68درصد قطعات خودرو در بازار، فاقد استاندارد است

مژگان میرزایی

با وجود آنکه هنوز مشکل خدمات پس از فروش در شرکت‌های خودروساز حرف اول را می‌زند و متقاضیان از نحوه خدمات‌دهی خودروسازان ناراضی هستند، شرکت بازرسی کیفیت در حالی به گفته مدیرعامل ساپکو، ایران‌خودرو را حائز رتبه اول در خدمات پس از فروش خوانده که دو شرکت ایران‌خودرو سایپا انحصار بازار خودرو کشور را در دست دارند و سهم خودروسازهای خصوصی نیز در این بین بسیار ناچیز است.

حال ارتقای رتبه ایران‌خودرو نیز در شرایطی است که این شرکت طی دو سال گذشته تنها توانسته یک نمره به نمرات قبلی خود افزوده و با کسب نمره ۱۴ از ۲۰ در رتبه اول بین شرکت‌های ایدرو و در رتبه دوم در کل کشور قرارگیرد.

اما احراز رتبه اول در خدمت پس از فروش طی چند سال گذشته همیشه محل مناقشه دو شرکت سایپا و ایران‌خودرو بوده به طوری که گاهی سایپا خود را شرکت اول معرفی می‌کند و زمانی ایران‌خودرو خود را حائز این رتبه می‌داند.

اما عدم‌تامین به موقع قطعات یدکی یکی از بیشترین امتیازات منفی را در بخش خدمات پس از فروش شرکت‌های خودروساز دارد

به طوری‌که شرکت ایساکو (زیرگروه شرکت ایران‌خودرو) نیز از این امر مستثنی نبوده است. به گفته مدیرعامل شرکت ایساکو این شرکت هم‌اکنون تنها ۳۲درصد نیاز بازار را پاسخگو است و بخش عمده‌ای از قطعات توسط بخش خصوصی خارج از نظارت ایساکو تامین می‌شود هرچند مرزبانی مدیرعامل ایساکو بر غیر استاندارد بودن این قطعات تاکید دارد، اما استفاده از آنها را نیز انکار نمی‌کند به طوری که وی عدم‌تولید برخی قطعات خودروها و انحصاری بودن تولید آنها را دلیل استفاده از این قطعات بی‌کیفیت می‌داند.

ناصر مرزبانی، مدیرعامل شرکت ساپکو روز گذشته و در نشست خبری که در این شرکت برگزار شد پاسخگوی سوالات خبرنگاران درخصوص عرضه قطعات غیراستاندارد، مشکلات خدمات‌رسانی به تندر-۹۰ و کمبود قطعه در بازار بود.

کمبود قطعه بیشترین شکایت

ناصر مرزبانی، مدیرعامل ایساکو در این نشست خبری با اشاره به آنکه شرکت ایساکو بنا به اعلام شرکت بازرسی کیفیت توانسته رتبه اول را به دست آورد اظهار داشت: در بررسی شش ماه که توسط شرکت بازرسی کیفیت صورت گرفته شرکت ایساکو طی دو سال و با کسب یک امتیاز بیشتر توانست امتیاز ۱۴ را از ۲۰ به دست آورد که با این امتیاز در مکان یک خدمات پس از فروش قرار گرفت.

به گفته مرزبانی در بررسی شش ماه که توسط این شرکت صورت گرفته مشخص شد که کمبود و یا عدم‌دسترسی به قطعات یدکی بیشترین شکایت را به خود اختصاص داده است که برای برطرف کردن این مشکل پروژه‌ای در شرکت ایساکو مبنی بر تمرکز انبارهای مرکزی تعریف شده که در صورت اجرا طی یک سال و نیم آینده مشکل کمبود قطعات برطرف خواهد شد.

گفته مرزبانی نشان‌دهنده آن است که مشکل کمبود قطعه‌ و پراکندگی آن در نمایندگی‌های خدمات پس از فروش حداقل تا یک سال و نیم آینده برطرف نخواهد شد و متقاضیان سرویس‌های خدمات پس از فروش که تاکنون با مشکل عدم دسترسی به قطعات یدکی مواجه بودند باید تا اجرای این پروژه در انتظار بمانند.

مرزبانی معتقد است: در صورت اجرای این طرح از خواب سرمایه نمایندگی‌های ایران‌خودرو جلوگیری می‌شود، همچنین برای این پروژه مکانیزمی تعریف شده که در کوتاه‌ترین زمان ممکن قطعات در دسترس متقاضیان قرار گیرد.

به گفته مرزبانی شرکت ایساکو تنها می‌تواند ۳۲درصد نیاز بازار را با قطعات استاندارد تامین کند و مابقی قطعات موجود در بازار (حدود ۶۸درصد) غیراستاندارد هستند و در صورت استاندارد بودن نیز مشخص نیست تاییدیه استاندارد آنها توسط چه شرکتی صادر

شده است.

تامین تنها یک‌سوم بازار با قطعات یدکی استاندارد آن هم در شرایطی که به گفته مدیرعامل شرکت ایساکو هم‌اکنون برخی قطعات غیراستاندارد در بسته‌بندی و با هلوگرام این شرکت به بازار عرضه می‌شود، موجب شده که امکان تشخیص قطعات استاندارد از غیراستاندارد برای متقاضیان مقدور نباشد؛ به همین دلیل در اکثر مواقع این قطعات به اشتباه مورد استفاده قرار می‌گیرد که این امر در برخی قطعات مانند قطعات ترمز مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد.

مرزبانی در این خصوص ادامه می‌دهد: ایساکو طی ماه‌های گذشته با سازمان حمایت از مصرف‌کننده، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و قوه قضائیه همکاری گسترده‌ای را برای جلوگیری از ورود کالاهای غیراستاندارد آغاز کرده‌ که در این راستا نیز چندی پیش محموله بزرگی که به اسم قطعات یدکی از کارخانه‌های انگلیس و فرانسه وارد کشور شده بود مورد بازبینی قرار گرفت و مشخص شد که تمام قطعات چینی هستند و در تهران توسط مسوولان قبلی ایساکو با هلوگرام ایساکو بسته‌بندی و وارد بازار شده است.

مرزبانی درخصوص میزان تقاضای بازار برای قطعات یدکی ایران خودرو نیز می‌گوید: براساس برآورد ما تقاضای بازار قطعات یدکی در سال ۸۷ در حدود هزار و ۲۰۰میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود که در شرایط فعلی تنها می‌توانیم ۴۰۰میلیارد تومان را تامین کنیم و ۸۰۰میلیارد تومان نیز به دلیل عدم تامین به موقع از سوی ایساکو توسط بخش‌های خصوصی تامین می‌شود که برخی از این قطعات اورجینال هستند و قیمت آنها از قطعات ایساکو کمتر است. هرچند مرزبانی بر اورجینال بودن این قطعات تاکید می‌کند اما در بخشی دیگر این قطعات را فاقد استاندارد خوانده و می‌گوید این قطعات نتوانسته‌ تاییدیه موسسه استاندارد را کسب کنند به همین دلیل قطعات غیرمجاز شناخته می‌شوند. به گفته مدیرعامل شرکت ایساکو فراوانی در قطعات مختلف متفاوت است و در صورتیکه شرکت قطعه‌ای را نتواند تامین کند بلافاصله قطعه توسط بخش خصوصی که خارج از نظارت ایساکو است تامین و به بازار عرضه می‌شود که این امر مشکلاتی را به وجود می‌آورد.

وی در پاسخ به این پرسش که بخش خصوصی چطور از موجودی انبار شرکت باخبر می‌شود می‌گوید: متاسفانه ما نیز از این موضوع بی‌اطلاع هستیم و به دنبال منبع اطلاعاتی هستیم، اما هنوز نتوانسته‌ایم به آن دسترسی پیدا کنیم.

مرزبانی در بخش دیگری از گفته‌های خود در حالی به تامین ۷۰درصد قطعات از سوی ایساکو در صورت حمایت دولت از این شرکت در مقابل خاطیان اشاره کرد که این شرکت هم‌اکنون با کمبود قطعه در بازار مواجه است و بخش قابل توجهی از بازار توسط قطعات بخش‌خصوصی و خارج از نظارت ایساکو تامین می‌شود که این قطعات از استاندارد لازم برخوردار نیستند.مرزبانی در این خصوص می‌گوید: ما برای سرویس خدمات پس از فروش در مجموع دو سهم در نظر گرفته‌ایم سهم بازار و سهم نمایندگی که مسوولیت اصلی ما در قبال مراجعه‌کنندگان به نمایندگی‌ها است که در این خصوص ۷۱درصد و در خصوص بازار نیز می‌توانیم ۳۲درصد را جوابگو باشیم، اما در مجموع ۲۹درصد کسری در شبکه خدمات داریم.

مدیرعامل ایساکو در پاسخ به این پرسش که چند درصد قطعات این شرکت وارداتی است نیز می‌گوید: ۶۰درصد قطعات یدکی توسط ایساکو و ایران خودرو و ۴۰درصد مابقی نیز توسط شرکت پژو تامین می‌شود.

۱۵نمایندگی لغو امتیاز شدند

مدیرعامل شرکت ایساکو در بخش دیگری از صحبت‌های خود در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مراجعه کنندگان به نمایندگی‌ها از نحوه سرویس دهی شرکت‌های خدمات پس از فروش ناراضی هستند و این باور در کشور به وجود آمده که نمایندگی‌ها توانایی ارائه سرویس لازم را ندارند می‌گوید: بیش از ۹۵درصد از نمایندگی‌ها شفاف عمل می‌کنند اما برخی نمایندگی‌ها از قطعات غیراستاندارد استفاده کرده اما پول قطعات استاندارد را دریافت می‌کنند که این امر در برخی موارد مشکل‌ساز شده است.

وی در ادامه عنوان می‌کند برای برطرف کردن این مشکل شرکت ایساکو سیستمی الکترونیکی را طراحی کرده که بتواند بدون بازرسی و تنها با ارتباط الکتریکی بفهمند که آیا قطعات استاندارد در خودرو استفاده شده یا خیر و این طرح از سال ۸۸ اجرا خواهد شد و به این طریق بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود.

مرزبانی در ادامه با اشاره به اینکه شرکت‌ ایساکو با نماینده خاطی به‌طور جدی برخورد می‌کند می‌گوید: از ابتدای سال جاری تاکنون در حدود ۱۵ نماینده خاطی لغو امتیاز شدند که بیشترین تخلف این نمایندگی‌ها به تخطی از تعهدات شرکت مربوط بوده است.

مشکل تندر-۹۰ برطرف شد

مشکلات به وجود آمده در خدمات پس از فروش به تندر ۹۰ و معطلی چند روزه این خودرو در نمایندگی‌ها یکی دیگر از مباحث مطرح شده در این نشست خبری بود. مرزبانی در خصوص مشکلات به وجود آمده در خدمات رسانی به این خودرو می‌گوید: در خصوص خدمات پس از فروش و تامین قطعات خودروهای دوگانه‌سوز و تندر ۹۰ مشکلاتی داشتیم که در برخی موارد توقف تندر ۹۰ در نمایندگی‌ها به بیش از ۶۰ روز نیز می‌رسید، اما طی مذاکراتی که با شرکت رنو و شرکت‌های تامین کننده قطعه داشتیم مشکل خدمات رسانی به این گونه خودروها هم اکنون برطرف شده و در‌حال‌حاضر میزان معطلی تندر-۹۰ در نمایندگی از ۶۰ روز به ۶ تا ۷ روز رسیده است، به گفته مرزبانی در ابتدا تامین قطعات بدنه بیشترین مشکل را به خود اختصاص داده بود، اما با مذاکراتی که با تامین کننده‌ها داشتیم این مشکل برطرف شده و هم‌اکنون در قطعات مربوط به سیستم موتور و تعلیق مشکل داریم. از سوی دیگر و براساس اعلام برخی نمایندگی‌ها و لیست ارائه شده به آنها شرکت ‌ایران‌خودرو در شهر تهران تنها ۹ نمایندگی‌ مرکزی را جهت سرویس‌دهی به تندر-۹۰ در نظر گرفته که این امر موجب شده که متقاضیان مدت زمانی را در انتظار نوبت سرویس دهی بمانند که این امر مشکلات بسیاری را برای مالکان تندر-۹۰ به وجود آورده است، اما مرزبانی در ادامه با رد تخصیص ۹ نمایندگی‌ جهت سرویس‌دهی به تندر-۹۰ می‌گوید: طبق برنامه اعلام شده تا پایان سال باید تعداد نمایندگی‌های سرویس دهنده به تندر - ۹۰ به ۲۰ نمایندگی‌ افزایش یابد و این آمار باید در سطح کشور به ۱۰۰ نمایندگی برسد و در‌حال‌حاضر نیز ۱۲ نمایندگی در تهران مشغول به فعالیت هستند.