نوآوری؛ کلید بقای صنعت خودروسازی در سال‌های بحران
مونا رجبی مشهدی - بحران اقتصادی دو سال گذشته سبب شد تا تمامی فعالان صنعت خودروسازی به فکر اصلاحات ساختاری در این صنعت باشند. آنها از تمامی ابزارهای موجود برای کاهش هزینه تولید و افزایش راندمان استفاده کردند. مطالعات نشان می‌دهد هزینه صرف شده در فعالیت‌های تحقیق و توسعه در سال گذشته میلادی ۲۰ درصد بیشتر شده است و سرمایه‌گذاری در بازارهای در حال توسعه برای بهره گیری از فرصت‌های موجود در ان کشورها افزایش پیدا کرد. در سال‌های بحران اقتصادی بازار کشورهای چین و هند و برزیل رونق گرفت و شرکت‌های خودروسازی اقدام به طراحی و ساخت مدل‌هایی متناسب با نیاز آن بازارها نمودند. اتحادیه بین‌المللی مطالعات بازار خودرو در گزارش تحقیقی اخیر خود با اشاره به تحولات منفی اقتصادی از سال ۲۰۰۸ میلادی تاکنون می‌نویسد: شرکت‌های خودروسازی برای اینکه در فضای پر تنش اقتصاد دنیا باقی بمانند باید ابتکار و نوآوری داشته باشند. آنها باید بتوانند شرایط را به نحوی تغییر دهند که سود بیشتری کسب کنند و در بازار باقی بمانند. یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین ابتکارات بشر در صنعت خودروسازی تولید خودروهای سبز بود. خودروهای کم مصرف هیبریدی و به دنبال آن تولید خودروهای سبز مهم‌ترین گامی بود که در جهت تامین نیازهای بازار و همسو شدن با خواسته‌های جدید برداشته شد.
هنری کاون رییس اتحادیه بین‌المللی مطالعات بازار خودرو با اشاره به این مطلب که سرمایه‌گذاری در تولید خودروهای سبز گام بلندی در جهت همسو شدن با نیازهای تازه بشر در کره زمین بود، گفت: یکی از مشکلاتی که همواره صنعت خودروسازی با آن دست به گریبان بود نوسانات قیمت نفت و فرآورده مهم آن یعنی بنزین است. افزایش قیمت بنزین همواره سبب شده است تا مردم از خرید خودروهای تازه امتناع کنند و استفاده از وسیله نقلیه عمومی را به استفاده از خودروهای شخصی ترجیح دهند. به همین دلیل خودروسازان اقدام به ساخت خودروهای الکتریکی کردند.
ساخت خودروهای هیبریدی و الکتریکی که از آخرین تکنولوژی‌های صنعت خودرو استفاده می‌کنند سبب می‌شود تا بازار نفت تاثیر کمتری روی بازار خودروی دنیا داشته باشد. وی با تاکید بر این نکته که فعالان صنعت خودروسازی باید از فرصت‌های موجود بهترین استفاده را ببرند، گفت: انتقال کارخانه‌های خودروسازی از کشورهای صنعتی که هزینه تولید بالایی دارند به کشورهای در حال توسعه از قبیل چین و هند و کشورهای آمریکای لاتین که هزینه تولید اندکی دارند یکی از بهترین سیاست‌های تولیدی در سال‌های اخیر بوده است. در واقع دو فاکتور در انتقال کارخانه‌های خودروسازی به بازارهای در حال توسعه اهمیت دارد.
اولین فاکتور هزینه و دومین فاکتور تقاضا است. این بازارها نرخ رشد بسیار بالایی دارند و پیش‌بینی می‌شود در فاصله سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ میلادی بیشتر از ۵۰ درصد نرخ رشد بازار به کشورهای در حال توسعه اختصاص داشته باشد؛ بنابراین وارد شدن به بازارهای در حال توسعه سبب شد تا دیگر نیازی به صادرات خودرو از آمریکا و اروپا به قاره آسیا نباشد. در این شرایط هزینه تمام شده خودرو کمتر می‌شد و شمار بیشتری از ساکنان کشورهای در حال توسعه می‌توانستند مالک خودرو شوند.اتحادیه بین‌المللی مطالعات خودرو نیز در گزارش جداگانه‌ای به نقش دولت‌ها در بازار خودرو اشاره کرد و نوشت: از سال ۲۰۰۸ میلادی تاکنون بازار خودروی دنیا تحت تاثیر سیاست‌های دولت‌ها قرار گرفته است. دولت‌ها نقش بسیار مهمی در صنعت خودرو ایفا می‌کنند و علاوه بر منابع مالی دولتی برای حمایت از صنعت، وارد شدن آنها به شرکت‌های دولتی و بعضا وجود نمایندگان دولتی در شرکت‌های خودروسازی سبب شد تا صنعت خودروسازی دنیا به سمت دولتی شدن حرکت کند. دولتی شدن صنعت خودروسازی که همیشه مورد انتقاد بوده است تنها ابزاری بود که در سال‌های رکود می‌توانست ناجی صنعت خودروسازی و میلیون‌ها فرصت شغلی وابسته به آن در سراسر جهان شود.
در سال‌های بحران اقتصادی شرکت‌های خودروسازی برای کاهش هزینه‌ها اقدام به کاهش پلت فرم‌های تکنیکی خود کردند و از تعداد مدل‌های خود کاستند. کاهش تعداد مدل‌ها و تمرکز بیشتر در تولید خودروهای پر فروش راهی بود که شرکت‌ها برای بالابردن قدرت رقابت خود در پیش گرفتند.
اتحادیه بین‌المللی مطالعات خودرو در گزارش اخیر خود به تولید خودروهای الکتریکی و هیبریدی اشاره کرد و نوشت: تا سال ۲۰۲۰ میلادی فروش خودروهای الکتریکی در بازار آمریکا به یک میلیون دستگاه در سال می‌رسد که حدود پنج درصد از کل بازار خودروی این کشور خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود سهم خودروهای سبز یعنی مجموع خودروهای الکتریکی و هیبریدی و خورشیدی تا سال ۲۰۲۰ میلادی در بازار خودروی کشورهای صنعتی به ۲۰ درصد و در بازار کشورهای در حال توسعه به ۱۲ درصد برسد. دلیل پایین‌تر بودن سهم این خودروها در بازارهای در حال توسعه نسبت به بازارهای توسعه یافته قیمت بالای خودروهای سبز نسبت به مدل‌های بنزینی است. هم‌اکنون بازار خودروهای هیبریدی دنیا در تصاحب دو شرکت تویوتا و هوندا است، ولی شرکت‌های نیسان موتور ژاپن و جی ام و فورد موتور آمریکا نیز در تلاش هستند تا سهم خود را در بازار خودروهای هیبریدی و به طور کلی خودروهای سبز افزایش دهند.
هم‌اکنون ایالات‌متحده آمریکا بزرگ‌ترین بازار خودروهای هیبریدی در دنیا است و ۶۰ تا ۷۰ درصد از خودروهای هیبریدی دنیا هر ساله در بازار آمریکا فروخته می‌شود. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۴ میلادی بازار خودروهای هیبریدی در آمریکا ۱۹۰درصد رشد کند و شمار خودروهای هیبریدی موجود در این کشور به ۵۲ مدل برسد. این در حالی است که هم‌اکنون تنها ۱۲ مدل خودروی هیبریدی در بازار آمریکا وجود دارد. در مقابل بازار خودروهای هیبریدی در کشور چین که بزرگ‌ترین بازار خودروی دنیا است بسیار کوچک است. سهم فروش خودروهای هیبریدی به کل فروش خودرو در چین در سال گذشته کمتر از یک درصد بود و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۱۴ میلادی هم رشد چندانی نداشته باشد.
این در حالی است که تمامی تحلیلگران صنعت خودرو معتقدند تا زمانی که بازارهای در حال توسعه به خودروهای الکتریکی و هیبریدی روی نیاورند نمی‌توان در مورد موفقیت این صنعت صحبت کرد، زیرا کشورهای در حال توسعه جمعیت زیادی دارند و نرخ رشد تقاضا در آن بسیار بالا است. این کشورها تا سال ۲۰۱۴ میلادی سازنده نیمی از تولید ناخالص داخلی دنیا خواهند بود و سهم آنها در بازار خودرو به بیش از ۳۸ درصد می‌رسد.
ارسال نظر