تندر گران نمی‌شود

بخش نخست

حمیدرضا بهداد: منشی معاون تندر-۹۰ ایران خودرو می‌گفت‌، آقای معاون آدم بسیار سریعی است و با سرعت، به پرسش‌های تندری پاسخ خواهد داد. اما من از محمدرضا معتمد خواستم تا در گفت‌وگویمان به جای سریع بودن‌، صریح باشد. تندر-۹۰ مدت‌ها است که سوژه داغ صنعت خودرو ایران شده و از آن به عنوان پرحاشیه ترین محصول این صنعت ۵۰ساله کشور یاد می‌شود. تندر قرار بود خودرویی ارزان در بازار ایران باشد و پس از پیکان، کم‌کم جای پراید را هم بگیرد، اما حاشیه‌های بسیاری که گریبان‌گیر آن شد، هیچ گاه اجازه نداد مشتریان طعم خودروی ارزان و در عین حال با کیفیت را بچشند. در این زمینه که چرا تندر خودرو ارزانی از آب در نیامد، دلایل مختلفی عنوان می‌شود که به اعتقاد کارشناسان، اصلی‌ترین آن‌، تیراژ پایین این محصول است. معتمد نیز اعتقاد دارد چون تندر-۹۰ هم در

ایران خودرو به تولید می‌رسد و هم در پارس خودرو‌، می‌توان با استفاده از مکانیزم عرضه و تقاضا‌، قیمت تندر را رقابتی کرد و کاهش داد. وی البته معتقد است: رنوپارس به عنوان مسوول تامین قطعات این محصول‌، مدیریت خوبی را در این زمینه نداشته و در انتخاب قطعه سازان داخلی تندر نیز‌، مناسب عمل نکرده است. گفت‌وگوی دو ساعته دنیای اقتصاد با معاون تندر-۹۰ ایران خودرو بیشتر حاوی مسائل حاشیه‌ای این محصول است که قسمت نخست آن را می‌خوانید.

منشی تان می‌گفت آدم بسیار سریعی هستید و به پرسش‌هایم با سرعت پاسخ خواهید داد، اما هم من وهم مشتریان تندر-۹۰ ایران خودرو انتظار داریم ابهام‌ها و مسائل مربوط به این خودرو پرحاشیه را صریح پاسخ دهید تا سریع؛ از بحث تولید شروع می‌کنیم‌،

هم اکنون اوضاع تولید تندر-۹۰ در ایران خودرو به چه شکل است؟

- در حال حاضر مبنای تولید را روی ۶۰ دستگاه در روز گذاشته‌ایم.

کم نیست؟

- مبنا را این عدد قرار داده‌ایم. هدف بالاتر از این‌ها است.

یعنی چقدر؟

- قصد داریم تا پایان سال، ۵۵‌هزار تندر-۹۰ تولید کنیم که برای این کار باید تیراژ روزانه تندر را به روزی ۴۰۰ دستگاه در اواخر سال جاری برسانیم.

با توجه به اخباری که از اوضاع تامین قطعه و تولید تندر به گوش می‌رسد‌، در نظر گرفتن این رقم‌، کمی رویایی نیست؟

- اتفاقا برنامه اولیه ما ۶۵‌هزار دستگاه بود که وقتی آن را سبک و سنگین کرده و اوضاع را سنجیدیم، به رقم ۵۵‌هزار دستگاه رسیدیم. چون معتقدیم بهتر است از همین ابتدا با واقعییت‌ها روبه‌رو شویم‌.

پس تولید ۵۵‌هزار تندر توسط ایران خودرو طی سال جاری‌، واقع بینانه است؟

- این طور به نظر می‌رسد. البته به هر حال ممکن است باز هم به مشکلاتی برخورد کنیم که به اعتقاد من‌، در نهایت امکان دارد تنها ۱۰‌درصد برنامه تدوین شده ما محقق نشود.

طی چند ماه گذشته، هم ایران خودرو و هم پارس خودرو در تولید تندر به مشکل برخوردند و ظاهرا هنوز هم مشکلات به نحوی پا برجا است. ریشه این مشکلات را باید در کجا جست‌وجو کنیم؟

- بدهی بیش از حد معمول ما به رنوپارس‌، سبب شد تا ارسال قطعات با کندی صورت گرفته و تولید کم شود.

مگر چه قدر بدهکارید؟

- رقم دقیقی ندارم.

بنا به گفته مدیرعامل رنوپارس‌، بدهی ایران خودرو به این شرکت رقمی حدود ۷۰‌میلیارد تومان است.

- تایید نمی کنم‌.چون قرار نیست هر رقمی را که فروشنده فاکتور کرد، خریدار نیز آن را به عنوان بدهی خود بپذیرد. قطعا رقم بدهی ما از ۷۰‌میلیارد تومان کمتر است.

مثلا ۶۹‌میلیارد تومان؟

- خیر؛ خیلی کمتر از اینها است.

رنوپارس معتقد است در مباحث مالی‌، بیش از حد در مقابل خودروسازان ایرانی کوتاه آمده و اگر اوضاع به همین منوال باشد‌، مشکل تامین قطعات تندر کماکان پابرجا خواهد ماند. شما کوتاه آمدن رنو را تایید می‌کنید؟

-بهتر است از زاویه دیگری به این موضوع نگاه کنیم.مشکلات تامین قطعات تندر سه دلیل عمده دارد‌. اول آن که مسائل مالی برخی سازندگان داخلی قطعات تندر‌، حاد شده، دوم اینکه ظرفیت برخی دیگر از سازندگان با ظرفیت در نظر گرفته شده برای تولید تندر‌، تناسب ندارد و نکته سوم هم به سیاست و روش خاص رنو در رابطه خود با قطعه سازان برمی‌گردد که طبق آن برای تولید هر قطعه ای تنها با یک قطعه ساز کار می‌کند. ما نسبت به این ۳ موضوع رضایت چندانی نداشته و معتقدیم رنوپارس عملکرد مدیریتی ضعیفی در این ۳ زمینه داشته است.

یعنی حاد شدن مسائل مالی قطعه سازان داخلی نیز تقصیر رنوپارس است؟

- به هر حال رنوپارس می‌تواند از طریق گشایش اعتبار‌، برای سازندگان داخلی منابع مالی تهیه کند که تاکنون به هر دلیلی این کار را نکرده است.

اما رنوپارسی‌ها می‌گویند تنها منبع تامین مالی آنها ایران خودرو و پارس خودرو به حساب می‌آیند.

- خب این غلط است‌. گردش مالی تولید تندر-۹۰ در ایران طی سال گذشته ۵۰۰‌میلیارد تومان بود، به نظر شما ایران خودرو که بخش اعظم درآمدش به پیش فروش محصول وابسته است‌، می‌تواند تنها از این طریق نقدینگی لازم را برای تامین قطعات تندر به رنوپارس بپردازد؟ به اعتقاد من اگر رنوپارس از طریق گشایش اعتبار‌، منابع مالی در اختیار خودروسازان قرار دهد هم طلب‌های خود آنها وصول می‌شود و هم مشکلات مالی قطعه سازان داخلی رفع خواهد شد.

شما می‌گویید رنوپارس از طریق منابع بانکی برای قطعه سازان وام بگیرد‌، در حالی که بانک‌های داخلی به خود خودروسازها نیز وام نمی دهد‌، چه رسد به رنوپارس!

- قبول دارم وام گرفتن از بانک‌ها، سختی‌های خاص خود را دارد، اما حرف من این است که رنوپارس تاکنون دنبال این موضوع نرفته‌، که ببینیم وام می‌دهند یا نه؟از طرفی چون سهم غالب قرارداد تندر، در اختیار رنو است این شرکت نیز می‌تواند از منابع مالی خارجی که ارزان تر از منابع داخلی به حساب می‌آید نیز استفاده کند، اما رنوپارس به عنوان مسوول تامین قطعات تندر‌، هیچ اقدامی در زمینه تامین منابع مالی از طریق بانک‌ها انجام نداده است. البته به تازگی توافق نامه ای میان خودروسازان و رنوپارس، امضا شده که به واسطه آن‌،

قرار و مدارهای مالی تازه‌ای با یکدیگر گذاشته و چگونگی خریدوفروش قطعات را مشخص کرده‌ایم.

مفاد این توافق نامه چیست؟

- اجازه دهید وارد جزئیات آن نشوم‌. مطمئن باشید، با وجود این توافق نامه‌، تامین قطعات و تولید تندر-۹۰، سرعت بیشتری خواهد گرفت.

ایرادی که رنوپارسی‌ها به قطعه سازان ایرانی می‌گیرند، اینکه آنها نتوانسته‌اند قیمت قطعات تولیدی تندر را رقابتی درآورده و در مسیر ارزان سازی حرکت کنند، این را قبول دارید؟

- دلیل این موضوع را خود رنوپارس باید پاسخ بدهد، چون انتخاب قطعه سازان با این شرکت بوده است. من از شما می‌پرسم چطور ما می‌توانیم قطعات پژو ۲۰۶ را که با کیفیت تر از تندر به حساب می‌آید، رقابتی تولید کنیم، اما قطعات تندر را نه؟ مشکل اینجا است که قطعه سازان تندر برای ارتقای سطح کیفی و رسیدن به بهره وری لازم برای کاهش قیمت تولیدات خود‌، علاوه بر نقدینگی‌، دانش فنی هم می‌خواهند که به نظر من رنوپارس در این زمینه‌ها نیز می‌توانسته بهتر عمل کند.

به بحث دانش فنی اشاره کردید‌، موضوعی که اتفاقا رنوپارس از آن به عنوان نقطه عطف حضور خود در ایران یاد می‌کند. حتی مدیرعامل این شرکت معتقد است مهندسان رنو به دلیل آموزش مناسبی که به قطعه سازان ما داده‌اند حضور فیزیکی کمتری در ایران دارند، در حالی که پژویی‌ها با وجود سابقه همکاری ۲۰ ساله خود با ایران خودرو‌، هنوز هم به طور مستمر در کشور حضور پیدا می‌کنند.

- ایشان این موضوع را به من نیز منتقل کرد که توضیحات لازم را به وی دادم. بهتر است همیشه با عدد و رقم صحبت کنیم.

به هر حال ما وقتی با یک خودروساز خارجی با نام پژو رابطه داریم، خب، طبیعی است مهندسان آنها برای کنترل کم وکیف برند‌های خود در رفت وآمد باشند، آن هم در شرایطی که سهم اعظم صادرات خودرو ما به محصولاتی اختصاص دارد که آرم پژو روی آنها حک شده است.

مسوولان رنوپارس معتقدند سود ۵‌درصدی که از بابت تامین قطعات تندر نصیب آنها می‌شود، بسیار پایین است و هیچ شرکتی با این رقم حاضر به کار کردن با خودروسازان ایرانی نیست.به نظر شما این سود‌،کم است یا زیاد؟

-من کاری به این موضوع ندارم، چون جزو قرارداد است و ایران خودرو اصلا مشکلی دراین زمینه ندارد‌، مشکل اصلی در آن ۹۵‌درصد دیگر است‌.فرض کنید ۵درصد فعلی به صفر تبدیل شود‌، اصلا تاثیری در کاهش قیمت قطعات تندر نخواهد داشت.

به قیمت تندر اشاره کردید، این خودرو با شعار خودرو ارزان مجوز تولید در ایران را گرفت، اما در نهایت به خودرویی گران تبدیل شد‌. دلیل این این موضوع چیست؟

- این نکته را در نظر داشته باشید که قیمت یک خودرو به ۳ عامل مواد اولیه، دستمزد و هزینه‌های سربار بستگی دارد و در این میان‌، بخش مواد نقشی ۸۰‌درصدی را ایفا می‌کند، پس اگر آن را مدیریت کنیم در نهایت قیمت نهایی محصول رقابتی تر وارزان تر، از آب در می‌آید.رنوپارس به عنوان تامین کننده قطعات تندر-۹۰ در ایران، باید بپذیرد که در انتخاب برخی قطعه سازان‌، مناسب عمل نکرده و با برخی دیگر نیز قراردادهایی گران تر از روال مرسوم در داخل وخارج،امضا کرده است ‌. این شرکت همچنین باید در برخورد با برخی از قطعه سازان روش خود را عوض کند با شرایط فعلی نمی‌توان برای تولید یک قطعه فقط با یک قطعه ساز کار کرد، اگر در این روش تجدید نظر شود تامین قطعات تندر شرایط بهتری را پیدا می‌کند،چراکه اگر قطعه سازی نتوانست قطعه ای را به تولید برساند، قطعه سازی دیگر در این زمینه وارد عمل خواهد شد.من معتقدم توان داخلی سازی در قطعه سازان ما بالا است و اگر رنوپارس ظرفیت‌های لازم را ایجاد کند‌، می‌توان قطعات را رقابتی به تولید رساند.

یعنی می‌توان به کاهش قیمت تندر-۹۰ امیدوار بود؟

- در این صورت به گران تر نشدن آن که قطعا می‌توان امید داشت.

پس ارزانی در کار نیست.

- در این صورت به هر حال ۸۰‌درصد هزینه تولید یک خودرو به مواد اولیه آن بستگی دارد، بنابراین اگر این آیتم را خوب مدیریت کنیم، توانایی کنترل قیمت را در محصول نهایی نیز خواهیم داشت. اگر به یاد داشته باشید، سمند نیز اوایل عرضه به بازار‌، ۱۴‌میلیون قیمت داشت، اما بعدها با داخلی سازی که انجام شد‌، نرخ آن پایین آمد، آن هم با وجود تورمی که در کشور وجود داشت. اگر قرار بود نرخ خودروها نیز با تورم بالا رود‌، قیمت خودرویی مثل سمند هم اکنون به ۳۰‌میلیون تومان می‌رسید!

به اعتقاد کارشناسان دلیل اصلی گرانی تندر -۹۰ تیراژ نامناسب و پایین آن است‌، تیراژی که اگر به حد قابل قبولی برسد، قطعا روی ارزانی تندر تاثیرگذار خواهد بود. نظر شما چیست؟

- قیمت هر کالایی رابطه ای مستقیم با مکانیزم عرضه و تقاضای آن داردو اتفاقا تندر-۹۰ به لحاظ آنکه توسط ۲ شرکت در ایران به تولید می‌رسد، بیش از سایر خودروهای بازار داخل قابلیت کار با این مکانیزم را دارد‌، الان خودرویی مثل پراید یا سمند‌، چون هر کدام توسط شرکتی خاص به تولید می‌رسند ممکن است، انگیزه چندانی پشت کاهش نرخ آنها نباشد، اما تندر -۹۰ هم در ایران خودرو تولید می‌شود و هم در پارس خودرو‌، بنابراین وقتی تیراژ آن بالا برود، بازاریابی تندر نیز سخت خواهد شد و دو شرکت مجبورند برای بازاریابی بهتر‌، روی کاهش قیمت این خودرو کار کنند و در این زمینه ۲ راه پیش روی آنها است‌ یا باید همین تندر فعلی را با قیمتی

پایین تر عرضه کنند یا در قبال قیمت فعلی‌، تندر را با امکانات و تجهیزات بیشتری به مشتریان ارائه دهند، در این صورت بازار، قیمت مناسب این خودرو را تعیین خواهد کرد.

شما در حالی از کاهش قیمت تندر صحبت به میان می‌آورید که سال گذشته بالاخره بازی افزایش نرخ کارخانه ای این خودرو را از وزارت صنایع ومعادن بردید و به همراه پارس خودرو، تندر را گران کردید!

- بهتر است واژه بازی و برد و باخت را در این زمینه به کار نبریم،چراکه صنعت خودرو متعلق به دولت بوده و وزارت صنایع هم نماینده دولت به حساب می‌آید‌،پس اگر سودی به ما برسد نصیب وزارت هم خواهد شد و بالعکس.

پس بازی را مشتریان تندر-۹۰ باختند.

-این طور نیست، قطعا همه تصمیم‌های دولت در راستای نفع مشتریان است.

همه تصمیم‌ها ؟ حتی گران کردن تندر ؟!

- به هر حال دولت منتخب مردم است. از طرفی ما تنها تندر۲اE را گران کردیم نه همه مدل‌های این خودرو را ؛

اتفاقا بیشتر مشتریان تندر هم خواهان این مدل هستند.

-تندر۲اE تا قبل از گران شدن نرخ کارخانه ای، قیمتی برابر ۱۲‌میلیون و ۴۰۰‌هزار تومان در کارخانه داشت و در بازار نیز ۵/۱۵‌میلیون تومان به فروش می‌رسید، اما وقتی طبق توافق با وزارت‌، نرخ کارخانه ای آن به ۱۳‌میلیون ۹۰۰‌هزار تومان رسید‌، قیمت تندر در بازار کاهش یافت و در حال حاضر نیز به ۱۴‌میلیون تومان رسیده است.