بازار وارداتی‌ها در انتظار پایان برزخ

خودرو - اگرچه بیش از سه ماه از باز شدن سایت ثبت سفارش می‌گذرد، اما هنوز بازار خودروهای وارداتی به روال عادی بازنگشته و کمبود خودرو که با افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت همراه شده ،همچنان در بازار مشهود است.

این شرایط در حالی است که کارشناسان پیش بینی می‌کنند برای ثبات در این بازار حداقل به ۵ تا ۶ ماه زمان نیاز است تا خودروهای ثبت سفارش شده در سال جاری سر از بازار داخلی در آورند. هرچند برخی از خودروها به جای بازار از انبار نمایندگی‌ها سر در می‌آورند تا در موعد مقرر راهی بازار شوند، با این حال بازار وارداتی‌ها پس از نزدیک به دو سال باید حداقل ۶ ماه دیگر را نیز انتظار بکشد.

به گفته کارشناسان خودرو، طولانی بودن پروسه ثبت سفارش تا ترخیص خودرو و همچنین اخذ مجوزهای جدید برای خودروهایی که مدل آنها تغییر کرده (خودروهای مدل ۲۰۱۲) منجر به آن شده تا خودروهای ثبت شده پس از باز شدن سایت ثبت سفارش در خرداد ماه، اواخر سال جاری سر از بازار داخلی در آورند.

از سوی دیگر، در نظر گرفتن شرایط ویژه برای ثبت سفارش خودرو نیز موجب شده تا روند واردات خودرو در سه ماه گذشته به کندی اجرایی شود، چرا که براساس آیین نامه واردات خودرو، واردکنندگان ملزم به حمل خودرو از کشور سازنده، الزام به داشتن استاندارد اروپا و تعهد به ارائه خدمات پس از فروش به خودروهای وارداتی شده‌اند. اما از آنجا که رعایت بندهای مذکور از سوی واردکنندگان با مشکلاتی همراه است، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در راستای حمایت از حقوق مصرف کنندگان خبر از تغییر بند‌های مذکور داده تا واردات خودرو تسهیل شود و بازار در کوتاه‌ترین زمان ممکن به حالت عادی باز گردد.

پروسه واردات طولانی است

محمدرضا سلیمی، مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات بازرگانی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود گذشت سه ماه از باز شدن سایت ثبت سفارش هنوز بازار خودروهای وارداتی به حالت عادی بازنگشته، می‌گوید: پروسه واردات خودرو پروسه‌ای طولانی است به همین دلیل باز شدن سایت تاثیر خود را در مدت دو تا سه ماه نشان نمی‌دهد. وی ادامه داد: به عنوان مثال اعمال محدودیت در ثبت سفارش سال گذشته در مدت زمان کوتاه تاثیری بر بازار نداشت این در حالی است که پس از گذشت شش ماه بازار با کمبود خودرو و در نتیجه رشد چشمگیر قیمت مواجه شد، به طوری که در حال حاضر اختلاف قیمت در بازار به بیش از ۳۰ درصد رسیده است.

مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات بازرگانی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تاکید کرد که با تسهیل شرایط ثبت سفارش تا زمانی که خودرو به بازار برسد مدتی زمان نیاز است، اما از آنجا که کمبود عرضه و مازاد تقاضای سال گذشته به سال جاری منتقل شده طبعا زمان عادی شدن بازار طولانی‌تر از روال عادی خواهد بود.

فربد زاوه کارشناس خودرو نیز در خصوص دلایل عدم بازگشت بازار به حالت عادی می‌گوید: اگرچه سایت ثبت سفارش باز شده اما هنوز خودرویی به بازار نرسیده تا بتواند روند بازار را تغییر دهد.به گفته این کارشناس خودرو، در حال حاضر تنها چند مدل خودرو ۲۰۱۲ وارد بازار شده که قیمت این خودروها نیز بسیار بالا است.

جلال ریخته گر قدیمی یکی از کارشناسان خودرو نیز در این خصوص می‌گوید: در حال حاضر یک شکاف ۵ درصدی میان عرضه و تقاضا در بازار وجود دارد که تا برطرف شدن این شکاف، بازار به حالت عادی باز نخواهد گشت.

ریخته گر قدیمی در ادامه می‌گوید: علاوه بر شکاف به وجود آمده در بازار با باز شدن سایت ثبت سفارش بسیاری از متقاضیان از حالت بالقوه به بالفعل در آمده‌اند که این روند تا ثابت شدن وضعیت بازار ادامه خواهد داشت.

وی در خصوص دلایل تغییر رویه متقاضیان خودرو‌های وارداتی در بازار نیز می‌گوید: در حال حاضر ۸۰ درصد از خریداران خودروهای وارداتی منتظر تغییرات قیمتی در بازار هستند که این امر موجب شده تا تقاضا در این بازار کاهش یابد.

از سوی دیگر با توجه به پروسه شش ماهه برای ورود خودرو‌های ثبت سفارش شده به بازار می‌توان گفت که فرصت از مدل‌های ۲۰۱۱ برای عرضه گرفته خواهد شد و ۲۰۱۲‌ها از این پس جایگزین خودروهای مدل ۲۰۱۱ خواهند شد.

زاوه در این خصوص می‌گوید: از این پس بیشتر خودروهای وارداتی به مدل ۲۰۱۲ اختصاص پیدا می‌کند به طوری که هم اکنون خودروهای بنز، بی ام و و اسپورتیج ۲۰۱۲ به بازار رسیده‌اند.

به گفته این کارشناس خودرو، همه ساله در اواخر سال میلادی خودروهای سال بعد به مرور وارد بازار می‌شوند به همین دلیل بیشتر ثبت سفارش‌ها به این سمت تغییر می‌کند.

شش ماه فرصت برای عادی‌سازی بازار

سلیمی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما با شرایط کنونی چه مدت زمان برای عادی شدن بازار نیاز است، عنوان کرد: به نظر من ۵ الی ۶ ماه زمان خواهد برد تا بازار عادی شود.

مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات بازرگانی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و واردکنندگان معتقد است، تا تقاضای انباشته شده از سال گذشته جبران شود تاثیر آن در بازار قابل لمس خواهد بود و شش ماه بعد وضعیت بازار به لحاظ قیمتی عادی خواهد شد.

سلیمی در خصوص دلایل به وجود آمدن بازار سیاه خودروهای وارداتی در کشور نیز عنوان کرد: وجود مازاد تقاضا نسبت به عرضه، بازار سیاه را به وجود می‌آورد که این امر در خصوص خودرو نیز صادق است و در صورتی‌که عرضه افزایش پیدا کند بازار کاذب از میان خواهد رفت.

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که حداکثر تقاضا برای خودروهای وارداتی در کشور چند درصد است نیز اظهار کرد: حداکثر تقاضا برای بازار وارداتی

۵۰ هزار دستگاه است که حدود سه درصد تولید را شامل می‌شود که تامین این تعداد خودرو در کشور امکان‌پذیر است و ضرری به تولید داخل وارد نمی کند با این حال سال گذشته برخی از مسوولان وزارت صنایع پیشین به بهانه حمایت از خودروسازان داخلی در روند واردات خودرو اختلالاتی به وجود آوردند که مصرف‌کننده در حال حاضر تاوان آن را پس می‌دهد.

مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات بازرگانی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و واردکنندگان همچنین در پاسخ به این پرسش که روند ترخیص خودرو در سال جاری چگونه بوده می‌گوید: طی یک ماه گذشته روند ترخیص خودرو ۵۰ درصد رشد داشته که این رشد در ترخیص می‌تواند روند عادی سازی بازار خودروهای وارداتی را تسریع کند.

سلیمی در پاسخ به این پرسش که بیشترین حجم واردات به چه کشورهایی اختصاص داشته می‌گوید: کشورهای آسیای شرقی بیشتر حجم واردات را داشته‌اند که کره در رده اول صادرات خودرو به کشور قرار دارد.

بر همین اساس در حالی سلیمی از رشد ۵۰ درصدی ترخیص خودروهای وارداتی خبر می‌دهد که آمار ارائه شده از سوی سردار مومنی رییس راهور ناجا از افت ۳۷ درصدی شماره گذاری خودروهای وارداتی طی سال جاری حکایت دارد. آمارهای مذکور به خوبی نمایانگر این است که خودروهای ترخیص شده مستقیما وارد بازار نمی شود و برخی از انبار نمایندگی‌ها سر درمی آورند. براساس آمار اعلام شده در پنج ماه ابتدایی سال جاری روند واردات خودرو منفی بوده به طوری‌که با ورود ۱۲ هزار و ۳۱۷ دستگاه خودرو در مدت زمان مذکور وارداتی‌ها افت ۳۵ درصدی را تجربه کردند اگرچه در مرداد ماه به تنهایی روند واردات مثبت ۴۵ درصد شد.

وارداتی‌ها ارزان می‌شوند

افزایش قیمت را می‌توان یکی از پیامدهای کاهش عرضه خودروهای وارداتی طی یکسال و نیم گذشته دانست، پیامدی که موجب شد تا اختلاف قیمت نمایندگی و بازار به بیش از ۳۰ درصد برسد. حال با باز شدن سایت ثبت سفارش بسیاری از خریداران خودروهای وارداتی به امید کاهش قیمت دست از خرید کشیده‌اند تا خودرو را با قیمتی متعادل‌تر خریداری کنند.

مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات بازرگانی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و واردکنندگان در پاسخ به این پرسش که تاثیر واردات بر قیمت چه زمان نمایان خواهد شد، می‌گوید: اعمال محدودیت در واردات خودرو موجب شده بود تا قیمت خودرو به صورت روزانه یا هفتگی افزایش یابد اما در حال حاضر قیمت‌ها ثبات پیدا کرده و در برخی از محصولات با افزایش عرضه شاهد کاهش دو تا سه میلیونی نیز بوده‌ایم.

به گفته سلیمی، افزایش واردات تنها راه حذف تفاوت قیمت است هرچند این روش مخالفان بسیاری دارد اما با اجرای این روش مشکل خودروهای وارداتی به صورت ریشه‌ای برطرف خواهد شد.

زاوه نیز در این خصوص می‌گوید: در صورت عدم تغییر نرخ ارز طی سه ماه آینده شاهد کاهش قیمت خودروهای وارداتی خواهیم بود.ریخته گر قدیمی نیز در پاسخ به این پرسش که قیمت وارداتی‌ها چند درصد کاهش خواهد یافت، عنوان کرد: درصورت افزایش عرضه قیمت خودروهای وارداتی طی دو ماه آینده ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش پیدا خواهد کرد و در صورت افزایش روند واردات طی شش ماه آینده بازار به حالت عادی باز خواهد گشت.