بیمار فرانسوی

گروه خودرو- حدود هفت ماه از عقد تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان گروه پژوسیتروئن فرانسه و جنرال موتورز آمریکا می‌گذرد، تفاهم‌نامه‌ای که کارشناسان و افکار عمومی از آن به منزله قطع روابط صنعت خودرو ایران و پژو یاد کردند.

اگرچه پژو در این هفت ماه هیچ‌گاه رسما از این تحریم صحبتی به میان نیاورده و نگفته دیگر با خودروسازی ایران ارتباط ندارد، اما در عمل اوضاع به شکلی در این مدت پیش رفت که اذهان عمومی مجبور به قبول قطع ارتباط شرکای بیست و چند ساله شد. در این هفت ماه خودروسازی ایران با افت شدید تولید روبه‌رو شد و در این بین، محصولات پژو گل سرسبد افت تیراژ بودند و کار به جایی رسید که کاهش نقدینگی، خودروسازان داخلی را به فروش اموال شان مجبور کرد.

حالا چرخ روزگار چرخیده و بحران مالی طوری به پژو فشار آورده که این شرکت نیز اموال خود را برای تامین نقدینگی به فروش گذاشته است. پژوسیتروئن که بزرگترین خودروساز فرانسه و یکی از معتبرهای صنعت خودرو اروپا به شمار می‌رود، ماه‌ها است با بحران مالی روبه‌رو شده و جزو آن دسته از شرکت‌های منطقه یورو است که همزمان با بحرانی شدن اوضاع مالی اروپا همواره اخباری مبنی بر مشکلات مالی، تعدیل نیرو و فروش سهام آن منتشر شده و می‌شود.

حتی برخی کارشناسان معتقدند تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهایی که پژو طی ماه‌های گذشته با سایر خودروسازان دنیا منعقد کرده است با همین بحران‌های مالی اش ارتباط دارد. به خصوص تفاهم‌نامه همکاری مشترک پژو با جنرال موتورز آمریکا نیز که حتی می‌توانست به معنای از دست دادن بازار بزرگ ایران باشد، بی‌ارتباط با بحران‌های مالی پژویی‌ها نیست زیرا جنرال موتورز در جریان این تفاهم‌نامه بخشی از سهام شرکت فرانسوی را خریده است.

طبعا فروش سهام پژو به جنرال موتورز علاوه بر اینکه همکاری‌های مشترک فنی و تکنولوژیکی طرفین را به دنبال خواهد داشت، نقدینگی پژو را نیز بالا خواهد برد و این نشان می‌دهد قصد پژو از برقراری ارتباط با غول خودروسازی دنیا فقط شراکت نبوده است.

با این حال فروش سهام به جنرال موتورز نیز نتوانست پژو را در برابر طوفان اقتصادی اروپا مصون نگه دارد و این شرکت تا به امروز بخش هایی دیگر از سهام خود را واگذار و حتی خبر از تعطیلی کارخانه‌ها و اخراج کارگران داده است. پژو که به نظر می‌رسد بیش از سایر خودروسازان معتبر اروپا از بحران مالی این قاره آسیب دیده، چندی پیش نیز اعلام کرد یکی از کارخانه‌های بزرگ خود را تعطیل و هشت هزار نفر از کارگرانش را اخراج می‌کند.

حالا نیز اوضاع به حدی بحرانی شده که خودروساز بزرگ فرانسه دست به فروش اموال خود زده و دیگر حتی به سهام نیز راضی نیست، بلکه کار به فروش ساختمان‌های اداری نیز رسیده است. حکایت این روزهای پژو حکایت کسی است که از شدت فقر و نیاز رو به فروش کلیه‌اش آورده، زیرا هر طور زنده ماندن را بر مردن ترجیح می‌دهد.

پژو هم این روزها در حال فروش اموال و دارایی اش است چون می‌داند بدون برخی از آنها نیز اگرچه ضعیف خواهد شد، اما حداقل می‌تواند به ادامه حیاتش امیدوار باشد. این اوضاع را البته خودروسازی ایران نیز دارد و خودروسازان داخلی کم کم به فروش اموالشان راضی شده‌اند، از ایران خودرو که سهام بانک پارسیان خود را به فروش خواهد گذاشت تا سایپا که می‌خواهد سهام سایت کاشان خود را بفروشد.

اینجاست که «پژوسیتروئن»، «ایران خودرو» و «سایپا» شرایطی شبیه به هم پیدا کرده و همگی راضی به سبک کردن خود شده‌اند و از این لحاظ فرقی میان آنها نیست. هر سه بحرانی شده‌اند، هر سه مشکل مالی دارند و هر سه می‌خواهند با فروش دارایی‌ها و اموال‌شان باز هم فرصت نفس کشیدن داشته باشند، حال اینکه موفق شوند یا نه، پرسشی است که زمان به آن پاسخ خواهد داد.

پژو نجات می‌یابد؟

اما اگرچه پژو با فروش دارایی‌های خود در حال کسب نقدینگی است و می‌خواهد بحران مالی اش را پشت سر بگذارد، اما ظاهرا کارشناسان اروپایی چندان امیدی به حل صددرصدی مشکلات این شرکت حداقل در کوتاه مدت ندارند.

به اعتقاد آنها، هزینه‌های نجات گروه پژوسیتروئن بیش از هر شرکت دیگری در اروپا افزایش یافته است، زیرا شرکت‌های بیمه نگران آن هستند که حتی فروش اموال و دارایی‌ها هم کمکی به حل بحران کسری بودجه و بدهی‌های آن نکند.

پژو برای تراز کردن وضعیت مالی خود روز پنج شنبه طی توافقی ۷۵ درصد از کارخانه جفکو، سازنده خودروهای سنگین را به شرکت دولتی راه آهن روسیه فروخت. ارزش این معامله حدود ۸۰۰ میلیون یورو به اضافه بخشی از سهام پژو سیتروئن است، سهمی که ارزش آن ۱۰۰ میلیون یورو برآورد می‌شود. خودروساز بزرگ فرانسه پیش‌تر نیز یک میلیون یوروی دیگر از سهام خود را برای واگذاری در قالب اوراق قرضه ارائه کرد که در نوع خود عدد بزرگی به حساب می‌آید.

بحران کسری بودجه پژو در ماه‌های اخیر چنان عمیق بوده و آن چنان به آن فشار آورده است که خودروساز فرانسوی در ماه آوریل سال جاری ساختمان اداری ۴۸ ساله خود در پاریس را هم در ازای ۴۲۵ میلیون یورو به فروش رساند.

این در حالی است که فیلیپ ورین، مدیرعامل گروه پژوسیتروئن ماه جولای اعلام کرده خانواده پژو، به عنوان مالک اصلی دومین خودروساز بزرگ اروپا بعد از فولکس واگن، در شش ماه نخست امسال هر ماه ۲۰۰ میلیون یورو پول نقد به این مجموعه تزریق کرده است.

با این وجود طی همین مدت پژوسیتروئن ضرر هنگفتی بالغ بر ۸۱۹ میلیون یورو داشته که در نوع خود عدد بسیار بزرگی به حساب می‌آید. حال تصمیم این خانواده برای فروش دارایی‌ها پس از فراگیر شدن بحران مالی در حوزه یورو، سهم دارایی‌های ثبت شده این خانواده را از ۹۰ درصد در سال ۲۰۰۰ میلادی به ۳۵ درصد در حال حاضر رسانده است.

در همین حال فرانسوا اولاند رییس‌جمهور فرانسه نیز پنج‌شنبه گذشته اعلام کرد که روز ۱۹ سپتامبر پژو در فهرست فیچ (Fitch Rating) به سه رتبه زیر حداقل رتبه لازم برای سرمایه‌گذاری سقوط کرده است. به گفته اولاند، این موضوع نشان می‌دهد پژو در شرایط جدا دشواری قرار دارد.

برخی تحلیلگران، از جمله «سوکی‌مان» استراتژیستی از مؤسسه Societe Generale در لندن، معتقدند اگرچه به نظر می‌رسد تحولاتی مانند فروش جفکو، در کوتاه مدت به سود خودروساز بحران‌زده فرانسه باشد، اما در بلندمدت به ضرر این شرکت خواهد بود. این تحلیلگران تاکید می‌کنند که چنین اقداماتی در آینده مولد سود برای پژو نخواهند بود.