گروه خودرو- بعد از اتمام پروژه افزایش قیمت خودرو و در حالی که عده زیادی از مشتری‌ها قربانی این افزایش شدند، وزیر صنعت، معدن و تجارت روز گذشته طی اظهار نظری عنوان کرد که متاسفانه دو خودروساز بزرگ کشور نتوانسته‌اند به درستی جریان منابع ریالی و ارزی خود را مدیریت کنند که این اتفاق باعث شد مردم مجبور شوند خودرو را بسیار گران بخرند. مهدی غضنفری در حاشیه همایش انتخاب ۴۰۰ شرکت برتر با اشاره به عملکرد نامناسب مدیران شرکت‌های ایران خودرو و سایپا برای جلوگیری از افزایش قیمت خودرو تصریح کرد که تحریم‌ها می‌تواند در افزایش قیمت‌ها موثر باشد، اما اگر مدیران شرکت‌ها بتوانند به موقع تصمیم بگیرند و امور را مدیریت کنند، تحریم‌ها نمی‌تواند چنین تاثیراتی در بازار داشته باشد.

هر چند مشکلات مدیریتی در صنعت خودروسازی همیشه مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی بوده است، اما به نظر می‌رسد اظهارنظر مهدی غضنفری در شرایط فعلی همه نکات را در این زمینه مورد توجه قرار نداده است.

از جمله وزیر در صحبت‌های خود به رشد ۳۸ درصدی تورم که آمار رسمی آن توسط بانک مرکزی ارائه شده است اشاره‌ای نکرده و گناه افزایش قیمت خودرو را یکسره به گردن خودروسازان انداخته است. به عقیده یک کارشناس اقتصادی دو برابر شدن نرخ ارز و افزایش ۲۵ درصدی هزینه‌های خودروسازان برای گشایش اعتبار، به معنای افزایش هزینه‌های تولید و در نهایت افزایش قیمت خودرو است. این کارشناس اقتصادی افزایش قیمت تمام شده و قیمت فروش در شرایط فعلی را گریزناپذیر می‌داند و می‌گوید: قیمت‌ها حداقل باید ۲/۵ برابر باشند تا خودروسازان بتوانند به شرایط قبلی برسند، اما این کارشناس اقتصادی استدلال وزیر در مقصر دانستن مدیران خودروساز برای افزایش قیمت را دقیق ارزیابی نمی‌کند و می‌گوید: افزایش قیمت‌ها نیست که نتیجه سوءمدیریت مدیران خودروسازی است، در‌واقع این کاهش تولید است که به سوءمدیریت مدیران خودروساز بازمی‌گردد، زیرا افزایش قیمت اتفاقی فرامدیریتی است که به تورم داخلی باز می‌گردد و شامل سوءمدیریتی است که باید در بخش‌های کلان‌تر به دنبال آن باشیم.

اظهار نظر این کارشناس اقتصادی درحالی است که برخی از دست اندرکاران صنعت خودرو معتقدند که خودروسازان با توقف تولید و متعاقب آن عدم عرضه خودرو به بازار به خواسته خود که همان آزاد‌سازی قیمت‌ها باشد رسیدند.

واکنش خودروسازان

اما محمدرضا نجفی‌منش در واکنش به گفته‌های وزیر به خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گوید: آیا اینکه بانک مرکزی راه را بر خودروساز می‌بندد به مدیریت واحد ربط پیدا می‌کند؟ مگر دولت و بانک مرکزی خودشان برای مقابله با تحریم‌ها و مشکلات ارزی برنامه داشته‌اند؟

او در رابطه با افزایش قیمت خودرو می‌گوید: افزایش قیمت اتفاقی بوده است که همه با آن موافقت کرده‌اند و خودروسازان با این قیمت‌ها تازه می‌توانند زیان ۳۵۰۰ میلیارد تومانی خود را بپوشانند. نجفی منش در ادامه صحبت‌هایش به یکی از بندهای برنامه پنجم توسعه اشاره می‌کند که بر اساس آن اگر جایی دولت قیمت‌گذاری را به دست بگیرد و واحد تولیدی زیان کند، خود دولت باید آن زیان را جبران کند. او در این خصوص می‌گوید: آیا دولت حاضر به جبران این خسارت بوده تا خودروساز به افزایش قیمت احتیاج پیدا نکند؟ نجفی‌منش معتقد است که وزیر این حرف‌ها را تحت فشار مجلس و دولت زده است تا بلکه کمی اوضاع را آرام‌تر کند. حال آنکه واکنش‌های خودروسازان به گفته‌های وزیر نشان داد که اظهارنظرهای وزیر در شرایط فعلی، عملا تاثیری عکس داشته و اعتراض خودروسازان را برانگیخته است.

از آقای وزیر تعجب می‌کنیم!

احمد نعمت‌بخش، دبیرانجمن خودروسازان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گوید: من از آقای وزیر تعجب می‌کنم، ای کاش ایشان مطلب را بیشتر باز می‌کردند تا مشخص شود که مدیران خودروساز چه کار باید می‌کردند؟ او در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به اینکه حتی سیستم بانکی برنامه مشخصی برای مبارزه و کنترل شرایط ارزی و تحریمی کشور نداشته می‌گوید: از خودروسازان نامه‌های متعددی دارم که در تاریخ‌های مختلف اقدام به گشایش اعتبار کرده‌اند. در برخی موارد به‌رغم پرداخت صد در صد ریال از سوی خودروسازان هنوز گشایش اعتبار صورت نگرفته و حواله هم صادر نشده است. در مواردی هم که گشایش اعتبار صورت گرفته است حالا که کالاها به گمرک رسیده است بانک‌ها به خودروسازان می‌گویند بروید برای تتمه اعتبار از صرافی‌ها ارز آزاد بخرید و به حساب ارزی بانک در خارج از کشور حواله کنید تا بانک اسناد را برای گمرک ظهرنویسی کند. آیا این عملکرد بانک‌ها، ضعف مدیران خودروسازی است؟

نعمت‌بخش عدم اختصاص ارز مبادله‌ای را هم موضوعی می‌داند که بهتر بود وزیر در صحبت‌هایش به آن هم اشاره می‌کرد، او در این رابطه می‌گوید: تا تیرماه که وضعیت ثبت سفارش مشخص نبود و هر هفته یک بخشنامه جدید صادر می‌شد و این ماجرا تا مهر ادامه داشت. در مهر ماه هم که اتاق ارز مبادلاتی تشکیل شد، به ما ارز مبادلاتی ندادند، در صورتی که بارها اعلام کرده‌اند خودروسازان ارز مبادلاتی دریافت کرده‌اند، این واقعیت ندارد. نعمت‌بخش در ادامه با لحنی که نارضایتی از آن مشهود بود گفت: ما نباید خودمان را گول بزنیم، وقتی مسائل تحریم جدی می‌شود و سیستم بانکی هم همراهی نمی‌کند و راهکاری نمی‌اندیشد، چه کاری از ما ساخته بود؟

مشاور دبیر انجمن خودروسازان هم در واکنش به گفته‌های وزیر به خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: با توجه به گفته‌های وزیر ما هم باید از وزیر بپرسیم که چرا بعد از گذشت ۹ ماه هنوز از تسهیلاتی که قرار بود به خودروسازان اختصاص داده شودخبری نیست؟ تسهیلاتی که با حضور معاون اول و به دستور او به تصویب شورای پول و اعتبار رسید. داوود میرخانی رشتی، اما سوالات دیگری هم دارد، او از وزیر درباره چرایی عدم تخصیص ارز مبادلاتی به خودروسازان هم می‌پرسد. او که ظاهرا دل پری از عملکرد وزارتخانه دارد در ادامه سوالی دیگر را هم مطرح می‌کند و می‌گوید: دلیل سرکوب قیمت‌ها توسط سازمان حمایت چه بوده است؟ سرکوبی که تحت مدیریت معاونت وزیر صنعت انجام شد و زیانی ۳۵۰۰ میلیارد تومانی را برای خودروسازان در پی داشت. میرخانی رشتی سوءمدیریت را یک لغت عام می‌داند که به هر کسی و در هر جایی می‌توان نسبت داد، او عقیده دارد که سوءمدیریت در سازمان حمایت هم وجود داشته است، زیرا چیزی را به خودروساز تحمیل کرده‌اند که ضرری سنگین را برای خودروسازان در پی داشته است. میرخانی رشتی با اشاره به اینکه مدیرانی که حالا به عدم برنامه‌ریزی متهم می‌شوند همان‌هایی هستند که سال گذشته بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید کرده‌اند، می‌گوید: چطور اینها آن موقع مدیر بودند، اما حالا مدیر نیستند؟ اگر مدیران سازمان حمایت در راس این دو خودروسازی قرار داشتند می‌توانستند جریان را بهتر اداره کنند؟

اما سوالی که بعد از انتقادات روز گذشته وزیر صنعت پیش می‌آید این است که آقای وزیر که نگران صنعت خودرو و مشتریان این صنعت است و عقیده دارد که مدیرانش عملکرد مناسبی نداشته‌اند، چرا با آنها برخوردی جدی‌تر نمی‌کند و تنها به اعلام نظر خود و سرزنش آنها بسنده می‌کند؟ اگر وزیر و مجموعه او از مدیران خودروساز به غیر از وفاداری کارآمدی هم می‌خواهند، چرا کاری برای بهبود اوضاع مدیران در صنعت خودروسازی انجام نمی‌شود؟

از بحث قیمت‌گذاری هم که بگذریم جا دارد از خودروسازان بپرسیم که دلیل سقوط آزاد تولید در صنعت خودرو و عدم تامین بازار اگر سوءمدیریت نبوده پس چه بوده است؟