گروه خودرو- طی چند روز گذشته و پس از اعلام اخباری مبنی بر آزادسازی قیمت خودرو، تمام خودروسازانی که عضو سازمان بورس و اوراق بهادار هستند، با ارسال نامه‌ای به این سازمان در مورد قیمت‌گذاری محصولات خود شفاف سازی کردند. علاوه بر این، سازمان «حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان» و دفتر ماشین سازی و نیروی محرکه وزارت «صنعت و معدن و تجارت» نیز نامه‌هایی جداگانه را با همین مضمون (شفاف سازی قیمت‌گذاری) به بورس ارسال کرده‌اند. در این نامه‌ها اعلام شده که تنها دو شرکت ایران خودرو و پارس خودرو با مجوز «سازمان حمایت» اقدام به افزایش قیمت‌ها کرده‌ و سایر خودروسازان یا تغییر قیمتی نداشته‌اند یا بدون مجوز محصولات خود را گران کرده‌اند.

هرچند با توجه به عضویت برخی خودروسازان در سازمان بورس، نامه نگاری میان آنها موضوعی طبیعی به حساب می‌آید، اما نکته قابل توجه ماجرا اینجا است که تمام این نامه‌نگاری‌ها، به یکباره و همزمان انجام شده است. نکته دیگر نیز این است که پای «سازمان حمایت» و «دفتر ماشین سازی و نیروی محرکه» نیز به این داستان باز شده و آنها هم با هدف «شفاف‌سازی قیمت‌گذاری خودروهای داخلی» دست به قلم شده‌اند.

اما دلیل این نامه‌نگاری‌ها چیست؟ آیا خودروسازان و مسوولان وزارت «صنعت و معدن و تجارت»، به میل خود برای بورس نامه نوشته‌اند، یا اهرم فشاری، آنها را به انجام این کار واداشته است؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها به سراغ کارشناسان بورس رفتیم و اصل ماجرا را از زبان آنها جویا شدیم.

آن طور که از اظهارات آنها برمی آید، جرقه این داستان پس از انتشار اخبار آزادسازی قیمت خودرو زده شده است. در واقع منتشر شدن این اخبار و تایید و تکذیب‌های پس از آن، تغییراتی ناگهانی را در سهام خودروسازان ایجاد کرده و رشد شاخص آنها را در پی داشته است. از همین رو سازمان بورس برای بررسی این موضوع، از شرکت‌های خودروساز عضو خود خواسته تا نسبت به شفاف سازی تغییر و تحولات قیمتی خود اقدام کرده و مراتب را به اطلاع این سازمان برسانند.

در این مورد، شروین شهریاری یکی از کارشناسان بورس کشور به خبرنگار ما می‌گوید: فشار سازمان بورس، خودروسازان را به نامه‌نگاری و شفاف‌سازی در مورد تغییر قیمتی محصولاتشان واداشته است. وی با تاکید بر اینکه اخبار منتشر شده مبنی بر آزادسازی و تغییر روش قیمت گذاری خودروها، متلاطم شدن سهام خودروسازان را در پی داشته است، می‌افزاید: سازمان بورس برای آنکه نسبت به ماهیت این تلاطم اطلاع ‌حاصل کرده و واقعی بودن آن را بررسی کند، خواستار شفاف‌سازی عملکرد خودروسازان شده است. به عبارت بهتر، هدف سازمان بورس این بوده که بداند آیا خودروسازان قیمت محصولات خود را افزایش داده‌اند و اگر داده‌اند، جزئیات آن به چه شکل بوده است.

به گفته شهریاری، سازمان بورس همواره نسبت به رشد یکباره و قابل توجه سهام شرکت‌ها، واکنش نشان می‌دهند و شرکت‌های موردنظر نیز باید با ارسال نامه‌هایی رسمی، شفاف سازی لازم را در این مورد به عمل بیاورند. گفته‌های وی را یکی دیگر از کارشناسان بورس کشور نیز تایید کرده و می‌گوید:پس از انتشار اخبار ضد و نقیض در مورد آزادسازی قیمت خودرو، برخی خودروسازان با استناد به مسائلی مانند زیان ده بودن محصولات و نوسان نرخ ارز، رسما خواستار افزایش قیمت شده و «سازمان حمایت» نیز با برخی از این درخواست‌ها موافقت کرد. وی ادامه می‌دهد: این موضوع شاخص سهام خودروسازان را با رشدی ناگهانی روبه‌رو کرد و در پی آن، سازمان بورس خواستار شفاف سازی آنها در این مورد شد.

خوابیدن تلاطم سهام خودروسازان

اما انجام نامه نگاری خودروسازان و وزارت صنعت با سازمان بورس، نه تنها جلوی رشد بیشتر شاخص سهام خودروسازان را گرفته، بلکه در مقطعی موجبات منفی شدن آن را نیز فراهم آورده است. به گفته کارشناسان، همانگونه که اخبار مربوط به آزادسازی قیمت خودرو سهام خودروسازان را متلاطم کرد، ارسال نامه‌های آنها به بورس نیز از این تلاطم کاست و آن را آرام کرد.

شهریاری در این مورد می‌گوید:هرچند متن نامه‌های ارسالی به بورس، از شفافیت لازم برخوردار نبوده و حتی در مواردی دو پهلو است، اما به هر حال این کار تاثیر خود را بر سهام خودروسازان گذاشت و از رشد کاذب شاخص آنها جلوگیری کرد.

به گفته وی، فعلا شاخص سهام خودروسازان از تب و تاب افتاده است. یک کارشناس دیگر با تایید گفته‌های شهریاری تاکید می‌کند: پس از ارسال نامه‌های خودروسازان به بورس و رسانه‌ای شدن آنها، سهام شرکت‌های خودروساز منفی شد و اما روز گذشته به روال طبیعی خود بازگشت.

اظهارات این دو کارشناس در شرایطی است که در حالت کلی، رشد شاخص سهام همواره موضوعی مثبت و خوشایند برای شرکت‌ها و سهامداران به حساب می‌آید، اما نامه نگاری و شفاف سازی خودروسازان، افت دوباره سهام آنها را در پی داشته است. حال با این شرایط، پرسش اینجاست که چرا سازمان بورس به جای استقبال از رشد سهام خودروسازان، به نوعی سهام آنها را از تب و تاب انداخته است؟

یکی از کارشناسان بورس در این مورد می‌گوید: رشد شاخص سهام زمانی ارزش دارد که معقولانه و منطقی رشد کرده باشد. وی می‌افزاید: رشد یکباره سهام خودروسازان، برای مسوولان سازمان بورس تعجب آور بوده و به همین دلیل آنها در جهت بررسی منطقی بودن یا نبودن این رشد، از خودروسازان توضیح خواسته‌اند.

شهریاری نیز در این مورد تاکید می‌کند: هدف سازمان بورس مبنی بر توضیح خواستن از خودروسازان، فقط شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی به سهامداران بوده و این سازمان نمی‌خواسته سهام آنها را بالا و پایین کند. به گفته وی، اینگونه شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی‌ها، جو روانی ایجاد شده در سهام شرکت‌ها را کم کرده و اجازه نمی‌دهد رشد شاخص سهام، کاذب‌تر شده و به موجی بزرگ تبدیل شود.