وداع با دنده و گاز

گروه خودرو- همه چیز در محل برگزاری مسابقه دارپا همچون مناطق حومه‌ای لس‌آنجلس، مرکز ایالت کالیفرنیا واقع در جنوب غرب ایالات متحده عادی به نظر می‌آمد.

خیابان‌های عریض با پیاده روهای سنگفرش شده، کوچه‌های بن‌بست و ساختمانی‌هایی یک طبقه با این تفاوت که خانه‌ها به حال خود رها شده و شیشه‌ها شکسته بودند و جز خودروهایی که در حال تردد بودند، نشانی از هیچ انسانی در معابر و خانه‌ها به چشم نمی‌خورد. آنچه فراتر از همه چیز جالب توجه می‌نمود، فاقد سرنشین بودن خودروهای در حال تردد بود که بدون داشتن راننده به این سو و آن سو می‌‌رفتند، در حاشیه خیابان‌ها پارک می‌شدند و سبقت می‌گرفتند.

صحنه‌ای که تماشاگران از راه دور در یکی ازمناطق حومه‌ای لس‌آنجلس شاهدش بودند، بخشی از رقابتی داغ و پرهیجان موسوم به دارپا بود. وزارت دفاع ایالات متحده در چارچوب این مسابقه که در یکی از روزهای آفتابی ماه نوامبر سال گذشته میلادی برگزار شد در صدد رسیدن به این استنتاج بود که آیا خودروهای هوشمند بدون دخالت انسان قادرند در ترافیک شهری تردد کنند و سرنشینان خود را در سلامت کامل به مقصد برسانند.

تیم‌های حاضر در این مسابقه نه از شرکت‌های خودروساز که اغلب از موسسات دانشگاهی بودند که برای کسب جایزه دومیلیون دلاری تعیین شده با هم به رقابت پرداختند و عاقبت یک دستگاه شورولت تاهو که با مشارکت جنرال موتورز و تیمی از محققان دانشگاه کارینج مولن به جدیدترین فن‌آوری‌های هوشمند مجهز شده بود، جایزه دومیلیون دلاری را به خود اختصاص داد.

هشت خودروی حاضر در این رقابت‌ها با پشت سرگذاشتن مسیری ۹۰کیلومتری که در آن انواع موانع پیش‌بینی شده بود، عاقبت در نقاط از پیش تعیین شده پارک کردند تا داوران مسابقه پس از نشستی طولانی برنده را معرفی کنند.

این رقابت، نمادی از آینده‌ای است که در آن خودروهای بدون راننده با عبور از خیابان‌ها، سرنشینان خود را به سلامت به مقصدی که برایشان تعیین شده است، می‌رسانند.

امروزه خودروها به تجهیزاتی مجهز شده‌اند که مثلا می‌توانند راننده را از وجود خودروی دیگری در نقطه کور آینده مطلع کنند، فاصله خودرو با خودروی جلویی را تنظیم کرده و حتی در صورت لزوم با کاستن از سرعت خودرو از شدت سوانح بکاهند. این آغاز روندی است که خودروسازها در چارچوب آن به تولید خودروهای هوشمندی که به سطحی از استقلال عمل رسیده‌اند،فکر می‌کنند گام اول در برخورداری از این استقلال عمل می‌تواند پارک خودکار خودرو باشد.

لاری بارنز، مدیر مرکز تحقیقات جنرال موتورز می‌گوید: دیگر نباید نگران پارک خودروی خود باشید. کافی است وقتی به خرید می‌روید پس از رسیدن به فروشگاه مورد نظر به خودرویتان بگویید برو، جای پارکی پیدا کن و از خودرو خارج شوید.

وی می‌افزاید: کارتان که تمام شد با کنترل از راه دور خودرو را احضار می‌کنید و تا شما به در خروجی برسید، مرکبتان آماده حرکت به جلو منتظر شما خواهد بود.

بارنز در پاسخ به این سوال که خریداران محصولات جنرال‌موتورز چه زمانی قادر خواهند بود از این امکان استفاده کنند، از احتمال آغاز عرضه خودروهای هوشمند طی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ خبر می‌دهد.

این در حالی است که سایر دست‌اندرکاران این پروژه تا این حد خوش‌بین نیستند. فیل‌گات، مدیر موسسه مشاوره گلوبال این سایت که خدماتی را به شرکت‌های خودروساز ارائه می‌دهد با اشاره به اینکه فناوری‌های هوشمند هدایت خودرو بدون دخالت انسان هنوز امتحان خود را پس نداده‌اند تا امکان نصب آنها بر روی خودروها فراهم آید. امکان نصب این سامانه بر روی خودروها تا سال ۲۰۱۶ را رد می‌کند. به اعتقاد گات بعید است بتوان خودروهای هوشمند را قبل از سال ۲۰۲۵ میلادی روانه بازار کرد.

برای تولید این خودروها سه مانع جدی وجود دارد.

چگونگی نصب سامانه‌های هوشمند روی خودروها یکی از این مشکلات است که احتمالا به سادگی حل می‌شود. ترغیب دولت فدرال و دولت‌های ایالتی به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری از سامانه‌های رانندگی هوشمند آن هم در زمانی که هزینه نوسازی شبکه‌های راه‌های آمریکا بدون ایجاد زیرساخت‌های جدید صدها میلیارد دلار برآورد شده است، کار چندان آسانی نخواهد بود و در آخر و مهم‌ترین مساله قابل اعتماد بودن سامانه‌های جدید است.

به اعتقاد گات این نکته آخر به مراتب مهم‌تر از مولفه‌های قبلی است. درست است که خودروسازها تا قبل از آنکه از توانمندی سامانه‌های هدایت خودکار خودرو اطمینان حاصل نکنند، اقدام به نصب آنها روی خودروها نخواهند کرد اما این سامانه‌ها نیز در معرض آسیب‌هایی چون اختلال رادیویی، ویروسی شدن و آسیب‌دیدگی به علت قطع برق قرار دارند.

در آن سوی ماجرا خودروهای مجهز به سامانه هدایت خودکار خودرو می‌توانند با دریافت مستقیم اطلاعات مربوط به ترافیک مسیرهای موجود تا مقصد مورد نظر نسبت به انتخاب بهترین مسیر اقدام کرده و تا حدود زیادی از حجم ترافیک شهری و بین‌شهری بکاهند.

در‌حال‌حاضر شرکت‌هایی در اروپا، ژاپن و ایالات‌متحده در حال کار بر روی سامانه‌های هدایت خودکار هستند که علاوه بر قابلیت‌هایی چون راندن خودرو بدون دخالت انسان و انتخاب مسیرهای جایگزین به مقصد از نوعی توان گفت‌وگو و برقرار کردن ارتباط با سایر خودروهای هوشمند نیز برخوردارند.

با این حال نباید خیلی هم به کارکرد عالی این خودروها امید داشت. در‌حال‌حاضر ۷۰۰میلیون دستگاه خودرو در جهان وجود دارد که در آینده‌ای نه چندان دور تعدادشان به یک‌میلیارد افزایش پیدا خواهد کرد. جایگزین همه این خودروها با نمونه‌های هوشمند، سال‌ها و شاید دهه‌ها طول بکشد و تا وقتی همه خودروها به این سامانه مجهز نیستند، عملکردشان به حداکثر کارآیی پیش‌بینی شده نخواهد رسید.