استفاده از موتور ملی ایران‌خودرو در تفاهم‌نامه سایپا و پروتون

حمیدرضا بهداد

اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی یکشنبه شب گذشته به بهانه ضیافت افطار مهمان وزیر صنایع و معادن در باشگاه صنعت و معدن بودند تا گریزی نیز به حاشیه اخیر صنعت خودرو کشور یعنی تفاهمنامه سایپا و پروتون مالزی زده و آن را مورد نقد و بررسی قرار دهند.

این در حالی است که مدتی پس از عقد این تفاهمنامه برخی نمایندگان مجلس به خصوص تعدادی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن اعلام کردند که علی‌اکبر محرابیان وزیر صنایع را برای ارائه توضیحات در قبال تفاهمنامه مذکور به کمیسیون فراخواهند خواند. که ظاهرا در ضیافت یکشنبه شب جای مهمان و میزبان عوض شده و طرفین ترجیح دادند تا به جای برگزاری جلسه‌ای رسمی در قالب جلسات کمیسیون صنایع، ضیافت افطاری ترتیب داده و ابتدا با یکدیگر درد دل کنند و اگر موارد اختلاف ختم به خیر نشد آن گاه رسما محرابیان را برای پاسخ به ابهامات تفاهمنامه سایپا و پروتون به کمیسیون صنایع مجلس فرا خوانند. این در حالی است که به ظاهر ضیافت افطاری کمیسیون و وزارت صنایع در ارتفاعات تهران نتایج مثبتی را به همراه داشته و طرفین به تعامل نیز رسیده‌اند.

محرابیان اطمینان داد

حمیدرضا فولادگر، یکی از اعضای کمیسیون صنایع در رابطه با ضیافت یکشنبه شب گذشته و نتایج آن به خبرنگار ما گفت: ماهیت این گردهمایی مسوولان صنعت در دولت و مجلس بیش از آنکه به جلسه‌ای رسمی شباهت داشته باشد به گفت‌و‌گویی صمیمی شبیه بود و مهمانان درباره نگرانی‌های خود در قبال تفاهمنامه اخیر سایپا و پروتون رایزنی کردند و اعضای کمیسیون نگرانی‌شان را درباره این تفاهمنامه را به اطلاع وزیر صنایع رساندند. فولادگر با بیان اینکه اعضای کمیسیون از محرابیان خواسته‌اند تا ابهامات مرتبط با تفاهمنامه سایپا و پروتون را هر چه زودتر رفع کند تاکید کرد: حرف ما این بود که مبادا طی این تفاهمنامه بازار ایران در دست پروتون مالزی، افتاده و برند این شرکت به ما تحمیل شود.

این عضو کمیسیون صنایع و معادن ادامه داد: بحث‌های مطرح شده در زمینه تفاهم‌نامه سایپا و پروتون این نگرانی را به وجود آورد که مالزی قصد دارد از توان نیروی انسانی و سخت‌افزاری ما استفاده کرده و ما به مصرف‌کننده و مونتاژکار تنها شرکت خودروساز این کشور تبدیل شویم. فولادگر تصریح کرد: آقای محرابیان نیز نگرانی ما و سایر کارشناسان را درک کرده و به اعضای کمیسیون اطمینان دادند که ماهیت تفاهم‌نامه به هیچ‌وجه بازار ایران را در اختیار پروتون قرار نخواهد داد و این تفاهم‌نامه در قالب همکاری مشترک بین سایپا و شرکت مالزیایی به امضا رسیده است و دوطرف می‌خواهند به طراحی و تولید پلت‌فرم مشترک بپردازند. اظهارات فولادگر در شرایطی است که دو سه هفته پس از عقد تفاهم‌نامه مشترک سایپا و پروتون، محمد زالی رییس شرکت تحقیقات موتور ایران‌خودرو در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی خودرو مشهد از این تفاهم‌نامه انتقاد کرد و آن‌را کلاه‌گذاشتن مالزی بر سر بازار ایران دانست پس از اظهارات زالی، حساسیت‌ها روی تفاهم‌نامه سایپا و پروتون بیش از پیش شد و نقد و نگرانی‌هایی که وی از بابت به سرانجام رسیدن این تفاهم‌نامه مطرح کرد، موجبات بازشدن پای کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی را نیز به جریان تفاهم‌نامه مذکور فراهم آورد و برخی از اعضای کمیسیون صراحتا از وزارت و همچنین شرکت سایپا خواستند تا متن تفاهم‌نامه در اختیار نمایندگان خانه ملت قرار گیرد تا در مورد آن بحث و بررسی شده و ابهامات موجود برطرف شود.

هنوز تفاهم‌نامه را ندیده‌ایم

اما درحالی که کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی همچنان بر رویت تفاهم‌نامه سایپا و پروتون اصرار دارد، ظاهرا هنوز این تفاهم‌نامه به‌دست اعضا نرسیده است. فولادگر در این زمینه اظهار داشت: ما در ضیافت یکشنبه شب به آقای محرابیان تاکید کردیم که هرچه زودتر تفاهم‌نامه سایپا و پروتون را در اختیار کمیسیون صنایع قرار دهد تا آن را بررسی کنیم و اگر ابهام و مسائلی خلاف مصالح ملی در آن به تصویب رسیده، برطرف شود. عضو کمیسیون صنایع افزود: محرابیان قول مساعدت داد تا هرچه زودتر این تفاهمنامه را در اختیار اعضای کمیسیون قرار دهد. اظهارات وی در حالی است که طی دو ماهی که از عقد تفاهمنامه سایپا و پروتون می‌گذرد، همواره بیشتر کارشناسان از عدم انتشار تفاهمنامه گله کرده و خواستار شفاف‌سازی وزارت صنایع و شرکت سایپا در این زمینه شده‌اند. مخصوصا اینکه چندی پیش پروتون بیانیه‌‌ای را روی سایت رسمی خود گذاشت که در آن تاکید شده بود، این شرکت مالزیایی در جریان تفاهمنامه‌اش با سایپا، تنها به دنبال بازار ایران است و می‌خواهد دانش و تکنولوژی فنی‌اش را به آن کشور انتقال دهد.

قطعه‌سازان را دریابید

هنوز قطعه‌سازان داخلی واکنش خاصی را نسبت به تفاهمنامه سایپا و پروتون نشان نداده و سکوت اختیار کرده‌اند، این در حالی است که ظاهرا اعضای کمیسیون صنایع بیشتر از خود قطعه‌سازان نگران هستند و روی نقش آنها در این تفاهمنامه حساسیت دارند. چرا که بنا به گفته فولادگر، در ضیافت یکشنبه شب این موضوع نیز به وزیر صنایع گوشزد شده است.

وی گفت: با توجه به توان بالایی که در قطعه‌سازان ایرانی وجود دارد و بنا به ادعای خود آقای محرابیان که می‌گوید تفاهمنامه سایپا و پروتون در قالب همکاری مشترک است ما از ایشان خواستیم تا نقش این قطعه‌سازان را نیز نادیده نگرفته و فعالیت و توانایی آنها را نیز در تفاهمنامه مذکور بگنجاند.

زالی دلسوز است

ظاهرا انتقادات زالی هرچه به مذاق سایپایی‌ها خوش نیامده و طبق آنچه که در جوابیه‌شان عنوان کردند. گفته‌های وی را فاقد اعتبار و ناشی از اطلاعات کم و مسائل شخصی می‌دانند، اعضای کمیسیون صنایع و خود محرابیان، زالی را منتقدی دلسوز تصور می‌کنند و اظهارات وی را در قبال تفاهمنامه سایپا و پروتون از سر همین دلسوزی می‌دانند. این موضوع را می‌توان از حاشیه گفته‌های فولادگر فهمید. وی در این زمینه گفت: هم ما و هم آقای محرابیان مواضع آقای زالی را از جنبه دلسوزی ایشان دانسته و معتقدیم قصد و غرضها در گفته‌های ایشان نیست. به هر حال ایشان به عنوان مدیرعامل ایپکو زحمت زیادی برای طراحی و تولید موتور پایه گازسوز EF۷ (ملی) کشیده‌اند و نباید زحمت‌شان به هدر رود.

فولادگر ادامه داد: ما حتی به آقای محرابیان پیشنهاد دادیم که اگر امکان دارد و شرایط تفاهمنامه اجازه می‌دهد، موتور ملی ایران‌خودرو روی محصول مشترک سایپا و پروتون نصب شود. اظهارات این عضو کمیسیون صنایع و معادن در حالی است که هم‌اکنون رویارویی ایران‌خودرو و سایپا اگر پایان نیافته باشد اما شکل صلح نیز به خود نگرفته است. از طرفی خود سایپا پاییز امسال از موتور پایه گازسوزش پرده‌برداری می‌کند و مسلما بسیار بعید است که مسوولان این شرکت موتور ایران‌خودرو را جایگزین دستاورد خود کنند.

اطمینان به زاگرس خودرو

هر چند که اطلاعات چندانی در قبال آن نیست اما یکشنبه گذشته علاوه‌بر درددل اعضای کمیسیون صنایع و محرابیان در ارتفاعات تهران، ساختمان هرمی شکل بهارستان نیز میزبان مهرداد بذرپاش، مدیرعامل سایپا بوده است. ظاهرا تا یکشنبه هنوز ابهامات مربوط به نقش خودروساز خصوصی زاگرس خودرو در تفاهمنامه سایپا و پروتون برطرف نشده و به همین دلیل بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس و نماینده مردم بروجرد بذرپاش را برای کسب اطمینان از دور نخوردن زاگرس خودرو شریک قدیمی پروتون در ایران، به کمیسیون تحت ریاستش فرا خوانده است.

آنچنان که شنیده‌ها می‌گوید، به ظاهر نتایج این جلسه مثبت از آب درآمده و مدیرعامل سایپا، رییس کمیسیون امنیت ملی را از بابت راضی نگه داشتن زاگرس خودرو در قبال تفاهمنامه سایپا و پروتون مطمئن ساخته است. این در حالی است که کارخانه‌ تولیدی زاگرس خودرو در شهرستان بروجرد در حال فعالیت است.