متحده آغاز شد. در حال حاضر نسل دوم پریوس قادر است با کمتر از ۶ لیتر، یکصد کیلومتر را طی کند.

هنوز هم پریوس موفق‌ترین هیبرید جهان است و در مجموع نزدیک به ۸۳۰هزار دستگاه از آن طی یک دهه گذشته به فروش رسیده و این خودرو به تنهایی بخش اعظم فروش ۲/۱میلیون دستگاهی هیبرید‌های تویوتا را به خود اختصاص داده است.

تویوتا با تولید پریوس به توفیق بزرگی دست یافت و توانست چهره خود را به عنوان تولیدکننده‌ای که به دنبال نوآوری و حفظ محیط‌زیست است بهبود بخشد. علاوه بر این تویوتا با تولید پریوس به موفقیت‌های زیادی دست یافت و گمان می‌رود فناوری هیبرید و در راس آن پریوس بتواند به دستیابی این شرکت به هدف‌گذاری فروش ۴/۱۰میلیون دستگاه خودرو در سال ۲۰۰۹ میلادی کمک شایان توجهی بکند.

با این حال زمانی که تیم تحت رهبری اوچیامادا طراحی پریوس را‌ آغاز کرد، هیچ ذهنیتی در مورد هیبریدها نداشتند. هیروشی اوکادا، مدیرعامل وقت تویوتا و شوئی چیرو تویوتا، نوه موس تویوتا و رییس هیات‌مدیره وقت این شرکت به فعالیت این تیم به دیده تردید می‌نگریستند. آنان به دنبال خودرویی برای قرن بعدی (قرن ۲۱) بودند تا نیازهای جدید مصرف‌کنندگان خود را برآورده سازند. اوچیامادا در ابتدا پیشنهاد داد، روی نسل جدیدی از خودروهای دیزلی کار کنند، اما این طرح به دلیل فقدان فناوری‌های نوینی برای تولید این محصول خیلی زود کنار گذاشته شد. در مرحله بعدی قرار شد روی فناوری‌های نوینی از جمله محصولات دارای سلول سوختی یا خودرویی که از انرژی برق و بنزین به طور مشترک استفاده کند، کارکنند.

تیم مهندسان تویوتا برای طراحی و تولید خودروی هیبرید خود با موانع زیادی روبه‌رو شدند. به اعتقاد اوچیامارا پریوس، خودرویی نبود که اگر طراحان شرکت با برنامه قبلی پیشنهاد تولید آن را مطرح می‌کردند، پیشنهاد‌هایشان با موافقت اعضای هیات‌مدیره روبه‌رو شود. قطعا در این صورت پریوس خودرویی زیان‌ده تلقی می‌شد که دلیلی برای تولیدش وجود نداشت.

خودرویی که گمان می‌رفت به حفره‌ای زیان‌ساز برای تویوتا تبدیل شود، نقطه آغازین تولید محصولاتی در تویوتا شد که اکنون همه خودروسازها به دنبال نمونه‌برداری از آن هستند. وجود تعداد قابل توجهی هیبرید در نمایشگاه خودروی فرانکفورت گواهی بر این ادعا است.

پورشه در غرفه پرآب و رنگ خود نمونه‌ای از «کای‌این» را به نمایش گذاشته بود که قوای محرکه هیبرید داشت. فولکس واگن، BMW و سایر شرکت‌ها هم از این قاعده مستثنی نبودند.

شرکت‌های آمریکایی از جمله فورد از مدت‌ها قبل عرضه نسخه هیبرید خود را آغاز کرده‌اند. فورد در سال ۲۰۰۴ عرضه اولین هیبرید خود که نسخه‌ای از SCAPE بود را آغاز کرد. کرایسلر و جنرال موتورز هم از این قاعده پیروی کرده‌اند و در‌حال‌حاضر امکان سفارش دادن نسخه هیبرید تقریبا تمامی مدل‌های آنان وجود دارد.

قرار است نسل سوم پریوس که مجهز به باتری‌های یون‌لیتیوم است به زودی روانه بازار شود. بزرگ‌ترین مشکل این باتری‌ها امکان آتش گرفتن آن است و تنها یک مورد حادثه کافی است تا اعتبار خودروسازی بزرگ چون تویوتا را بر باد دهد.

اوچیامارا، این خبر که امکان دارد این مشکل عرضه نسل جدید پریوس را به تاخیر بیاندازد، رد کرده است. او که ۳۸سال است به عنوان مهندس طراح در تویوتا مشغول کار است اقرار دارد، تولید پریوس یک اتفاق خوب بود، اتفاقی که اگر نیفتاده بود تحولی تا این حد بزرگ در صنعت خودروی جهان به وقوع نمی‌پیوست.