گروه خودرو- در شرایطی که بانک مرکزی قصد دارد با تک نرخی کردن ارز سر و سامانی به آشفتگی‌های اخیر بازار داده و تب تولیدکنندگان داخلی را نیز کاهش دهد، فعالان خودروسازی کشور معتقدند ارز تک نرخی فقط با رعایت شرایطی خاص، به منجی آنها در عرصه تولید تبدیل خواهد شد. به اعتقاد آنها، هرچند در این شرایط آشفته اقتصادی، تک نرخی شدن ارز خبری خوب برای تولیدکنندگان داخلی به خصوص خودروسازان به حساب می‌آید، اما اثرگذاری آن به شرطی است که اولا ارز کافی توزیع شود و دوما وعده‌های رییس کل بانک مرکزی مبنی بر در نظر گرفتن ارز تک نرخی برای تولیدکنندگان و همچنین مصونیت آنها از نوسان ارزی، تحقق یابد.

در کنار اینها البته بحث افزایش قیمت نیز مطرح است؛ به نحوی که خودروسازان معتقدند چون نرخ رسمی ارز افزایش یافته، باید اجازه رشد متناسب قیمت خودروها نیز به آنها داده شود. به هر حال هم اکنون نرخ مرجع ارز بیش از ۱۰۰ تومان رشد کرده و این موضوع به معنای افزایش هزینه‌های تولید است و خودروسازان معتقدند دولت باید اجازه جبران این هزینه‌ها را به واسطه موافقت با افزایش قیمت خودرو، به آنها بدهد.

در واقع از دید فعالان صنعت خودرو، «تک نرخی شدن ارز» در حالت کلی تصمیمی مثبت و مهم در حوزه تولید خودرو به شمار می‌رود، اما اثرگذاری این تصمیم زمانی است که «حرف» دولت به «عمل» تبدیل شود و هم ارز به میزان لازم در اختیار قطعه‌سازان و خودروسازان قرار گیرد و هم در کنار افزایش قیمت رسمی خودرو، قول‌های ارزی محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی به تولیدکنندگان داخلی، محقق شود.

بهمنی چندی پیش در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی که با حضور تولید کنندگان از جمله فعالان صنعت خودرو برگزار شد، قول داد که بانک مرکزی نه‌تنها نرخ مرجع ارز را برای انجام واردات مورد نیاز تولیدکنندگان داخلی به خصوص خودروسازان و قطعه‌سازان، لحاظ خواهد کرد، بلکه نوسان ارزی را نیز برای آنها در نظر نخواهد گرفت. به عبارت بهتر، قطعه سازان و خودروسازان می‌توانند با نرخ مرجع ارز اقدام به ثبت سفارش کنند و هر زمان نیز که وقت گشایش اعتبار آنها فرا رسید، بانک مرکزی بدون توجه به نوسان احتمالی ارز در فاصله ثبت سفارش و گشایش اعتبار، همان نرخ ارز مرجع قبلی را برای آنها لحاظ می‌کند.

این البته در شرایطی است که به نظر می‌رسد انتهای این داستان به کاهش قیمت خودروهای داخلی منتهی نخواهد شد؛ زیرا به هر حال نرخ مرجع ارز افزایش یافته و به اعتقاد کارشناسان، این موضوع افزایش هزینه‌های تولید خودرو را در پی دارد.با این حساب، ظاهرا فقط باید امیدوار بود که قیمت‌ها با روند کندتری رشد کنند، وگرنه کاهش و حتی تثبیت قیمت بسیار بعید به نظر می‌رسد.

آن طور که خودروسازان عنوان می‌کنند، هزینه‌های جانبی و حاشیه‌ای تولید بسیار بالا رفته و برخی خودروها حتی با ضرر به تولید می‌رسند، بنابراین در این شرایط هر اتفاق مثبتی هم که رخ بدهد، فقط سختی کار را پایین می‌آورد و به کاهش قیمت خودرو منتهی نمی‌شود.

در این مورد، دبیر انجمن خودروسازان با اشاره به اینکه خودروسازان تاکنون بخش زیادی از خرید خارجی خود را از طریق حواله نقدی ارز و به نرخ آزاد انجام می‌دادند، می‌گوید: تا پیش از این انتقال حواله ارز از طریق صرافی‌ها و با نرخ آزاد ارز صورت می‌گرفت، علاوه بر آن صرافی‌ها درصدی را نیز به عنوان کارمزد خود بابت حواله ارز دریافت می‌کردند که در مجموع قیمت ارز برای تولیدکننده از نرخ آزاد آن نیز بیشتر می‌شد.

احمد نعمت‌بخش می‌افزاید: حال با تک نرخی شدن نرخ ارز، از این پس نقل و انتقال حواله ارزی به جای صرافی‌ها از طریق سیستم بانکی اجرایی می‌شود و این راهکار کاهش هزینه را در پی خواهد داشت.

نعمت‌بخش در عین حال با بیان اینکه خودروسازان علاوه بر رشد نرخ ارز، با افزایش قیمت مواد اولیه نیز روبه‌رو شده‌اند، تاکید می‌کند: بنابراین حتی با وجود تک نرخی شدن ارز، افزایش قیمت محصولات اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛ زیرا به هر حال رشد شدید قیمت تمام ‌شده‌ تولید محصولات باید جبران شود.

وی با تاکید بر اینکه هنوز دستورالعمل ارز تک نرخی به بانک‌ها نرسیده، ادامه می‌دهد: در حال حاضر شرایط به‌گونه‌ای است که برخی خودروهای داخلی با حاشیه زیان تولید می‌شوند، بنابراین به هر حال درصدی از افزایش قیمت خودروهای داخلی باید اتفاق بیفتد. به گفته نعمت بخش، خودروسازان در این راستا درخواست افزایش قیمت خود را به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارائه کرده و در انتظار برگزاری جلسه برای بررسی این درخواست‌ها هستند.

اظهارات دبیر انجمن خودروسازان در شرایطی است که عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان نیز می‌گوید:امیدوارم بانک مرکزی به وعده‌های خود عمل کرده و نه تنها ارز مرجع را به میزان کافی در اختیار قطعه سازان و خودروسازان قرار دهد، بلکه نوسان ارزی را نیز لحاظ نکند.

محمدرضا نجفی منش، با اشاره به اینکه تک نرخی شدن ارز تاثیر مثبتی بر هزینه تولید خودرو می‌گذارد، تاکید می‌کند:قطعه سازان و خودروسازان تا پیش از این حدود نصف مبادلات خود را با ارز حدود یک هزار و ۱۰۰ تومانی انجام می‌دادند و حال باید نرخ جدید ارز یعنی یک هزار و ۲۲۶ تومان را لحاظ کنند و این موضوع رشد هزینه‌های تولید را در پی دارد. وی می‌افزاید:البته این افزایش قیمت قابل تحمل است، منتها به شرطی که بانک مرکزی ارز لازم و کافی را در اختیار قطعه سازان و خودروسازان قرار دهد.

قیمت خودرو باید افزایش یابد

اما دبیر انجمن قطعه سازان نیز اگرچه از سیاست تک نرخی شدن ارز استقبال کرده و آن را مایه ثبات می‌داند، اما معتقد است که اگر کمیته قیمت‌گذاری با افزایش قیمت خودروها متناسب با رشد نرخ ارز موافقت نکند، این سیاست حتی به ضرر خودروسازان تمام خواهد شد.

ساسان قربانی می‌گوید: در حال حاضر نرخ مرجع ارز افزایش یافته، بنابراین هزینه تولید خوردوسازان نیز رشد کرده است و باید به نحوی جبران شود.

وی با اشاره به اینکه کمیته قیمت‌گذاری باید اجازه افزایش قیمت خودروها را متناسب با رشد نرخ ارز صادر کند، ادامه می‌دهد:اگر قرار باشد قیمت خودرو ثابت بماند، تک نرخی شدن ارز به ضرر خودروسازان تمام خواهد شد و قطعه‌سازان نیز نمی‌توانند قیمت تولیدات خود را بالا ببرند.