آیا بازار خودرو آمریکا اصلاح می‌شود؟

گروه خودرو- بحران در بازار خودروی آمریکا از سال ۲۰۰۸ میلادی و همزمان با رکود اقتصادی آغاز شد و نتیجه آن، رسیدن سطح فروش سالانه خودرو در این کشور به کمتر از ۱۰ میلیون دستگاه بود. کاهش تقاضا برای خودرو، به دلیل رشد بیکاری و مشکلات اقتصادی در آمریکا رخ داد و زمینه را برای ورشکستگی خودروسازان بزرگ و مطرحی همچون کرایسلر و جی ام فراهم کرد.پس از این اتفاق، دولت به کمک صنعت خودروسازی آمد، ولی اعتماد مشتریان به بازار خودرو، «از دست رفته» به شمار می‌رفت و این بی اعتمادی هنوز هم ادامه دارد.

اما در همین سال بود که بازار خودروی چین به یکباره رونق گرفت و خودروسازان برای استفاده از فرصت‌های موجود در این کشور پر جمعیت و در حال توسعه آسیایی، اقدام به احداث کارخانه و عرضه مدل‌های جدیدی متناسب با سلیقه و تقاضای چینی‌ها کردند. در نتیجه این تحول بزرگ صنعتی بود که بازار چین به عنوان بزرگ‌ترین بازار خودروی دنیا در سال ۲۰۰۹ میلادی معرفی شد و در سال گذشته نیز بیش از ۱۸ میلیون دستکاه خودرو در آن مبادله شد.

حال اخبار مخابره شده از دو بازار مذکور نشان می‌دهد که اوضاع اندکی تغییر کرده است. در سه ماه گذشته فروش خودرو در بازار آمریکا سیر افزایشی داشته و در سال گذشته، میزان فروش در آن بیش از ۱۰ درصد رشد کرده است. این در حالی است که سیاست‌های وضع شده در چین، زمینه را برای کاهش تقاضا در این کشور فراهم کرد و انتظار می‌رود این روند کاهشی تا انتهای سال جاری هم ادامه داشته باشد.

مرکز مطالعات بازار خودروی آمریکا در گزارش اخیر خود با توجه به وضعیت بازار در شش ماه گذشته نوشت: انتظار می‌رود تا انتهای سال جاری میلادی روند رشد فروش خودرو در آمریکا ادامه داشته باشد و این وضعیت در سال ۲۰۱۱ میلادی هم تداوم یابد، زیرا هم اکنون شمار خودروهای فرسوده در کشور زیاد است و به تدریج باید جایگزینی آنها از سر گرفته شود.

از سوی دیگر، نسل جوان آمریکا متقاضی خرید خودروهای جدید هستند و با توجه به تخفیف‌هایی که شرکت‌های خودروسازی به خریداران می‌دهند، زمینه لازم برای افزایش تقاضا به وجود خواهد آمد.«جف شاستر» پژوهشگر ارشد این مرکز در بخشی از گزارش مذکور نوشت: انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۱ میلادی شمار خودروهای فروخته شده در آمریکا ۶/۱۲ میلیون دستگاه باشد، اما تا سال ۲۰۱۵ میلادی بازار خودرو این کشور شاهد فروش بیش از ۵/۱۶ میلیون دستگاه خودرو در هر سال خواهد بود.آمریکایی‌ها از سال ۲۰۰۶ به بعد، این سطح از فروش را تجربه نکرده‌اند و البته این پیش‌بینی در صورتی تحقق پیدا خواهد کرد که بحران بدهی کشورهای اروپایی آسیبی جدی به اقتصاد دنیا وارد نکند. به هر حال وضعیت بازار خودروی آمریکا در ماه سپتامبر بسیار امیدوارکننده بود، به نحوی که رشدی ۱۰ درصدی را تجربه کرد و اگر این وضعیت در ماه‌های دیگر هم ادامه داشته باشد، می‌توان در آینده‌ای نه چندان دور اصلاح بازار خودرو را مشاهده کرد.با این حال، «کارل استورارت» یکی دیگر از تحلیل‌گران مرکز مطالعات خودرو آمریکا بر این باور است که بازار این کشور دیگر شاهد فروش بیش از ۱۶ میلیون دستگاه خودرو در سال نخواهد بود، زیرا بازار با خودروهای کنونی اشباع شده است. وی اعتقاد دارد بازار خودروی آمریکا و به طور کلی صنعت خودروی دنیا، نیازمند خلاقیت و نوآوری در بخش طراحی و تکنولوژی است. به گفته وی، عرضه خودروهای هیبریدی گام مهمی بود که در صنعت خودروسازی برداشته شد و مقدمات افزایش راندمان مصرف سوخت را در این صنعت بیش از ۲۰ درصد رشد داد. البته با توجه به قیمت بالای بنزین در دنیا اگر مصرف بنزین در خودروها تنزل یابد و تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری در آنها به کار رود، صنعت خودرو می‌تواند مشتریان بیشتری را جذب کند.این پژوهشگر صنعتی همچنین با اشاره به تحولات صنعت خودروسازی در سال‌های اخیر می‌گوید: چهل سال پیش مهندسان صنعت خودروسازی همگی مهندسان مکانیک بودند، ولی هم اکنون کارشناسان الکترونیک و حتی متخصصان بخش «رادار» نیز به کمک آنها آمده‌اند. بنابراین مهندسان صنعت خودروسازی باید در سال‌های آینده بتوانند این هم‌پوشانی در حوزه‌های مختلف را مدیریت کرده و با یکدیگر برای تولید یک وسیله نقلیه مدرن همکاری کنند.

به هر حال با وجود اصلاح تدریجی بازار خودروی آمریکا در ماه‌های اخیر، بازسازی کامل آن نیازمند عرضه مدل‌های جدید خودرو است. از طرف دیگر در شرایطی که بازار آمریکا به تدریج بازسازی شده، بازار چین که یک بازار بسیار پررونق به حساب می‌آید، با شوک جدیدی روبه رو و توقف ارائه کمک‌های مالی دولت به مشتریان و وضع محدودیت‌هایی برای خرید خودرو در شهرهای بزرگ، سبب شد تا در ماه گذشته میلادی بازار خودرو این کشور تنها ۷ درصد رشد کند. بر این اساس، احتمال دارد شرکت‌هایی که به طمع سود کلان وارد این بازار شده‌اند، دوباره شاهد بحران شوند، بحرانی که در مورد ابعاد آن اطلاعات دقیق و درستی در دست نیست. حال پرسش اینجا است که آیا با کاهش فروش در بازار چین، دوباره شرکت‌های فعال در صنعت خودروسازی با بحران روبه‌رو می‌شوند، یا اینکه می‌توانند رشد در بازار آمریکا را جایگزین کاهش موقتی فروش در چین کنند؟همچنین آیا اصلاح بازار خودروی دنیا مرتبط با اصلاح اقتصاد جهانی است و این تحولات را می‌توان شوک‌های کوتاه مدت در بازار دانست؟ هرچند پاسخ این پرسش‌ها را زمان مشخص می‌کند، ولی مسلم است که نباید زیاد خوش بین باشیم و مشکلات اقتصادی و معضلات صنعتی را تمام شده بدانیم.