صنعت خودرو سکوی پرتاب اوباما

گروه خودرو - تحلیل‌گران همچنان در پی مستنداتی هستند که روشن می‌کند دقیقا کدام عوامل راه را برای پیروزی باراک اوباما بر میت رامنی، رقیب جمهوری‌خواهش، و تمدید اقامتش در کاخ سفید باز کرد. گذشته از طرح بیمه درمان او که تقریبا به اندازه موافقانش مخالف دارد و موفقیت نسبی او در سیاست خارجی، به نظر می‌رسد تقریبا همه بر سر یک چیز توافق دارند: خودروسازی آمریکا نقشی انکارناپذیر در پیروزی دوباره آقای رییس‌جمهور داشته است. اوباما این همراهی را مدیون طرح نجاتی است که به عقیده او در اوایل سال ۲۰۰۹ خودروسازی آمریکا را از ورطه نابودی رهانید. با اوج گرفتن بحران اقتصادی در اولین روزهای ورود اوباما به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۰۹، دست‌کم دو خودروساز از جمع سه خودروساز بزرگ ساکن دیترویت؛ یعنی جنرال موتورز و کرایسلر در آستانه ورشکستگی کامل بودند که به زعم دموکرات‌ها بسته نجات اوباما به کمکشان آمد. اوباما در سخنرانی‌هایش در ماه‌های اخیر بر این نکته تاکید داشت که طرح نجاتش یک میلیون شغل را در آمریکا حفظ کرده است. در مقابل جمهوری‌خواهان همواره با اختصاص این کمک‌ها مخالف بوده‌اند و میت رامنی بارها در طول رقابت‌های انتخاباتی‌اش این طرح را اشتباهی بزرگ و بیهوده خواند که به عقیده او فقط موجب افزایش کسری بودجه دولت فدرال شده و گفت که با سرازیر کردن پول به خودروسازی مخالف بوده است. رامنی حتی ادعا کرد: اوباما در سال ۲۰۰۹ این طرح را امضا کرد؛ چرا که جنرال موتورز قصد داشته کل مجموعه تولیدش را به چین منتقل کند. ادعایی که منتقدان رامنی آن را ترفندی عجولانه برای فرار از شکست در آخرین دقایق خوانده‌اند. حالا به نظر می‌رسد «اشتباه بزرگ اوباما» به سکوی پرتاب او تبدیل شده است. باب کینگ، رییس اتحادیه کارگران آمریکا پس از اعلام پیروزی اوباما گفت:‌ «رییس‌جمهور در تاریک‌ترین روزها در کنار کارگران این اتحادیه و دیگر کسانی ایستاد که زندگی‌شان با خودروسازی گره خورده بود. امروز خودروسازی به کمک سرمایه‌گذاری‌های تازه، استخدام کارگران تازه و تولید بیشتر بار دیگر به مسیر درست بازگشته است.» تام ویلکینسون، از مدیران اجرایی جنرال موتورز هم پس از پیروزی نامزد دموکرات در صفحه فیس‌بوکش نوشت: «وقتی شغل، دستمزدها و زندگی میلیون‌ها آمریکایی طبقه متوسط (مانند من) را از نابودی نجات می‌دهید، آنها هرگز فراموشش نمی‌کنند.»

این نقش در هیچ ایالتی به اندازه اوهایو آشکار نشد. طبق تجربه تاریخی و همچنین انواع و اقسام پیش‌بینی‌ها اوهایو ایالتی کلیدی بود که پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری بدون بردن آرای الکترال آن ممکن نبود. در این ایالت حدود ۱۲ درصد از مشاغل مستقیم یا غیرمستقیم به خودروسازی وابسته است، یعنی یک شغل از هر ۸ شغل. در نظرسنجی‌های پیش از انتخابات ۵۹ درصد شهروندان این ایالت گفته بودند که با بسته مالی دولت اوباما به خودروسازان و حمایت او از آنها موافق بوده‌اند. در پایان روز سه‌شنبه معلوم شد سه چهارم همان ۵۹ درصد به اوباما رای داده‌اند. جان کینگ تحلیل‌گر ارشد شبکه خبری سی‌ان‌ان در بحبوحه روز انتخابات در گزارشش از روند رای‌گیری در ایالات کلیدی (پاندولی) گفت که اگرچه بسیاری از اهالی اوهایو طرفدار قرمزها (جمهوری‌خواهان) هستند، منطقه صنعتی شمال ایالت یکدست آبی است. اوباما به همین طریق در ایالت میشیگان هم پیروز شد، ایالتی که در کنار اوهایو قلب خودروسازی آمریکا محسوب می‌شود و البته زادگاه میت رامنی و ایالتی است که روزگاری پدرش، جورج رامنی، فرماندار آن بوده است. به گمان بسیاری این روایت در مورد ایالات دیگری چون ویسکانسین و پنسیلوانیا هم صدق می‌کند.

حتی به نظر می‌رسد مخاطب بخش‌هایی از نطق پیروزی اوباما در انتخابات ریاست‌جمهوری هم اهالی خودروسازی آمریکا باشند:‌ «مردم آمریکا امشب و در این انتخابات به یاد ما آوردند که اگرچه سفری سخت و طولانی پیش رو داریم، برای بازگشت به موفقیت خواهیم جنگید.»

۴ سال آینده

خودروسازان آمریکا امیدوارند با انتخاب دوباره اوباما دولت فدرال همچنان حامی این صنعت بماند. آنها برای ادامه مسیر بهبود به سرمایه‌گذاری‌های تازه نیاز دارند. گرگ مارتین سخنگوی جنرال موتورز همین حالا گفته که خودروساز آمریکایی آماده همکاری با رییس‌جمهور است و به زودی درباره سیاست‌هایی که توان تولید خودروسازان آمریکا و همچنین توان رقابت با رقبای خارجی را بالا می‌برد به مذاکره خواهد نشست. علاوه بر این، پیروزی اوباما مایه امید طرفداران کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و تولیدکنندگان خودروهای الکتریکی و چندگانه‌سوز و همچنین تشویق مصرف انرژی‌های پاک خواهد شد. خودروهای الکتریکی پروژه مهمی است که تا به حال به دلیل قیمت بالای این خودروها توفیق چندانی نداشته است. اختصاص بودجه‌ای ۵ میلیارد دلاری به این بخش و تخفیف مالیاتی برای خریداران خودروهای الکتریکی از جمله مهم‌ترین برنامه‌های اوباما برای گسترش استفاده از این خودروها در آمریکا بوده است که به نظر می‌رسد در ۴ سال آینده هم ادامه یابد.